Cha mẹ và cuộc chiến “cai nghiện” TikTok cho con

Phụ huynh cũng “nghiện” TikTok

Suốt hơn một tháng vừa qua, Thu Phương (28 tuổi, nhân viên ngân hàng) vật lộn để "cai nghiện" điện thoại cho cô con gái 3 tuổi khi cô bé liên tục quấy khóc đòi xem video trên TikTok, YouTube.

“Vấn đề xuất phát từ sai lầm của mình. Khi bé hơn một tuổi, mình bắt đầu cho con xem các video clip trên YouTube, sau đó là TikTok để có thể rảnh tay khi một mình nấu ăn hay làm việc nhà.

Lúc đó, chỉ cần có điện thoại trước mặt, bé sẽ ngồi im để xem cả tiếng. Khi đón con từ nhà trẻ về vào buổi chiều, mình sẽ để bé ngồi xem khoảng 1 tiếng trong lúc nấu nướng và khi cho con ăn. Bản thân mình cũng rất thích lướt xem những video vui nhộn trên TikTok nên không nghĩ có vấn đề gì”, Thu Phương kể lại.

Mạng xã hội ngày càng tới gần hơn với người xem nhỏ tuổi

Thế nhưng, dần dần người mẹ trẻ nhận thấy vấn đề lớn khi con chỉ chịu ăn khi được xem clip, khóc lớn ăn vạ mỗi khi bị lấy lại điện thoại. Thu Phương cho biết rất khó để “cai nghiện” cho con bởi mỗi khi thấy bố mẹ cầm điện thoại, bé lại khóc lóc để đòi xem cho bằng được. Đỉnh điểm, có lúc bé khóc hơn 30 phút tới mức mệt lả. Cuối cùng, bà mẹ 28 tuổi chọn cách hạn chế thời gian xem từ từ và chỉ cho con xem những clip đã tải xuống điện thoại với nội dung phù hợp.

“Mình phải thống nhất với chồng là trước mặt con không được cầm điện thoại, nhất là vào giờ ăn. Nếu cần nhắn tin hay gọi điện thì tránh đi chỗ khác. Hai vợ chồng thường tranh thủ xem video để giải trí sau khi con đã ngủ”, Thu Phương chia sẻ.

Tương tự, Thu Hằng (23 tuổi, sống tại quận Đống Đa, Hà Nội), đang sống cùng nhà với vợ chồng anh trai, cũng phải “lén” dùng điện thoại vì không muốn ảnh hưởng đến cháu nhỏ 4 tuổi. Cô gái trẻ cho biết bản thân rất hay xem TikTok vì nhiều trend, tính giải trí cao.

“Ngày trước, mình không xem, thậm chí còn khó chịu với nền tảng này nhưng vì bạn bè ai cũng ‘đu trend’ nên mình cũng tải TikTok để không bị lạc lõng. Bây giờ, nhiều khi mình vô thức bật ứng dụng lên rồi lướt cả tiếng đồng hồ không chán, khi thoát ra lại chẳng nhớ mình vừa xem những gì. Thú thực, Mình thấy mình cũng nghiện xem”, Hằng nói.

Nhiều phụ huynh đang thực sự gặp khó khăn trong việc kiểm soát con nhỏ xem video trên TikTok hay YouTube

Tuy nhiên, dù cũng thường xuyên sử dụng nền tảng này để giải trí nhưng anh chị của Thu Hằng lại không cho phép con trai tiếp cận TikTok vì cho rằng có quá nhiều nội dung độc hại, không phù hợp với trẻ em, nên cô cũng không mở xem trước mặt cháu.

“Chị dâu chỉ cho cháu mình xem các clip học tập hoặc giải trí của trẻ em trên ipad. Mình và anh trai thỉnh thoảng bị chị nhắc nhở khi ngồi lướt video trong bữa ăn hay khi có cháu tôi bên cạnh”, Thu Hằng chia sẻ.

Cha mẹ cần làm gương

Theo thống kê, tỷ lệ người dùng TikTok ở Việt Nam đã tăng từ 34% (năm 2020) lên 62% (năm 2022) và có khoảng 4 triệu người dưới 18 tuổi đang sử dụng nền tảng này. Dù đưa ra những chính sách cộng đồng, không có cơ chế cụ thể nào để ngăn trẻ em tiếp xúc với các nội dung xấu. Ở Việt Nam, việc kiểm soát nội dung độc hại với trẻ em chưa được nền tảng này thực hiện hiệu quả.

Thời gian rảnh buổi tối, vợ chồng Mạnh Hải (30 tuổi, sống tại quận Thanh Xuân, Hà Nội) cũng thường xuyên chọn các clip trên TikTok để giải trí với thời lượng 30 phút đến một tiếng. Song, giống nhiều bậc phụ huynh khác nhận thức được các nội dung tạp nham trên nền tảng này, khó kiểm soát, Hải và vợ không cho cậu con trai gần 3 tuổi biết và xem chúng.

Kể cả với TV, máy tính bảng hay các nền tảng video, mạng xã hội khác, vợ chồng anh cũng hạn chế hết mức để con tiếp xúc, càng không dùng chúng để dỗ dành con. Nếu bé muốn giải trí, múa hát, hai người chỉ đồng ý cho xem khoảng 10 phút sau khi bé đã hoàn thành bữa ăn.

Nhận thức được các nội dung tạp nham trên nền tảng này, khó kiểm soát, Hải và vợ không cho cậu con trai gần 3 tuổi biết và xem mạng xã hội

Để con trai không phát hiện, vợ chồng Hải chủ yếu xem TikTok khi con đã ngủ. Vào ngày nghỉ bé ở nhà, cặp đôi sắp xếp thời gian đưa con đi chơi, tham gia các hoạt động thể chất, hạn chế sự quan tâm dành cho các thiết bị điện tử.

“Giờ con còn nhỏ, chúng mình có thể biết và quản lý gần như mọi hoạt động ăn uống ngủ nghỉ của con, song một thời gian nữa, mình nghĩ sẽ cần có thêm biện pháp mới nếu muốn bảo vệ con khỏi các nội dung độc hại trên mạng xã hội”, anh Hải chia sẻ.

Con có thể tiếp xúc các nội dung độc hại trên TikTok hay các nền tảng mạng xã hội khác cũng là nỗi lo của Thùy Dương (29 tuổi, nhân viên kinh doanh) thời gian qua.

Thi thoảng, khi có thời gian, Thùy Dương thường dành 20-30 phút/ngày để xem clip học tiếng Anh, nấu ăn hay chủ đề công nghệ trên TikTok. Song cô nhận định đứa con gần 4 tuổi của mình chưa thể có khả năng phân biệt các nội dung tốt/xấu ở đây như người lớn và dễ bị ảnh hưởng nếu tiếp xúc thời gian dài.

“Công bằng mà nói, phải thừa nhận rằng thuật toán của ứng dụng này biết cách thu hút, giữ chân người dùng, ngay đến cả người lớn cũng dễ bị cuốn theo”, anh chia sẻ.

Có lần, con gái của Thùy Dương bắt gặp bố mẹ xem clip ca nhạc trên TikTok, chạy tới muốn xem chung. Hai người phải nhanh chóng tắt ứng dụng và hướng sự chú ý của con sang chủ đề khác. Sau lần đó, hai vợ chồng thống nhất hạn chế dùng các thiết bị điện tử trước mặt con, đặc biệt là khi đang giải trí.

Hiện tại, Thùy Dương chỉ thi thoảng cho con xem các video trẻ em 10-15 phút mỗi lần, tăng cường thời gian chơi cùng con, đưa con đến các khu vui chơi công cộng để con hạn chế tiếp xúc và nảy sinh ý muốn sử dụng thiết bị điện tử, nhất là các nền tảng video, mạng xã hội.

Thùy Dương và chồng luôn dành thời gian mỗi tuần chơi cùng con, đưa con đến các khu vui chơi công cộng để con hạn chế tiếp xúc và nảy sinh ý muốn sử dụng thiết bị điện tử, nhất là các nền tảng video, mạng xã hội

“Sau này con lớn hơn, đến một độ tuổi nào đó thì cũng không tránh được con tiếp xúc với các nền tảng này. Khi đó, chúng mình sẽ coi đó như một phần thưởng để vừa khích lệ, vừa quản lý việc con sử dụng. Ví dụ, nếu con hoàn thành việc gì đó, con có thể được dùng thiết bị điện tử hoặc xem thứ yêu thích trong một khoảng thời gian nhất định”, Thùy Dương nói.

Bà mẹ sống tại Hà Nội cũng hy vọng TikTok sớm cập nhật các tính năng cho phép người lớn quản lý nội dung cung cấp cho trẻ nhỏ.

“Không phải 100% nội dung trên TikTok đều xấu, nhưng nếu muốn để con mình sử dụng, ít nhất những người làm cha mẹ như chúng mình cần quản lý được các hình ảnh, âm thanh con sẽ tiếp xúc thay vì phó mặc cho thuật toán của các nền tảng mạng xã hội”, Thùy Dương chia sẻ thêm.