Làm quen với các thuật ngữ tại Giải đua xe F1

Formula 1 là gì

Công thức 1 (Formula One), còn gọi là Thể thức 1 hay F1, là một môn thể thao tốc độ chuyên về đua xe hơi bánh hở cao nhất theo định nghĩa của Liên đoàn Ô tô Quốc tế (Fédération Internationale de l'Automobile hay FIA), cơ quan quản lý thế giới về thể thao mô tô.

"Công thức" trong tên gọi là để chỉ một loạt quy định mà tất cả người và xe tham gia phải tuân thủ. Mùa giải vô địch thế giới F1 bao gồm một chuỗi các cuộc đua, được biết đến với tên Grands Prix, thường được tổ chức tại những đường đua được xây dựng riêng, cũng có một số ít trường hợp là trên những con đường trong thành phố.

Ballast

Theo quy định mới nhất của Giải đua F1 từ năm 2019, tổng trọng lượng của cả người và xe tăng lên 740 kg, trong đó trọng lượng của các tay lái và ghế ngồi phải đạt tối thiểu 80 kg.

Do đó để đảm bảo tiêu chuẩn trên, những chiếc xe cùng người cầm lái không đủ trọng lượng tối thiểu theo quy định sẽ phải gắn thêm ballast vào xe.

Pit-stop

Giải đua xe F1 không chỉ là màn so kè tốc độ trên đường đua mà còn là nơi thể hiện sự phối hợp nhịp nhàng, tốc độ và sự chính xác của các thành viên trong đội tại khu vực pit-stop.

Pit-stop là điểm dừng kỹ thuật, nơi các tay lái đưa xe vào thay bánh xe, nạp nhiên liệu rồi ngay lập tức trở lại đường đua. Đội nào có tốc độ hậu cần càng nhanh sẽ càng có lợi thế. Số lượng nhân viên hỗ trợ kỹ thuật luôn sẵn sàng "trực chiến" tại các pit-stop là khoảng 20 người.

Kỷ lục pit-stop nhanh nhất thuộc về Red Bull Racing chỉ trong 1.88s, được ghi lại trong chặng đua German Grand Prix 2019

Đua thử, phân hạng và đua chính thức

Ngày 1: Ngày luyện tập không bắt buộc (Practice) bao gồm hai buổi sáng và chiều, mỗi buổi kéo dài 1 tiếng 30 phút

Ngày 2: Ngày đua phân hạng (Qualifying) kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ và được chia thành 3 phần: Q1, Q2, Q3, quyết định vị trí xuất phát của các tay lái trong ngày đua chính thức.

Phần đua này cho phép các tay đua chạy bao nhiêu vòng tùy ý, miễn là trong thời gian cho phép.

Ngày 3: Ngày đua chính thức (Race)

Đây là ngày đua chính thức quyết định "ngôi vương" của các đội tham gia với đỉnh điểm của những màn so kè tốc độ gay cấn nhất.

Ảnh 3: Race day – ngày được trông đợi nhất trong cả chặng đua

Tại Việt Nam - chặng đua Formula 1 VinFast Vietnam Grand Prix sắp tới sẽ diễn ra trong 3 ngày Thứ Sáu, Thứ Bảy và Chủ Nhật từ ngày 03 - 05/4/2020

Luật 107%

Trong lượt đua đầu tiên (Q1) của Ngày đua phân hạng (qualifying), bất kỳ tay lái nào không đạt thời gian tối đa 107% so với thời gian của tay lái nhanh nhất Vòng loại 1 (Q1) sẽ không được phép tham gia cuộc đua chính thức. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, các trọng tài đua (steward) vẫn có thể cho phép điều này.

Marshal

Marshal là các tình nguyện viên/chuyên viên điều hành - sẽ là những người phụ trách nhiều vai trò trong cả chặng đua, chẳng hạn phụ trách xe đua, phụ trách khu vực khán đài để đảm bảo khán giả không gây nguy hiểm cho bản thân và các tay đua, giúp đưa xe và tay lái gặp sự cố, tai nạn ra khỏi đường đua hay vẫy cờ hiệu để thông báo tình trạng với các tay lái.

Tại chặng đua Formula 1 VinFast Vietnam Grand Prix vào tháng 4/2020 sắp tới, sẽ có khoảng 1.000 marshal được tuyển chọn và đào tạo bởi các chuyên gia hàng đầu thế giới đến từ Liên đoàn xe động cơ Úc (CAMS).

Flag

Một hệ thống cờ hiệu (Flag) được sử dụng trong giải đua Công thức 1, mỗi màu và số lượng cờ hiệu sẽ truyền tải một thông điệp khác nhau.

Khi 1 cờ vàng được phất, các tay đua sẽ hiểu rằng đang có nguy hiểm trên đường đua, bắt buộc phải chạy chậm và không được vượt.

Khi cờ vàng được phất 2 lá cùng lúc nghĩa là đường đua đang gặp sự cố, nhân viên cứu hộ đang có mặt trên đường đua để xử lý, do đó các tay đua không được vượt nhau. Cờ vàng sọc đỏ báo hiệu bề mặt đường đua gặp sự cố, có thể gây trơn trượt cho xe đua.

Khi nhìn thấy cờ xanh lá cây được phất, các tay đua có thể hiểu rằng đã hết khu vực nguy hiểm và có thể tiếp tục thi đấu bình thường.

Cờ xanh dương được phất lên khi tay đua cuối cùng bị tay đua đầu tiên trong đoàn đua bắt kịp (dẫn trước hơn 1 vòng đua), việc này đồng nghĩa tay đua cuối cùng phải nhường đường và không được có hành động cản trở tay đua đầu tiên vượt qua.

Chính sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại – tính chính xác – kỷ luật và thời gian tính theo từng tích tắc đã làm nên sự hấp dẫn cho giải đua F1 – giải đua tốc độ đắt giá nhất hành tinh.