TikTok đã "đầu độc" giới trẻ như thế nào?

Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Thông tin và Truyền thông mới đây, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, gần đây, nổi lên mạng xã hội TikTok với nhiều vi phạm về thuần phong mỹ tục, nội dung độc hại, phản cảm.

Thứ nhất, từ năm 2019 đến nay, TikTok không có biện pháp kiểm soát hiệu quả những nội dụng vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước, tin giả, nội dung nhảm nhí, độc hại, thậm chí là gây nguy hiểm với trẻ em.

Thứ hai, TikTok sử dụng thuật toán phân phối nội dung tự động để tạo xu hướng (trend) nhằm phát tán những nội dung giật tít, câu view, bất chấp đó là nội dung độc hại, phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và giới trẻ.

Thứ ba, TikTok không có biện pháp kiểm soát hiệu quả để ngăn chặn hoạt động kinh doanh, buôn bán, quảng cáo hàng giả, hàng nhái, các loại thuốc kích dục, các thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc…

Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ ra nhiều vi phạm của TikTok tại Việt Nam (Ảnh minh họa)

Thứ tư, TikTok không quản lý hoạt động của các Idol TikTok, nên để nhiều Idol TikTok có xu hướng sản xuất những nội dung nhảm nhí, thiếu văn hóa để nhắm vào sự hiếu kỳ của người xem, thậm chí còn tạo trend để thu lời từ những nội dung này. Cụ thể là việc cho phép thách đấu trực tuyến, Idol TikTok có thể được người xem tặng quà, càng sốc, hở, phản cảm càng được tặng nhiều quà và có khả năng quy đổi ra tiền. Điều đáng nói là TikTok sẽ nhận được 70% từ số tiền thu được.

“Về quảng cáo, TikTok không làm gì, cắt phế 70%. Chúng tôi chưa hiểu dựa vào quy định pháp luật nào để TikTok thu lợi lớn như vậy. Trong quá trình thanh tra vào tháng 5/2023 sẽ làm rõ”, ông Do cho biết.

Thứ năm, TikTok không có biện pháp kiểm soát hiệu quả các nội dung vi phạm bản quyền. Đặc biệt là bản quyền phim. Nhiều người đã lan truyền những đoạn phim hay nhất của bộ phim khiến nhà sản xuất phim bị ảnh hưởng.

Thứ sáu, TikTok không có biện pháp quản lý để người dùng tự ý sử dụng hình ảnh riêng tư, cá nhân của người khác để tung tin giả, hoặc bôi nhọ, xúc phạm người khác. Việc tự ý quay phim, sử dụng hình ảnh người khác khi chưa được sự đồng ý của họ vi phạm: Điều 32 Bộ luật Dân sự quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh; Điều 38 Bộ luật Dân sự quy định về quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình. Hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác sẽ phải bồi thường theo Điều 592 Bộ luật Dân sự. Nếu gây thiệt hại nghiêm trọng có thể bị xử lý theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017).

Theo ông Lê Quang Tự Do, những vi phạm nêu trên của TikTok đã gây ra nhiều hệ lụy lớn. TikTok đã tạo môi trường thuận lợi cho tin giả phát tán, gây thiệt hại về kinh tế và bất ổn cho xã hội. TikTok đã khuyến khích giới trẻ bắt chước, học theo những trào lưu xấu, phản cảm, làm lệch lạc nhận thức, lối sống của giới trẻ, làm băng hoại giá trị văn hóa của dân tộc. TikTok đã khuyến khích, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh bất hợp pháp và dung túng, tạo điều kiện cho nội dung vi phạm bản quyền tràn lan.

Về giải pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới phải có trách nhiệm ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung, thông tin vi phạm theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Trong trường hợp các tổ chức, cá nhân này không thực hiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ triển khai các biện pháp kỹ thuật ngăn chặn toàn bộ nội dung, dịch vụ, ứng dụng trên mạng vi phạm pháp luật.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nhiều lần tổ chức làm việc, có văn bản kiên quyết yêu cầu TikTok và các nền tảng xuyên biên giới khác như Facebook, Youtube thực hiện việc chủ động ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm.

Đồng thời, phát triển công cụ, kỹ thuật để rà quét, phát hiện và xử lý thông tin vi phạm. Tuy nhiên, với các nền tảng mạng xã hội sử dụng thuật toán như TikTok đang “lách” để bộ công cụ không thể tự động rà quét, phát hiện vi phạm khiến công tác xử lý vi phạm trên TikTok gặp khó khăn.

Cục trưởng Lê Quang Tự Do đánh giá, với lượng thông tin khổng lồ sản sinh mỗi ngày trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok như hiện nay, nếu các mạng xã hội đối phó, không hợp tác chủ động chặn lọc triệt để bằng các thuật toán thì những việc chặn gỡ nội dung vi phạm sẽ kém hiệu quả.

Được biết, thời gian tới Bộ sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp về pháp lý, kinh tế, kỹ thuật, ngoại giao, truyền thông… để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Cụ thể, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành với sự tham gia của các bộ, ngành có liên quan như: Công thương, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an, Tổng cục Thuế… kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam. Phối hợp với các bộ, ngành có liên quan để đánh giá toàn diện về tác động, ảnh hưởng của TikTok đối với cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tập trung nâng cao hiệu quả của công cụ rà quét bao gồm cả hình ảnh, video; Tổ chức hội nghị với các MCN của Youtube, TikTok, Facebook để tăng cường hiệu quả quản lý về việc tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam giữa các mạng xã hội xuyên biên giới với các MCN/KOLs. Xây dựng kế hoạch truyền thông để thúc đẩy, hình thành các xu hướng ứng xử văn hóa mạng lành mạnh.

Đối với hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử của TikTok Shop tại Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phối hợp với Bộ Công thương để siết chặt quản lý.