Nữ thủ khoa kép ngành Công nghệ Vật liệu và khát vọng chinh phục khoa học

Bước khởi đầu táo bạo và sức hút của vật liệu

Sinh ra trong gia đình không có ai theo ngành kỹ thuật, Bùi Hạnh Nhung ban đầu không hề nghĩ mình sẽ gắn bó với lĩnh vực Công nghệ vật liệu - một ngành còn tương đối mới tại Việt Nam và ít được học sinh phổ thông biết đến. Suốt những năm học cấp ba, cô gái sinh năm 2002 quan tâm nhiều đến Toán và Hóa, nhưng chưa từng hình dung mình sẽ làm nghiên cứu hay dành hàng giờ trong phòng thí nghiệm.

Mọi thứ bắt đầu thay đổi khi cô nghe một người bạn nói về ngành Công nghệ vật liệu tại Đại học Phenikaa - nơi được đầu tư mạnh về nghiên cứu và trang thiết bị phòng lab. Sự tò mò khiến cô dành thời gian tìm hiểu về lĩnh vực này.

Hạnh Nhung rạng rỡ trong ngày nhận Bằng tốt nghiệp

Nhung nhớ lại: “Khi xem các video về vật liệu mới, công nghệ nano, tôi bị cuốn vào ngay. Hóa ra thế giới vật liệu xung quanh mình thú vị hơn rất nhiều”.

Với quyết định mang chút thử thách, cô đăng ký dự thi vào ngành Công nghệ vật liệu. Kết quả, Nhung trở thành thủ khoa đầu vào, một khởi đầu đầy ấn tượng cho hành trình đại học.

Ấn tượng đầu tiên của Nhung khi đến trường là hệ thống phòng thí nghiệm rộng, mới và đầy đủ thiết bị. Cảm giác được chạm vào những máy móc mà trước đây chỉ nhìn thấy trong sách khiến cô càng quyết tâm theo đuổi lĩnh vực này. Việc được cấp laptop ngay từ năm nhất và hỗ trợ học phí tạo điều kiện để Nhung toàn tâm cho học tập và nghiên cứu.

Nhưng sự háo hức nhanh chóng nhường chỗ cho thử thách. Công nghệ vật liệu là ngành đòi hỏi nền tảng khoa học vững chắc, khối lượng kiến thức từ cơ bản đến chuyên sâu nhiều, thí nghiệm chiếm phần lớn thời gian. Nhiều bạn học cùng khóa rơi vào tâm trạng quá tải. Không ít người lựa chọn chuyển ngành hoặc bỏ giữa chừng.

Nhưng với Nhung, thách thức chính là động lực. Cô gái trẻ học cách tổ chức thời gian, chuẩn bị bài trước khi lên lớp, tìm tài liệu nước ngoài để mở rộng hiểu biết. Khi kiến thức càng khó, Nhung càng dành nhiều thời gian hơn trong phòng thí nghiệm.

Từ năm thứ hai, Nhung chủ động xin tham gia nhóm nghiên cứu của các giảng viên, bắt đầu với những công việc nhỏ như chuẩn bị hóa chất, vệ sinh thiết bị, đo mẫu. Dần dần, Nhung được giao các nhiệm vụ phức tạp hơn. Những bài thí nghiệm thất bại trở thành bài học quý giá.

Từ quyết định dấn thân vào ngành kỹ thuật hiếm người chọn, đến việc miệt mài trong phòng thí nghiệm để có 4 công bố quốc tế, Bùi Hạnh Nhung (sinh năm 2002, quê Quảng Ninh) không chỉ là thủ khoa đầu vào và đầu ra tại Đại học Phenikaa mà còn là tấm gương đầy cảm hứng cho thế hệ nữ sinh đam mê khoa học công nghệ

“Có thí nghiệm thất bại đến 5-7 lần. Mỗi lần như vậy, mình lại phải ngồi xem lại quy trình, hỏi thầy cô, ghi chép thật kỹ. Nhưng càng làm, mình càng yêu công việc này”, Nhung nói.

Sự cần mẫn trong học tập và nghiên cứu nhanh chóng giúp cô nổi bật. Những học kỳ đầu, Nhung luôn đạt điểm số cao, duy trì thành tích ổn định. Cô bắt đầu tham gia sâu hơn vào những dự án lớn hơn của trường, tập viết báo cáo khoa học bằng tiếng Anh, học cách xử lý dữ liệu, mô phỏng cấu trúc vật liệu.

Đam mê nghiên cứu của Nhung được thổi bùng mạnh mẽ khi cô phát hiện ra lĩnh vực cảm biến - nơi vật liệu mới có thể ứng dụng trực tiếp vào thực tế, giúp giải quyết các vấn đề như an toàn thực phẩm, môi trường hay sức khỏe cộng đồng.

Khẳng định năng lực với những thành tựu khoa học ấn tượng

Khoảng thời gian từ năm ba đến năm cuối đại học là giai đoạn Nhung trưởng thành nhanh nhất. Cô gái trẻ vừa hoàn thành chương trình học, vừa chạy các dự án nghiên cứu song song, có những ngày gần như chỉ sống ở phòng lab. Thầy cô trong khoa đánh giá Nhung là sinh viên chăm chỉ, cầu tiến và đặc biệt chịu khó mày mò.

Kết quả nghiên cứu đầu tiên của Nhung là đề tài về vật liệu nanocomposite ứng dụng trong cảm biến phát hiện tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Đề tài này theo cô suốt hai năm đại học, từ lúc còn chỉ là ý tưởng cho đến khi hình thành mô hình mẫu và phát triển thành bài báo khoa học.

Nhung trong một buổi làm thực nghiệm tại phòng thí nghiệm của Viện Nghiên cứu Nano, Đại học Phenikaa

Đây cũng chính là bài báo quốc tế đầu tiên của Nhung - một cột mốc rất lớn với bất kỳ sinh viên nào. Việc được các phản biện quốc tế đánh giá cao khiến cô có thêm tự tin để tiếp tục tiến xa.

Không dừng lại ở đó, Nhung tiếp tục tham gia các dự án khác liên quan đến vật liệu nano, chế tạo cảm biến điện hóa, đánh giá tính chất cơ lý của polymer… Nhờ nền tảng kiến thức tốt, khả năng đọc tài liệu nhanh và kiên trì trong thí nghiệm, cô liên tiếp có thêm các bài báo mới.

Đến khi tốt nghiệp, Nhung đã sở hữu 4 bài báo quốc tế trên các tạp chí ISI (Q1, Q2); nhiều giải thưởng nghiên cứu khoa học cấp trường và cấp bộ; giải Nữ sinh Khoa học - Công nghệ Việt Nam; Danh hiệu Sinh viên 5 Tốt và Sao Tháng Giêng...

Đặc biệt, điểm đồ án tốt nghiệp của Nhung đạt 10 tuyệt đối - mức điểm hiếm có trong khối ngành kỹ thuật. Đồ án không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang tính ứng dụng cao khi hướng tới việc phát hiện hóa chất độc hại trong thực phẩm, góp phần giải quyết vấn đề an toàn vệ sinh mà xã hội đang quan tâm.

Song hành cùng nghiên cứu, Nhung còn là cán bộ Đoàn - Hội năng nổ. Cô thường xuyên tổ chức các hoạt động cho sinh viên, hỗ trợ các khóa dưới trong học tập và hướng dẫn họ cách tham gia nghiên cứu. Những giờ sinh hoạt Đoàn - Hội giúp Nhung cân bằng cuộc sống, giảm áp lực và mở rộng kỹ năng mềm.

Với thành tích học tập liên tục nằm trong nhóm xuất sắc nhất khóa, Nhung đã trở thành thủ khoa đầu ra của ngành Công nghệ vật liệu. Điều đặc biệt là Nhung cũng chính là thủ khoa đầu vào, tạo nên danh hiệu “thủ khoa kép” hiếm có.

Nhưng thành tích không phải điều Nhung tự hào nhất. Điều Nhung trân quý là hành trình: những ngày thức đến 2-3 giờ sáng trong phòng lab, những lần thí nghiệm thất bại nhưng không bỏ cuộc, những email hồi hộp gửi cho các tạp chí quốc tế, hay những buổi thảo luận trong nhóm nghiên cứu kéo dài hàng giờ.

Nhung cùng các thầy trong nhóm nghiên cứu: GS Lê Anh Tuấn (bìa phải), TS Phạm Anh Tuấn, ThS Mai Quân Đoàn (thứ hai từ trái sang)

Nhung chia sẻ rằng nghiên cứu không hào nhoáng như mọi người nghĩ. Đó là công việc của sự lặp lại, kiên trì và đôi khi đầy bế tắc. Nhưng chính quá trình ấy giúp Nhung nhận ra giá trị của việc tạo ra tri thức và đóng góp cho xã hội bằng những sản phẩm cụ thể.

Về tương lai, Nhung đặt mục tiêu học cao hơn ở bậc thạc sĩ và tiến sĩ, theo đuổi nghiên cứu vật liệu xanh và công nghệ nano. Cô gái trẻ mong muốn một ngày nào đó sẽ phát triển được những vật liệu, cảm biến hoặc công nghệ có thể giúp giải quyết các bài toán lớn như ô nhiễm môi trường, an toàn thực phẩm và y sinh.

“Con đường nghiên cứu luôn có khó khăn, nhưng điều khiến tôi muốn theo đuổi là cảm giác mình đang tạo ra một điều gì đó có ích. Khoa học không chỉ là phòng thí nghiệm, nó là cách mình góp phần thay đổi cuộc sống”, Hạnh Nhung bày tỏ.