Ngọn gió Xuân mang tên “Công nghiệp văn hóa”

Phấn khởi phát triển văn hóa

Tối 18/11, sân khấu thực cảnh ngập tràn ánh sáng được dựng ngay trên sông Hồng trong đêm “Linh thiêng Đình Chèm - dòng chảy tinh hoa” đã “đánh thức” bầu không gian vốn tĩch mịch và yên ắng dưới chân cầu Thăng Long.

Với sự tham gia của các nghệ sĩ nổi tiếng như Tùng Dương, Kyo York, Thái Thùy Linh… hàng ngàn khán giả thưởng thức trực tiếp, cùng hàng vạn người xem trực tuyến đã được thưởng thức bữa tiệc âm nhạc thịnh soạn, đa dạng, đầy màu sắc.

Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong kiểm tra thực hiện Chương trình 06 tại huyện Mê Linh

Chương trình do UBND quận Bắc Từ Liêm phối hợp với báo Tuổi trẻ Thủ đô thực hiện nhằm quảng bá giới thiệu về việc Hà Nội tham gia Mạng lưới các TP Sáng tạo của UNESCO. Đồng thời, chương trình góp phần xây dựng “Lễ hội Thiết kế sáng tạo TP Hà Nội” trở thành sự kiện thường niên mang tầm quốc tế và khu vực, tạo thành sự kiện điểm nhấn trong năm thu hút đông đảo nhà thiết kế, doanh nghiệp và khách du lịch trong nước và quốc tế đến tham dự.

Theo đánh giá của Ban tổ chức, chương trình “Linh thiêng Đình Chèm - dòng chảy tinh hoa” đã góp phần phát huy tiềm năng thế mạnh của quận Bắc Từ Liêm, nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp, cộng đồng xã hội về ngành thiết kế và công nghiệp sáng tạo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của quận; góp phần tuyên truyền, giới thiệu về định hướng phát triển mới của TP Hà Nội, các tiềm năng, cơ hội hợp tác trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo.

Đông đảo khán giả thưởng thức chương trình nghệ thuật “Linh thiêng Đình Chèm - dòng chảy tinh hoa”

Trăm hoa đua nở, hưởng ứng “Lễ hội Thiết kế sáng tạo TP Hà Nội”, hàng loạt địa phương của Thủ đô cũng tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi, đặc sắc, cuốn hút. Có thể kể tới như quận Hoàn Kiếm (triển lãm tranh Trúc Chỉ “Thắm” cùng triển lãm nghệ thuật sơn mài với Hanoia), thị xã Sơn Tây (triển lãm kiến trúc của hoạ sỹ người Thái Lan Oopatham Ratanasupa, người có nhiều nghiên cứu và ký họa về kiến trúc Làng cổ Đường Lâm), huyện Phú Xuyên (lễ hội Jazz làng Cựu) …

Tổng kết Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 với chủ đề “Dòng chảy” (diễn ra từ ngày 17 đến 28/11 tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm và các địa điểm khác trên địa bàn thành phố), Ban tổ chức cho biết Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 có quy mô lớn nhất với nhiều hoạt động, nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia và không gian trải rộng trên nhiều địa điểm.

Chương trình nghệ thuật “Linh thiêng Đình Chèm - dòng chảy tinh hoa” góp phần thành công của sự kiện “Lễ hội Thiết kế sáng tạo TP Hà Nội 2023”

Đáng chú ý, trong khuôn khổ lễ hội, du khách Thủ đô đã có cơ hội trải nghiệm hơn 60 hoạt động văn hóa với 4 công trình giới thiệu kiến trúc; 20 trưng bày và triển lãm; 19 hội thảo và tọa đàm. Trong đó, 5 hội thảo quốc tế; 12 hoạt động nghệ thuật, chuỗi sự kiện cộng đồng, hội chợ sáng tạo được tổ chức tại Nhà máy xe lửa Gia Lâm, tháp nước Hàng Đậu, ga Long Biên và ga Gia Lâm. Lễ hội còn hơn 40 hoạt động, sự kiện văn hóa trên địa bàn các quận, huyện, thị xã tại Hà Nội; thu hút sự tham gia của hơn 200 đơn vị, nhà sáng tạo và nghệ sĩ.

Ban tổ chức cho biết, sau 12 ngày tổ chức, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 đã mang lại thành công ngoài mong đợi, tạo dấu ấn lớn trong cộng đồng, Lễ hội thu hút 200.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm; 30.000 lượt khách tham quan tháp nước Hàng Đậu; 26.000 vé tàu đã bán ra cho khách trải nghiệm tuyến tàu di sản; thu hút sự hưởng ứng, chủ động sáng tác của 1.000 nhà sáng tạo nội dung; hơn 4 triệu thảo luận trên mạng xã hội.

Là người trực tiếp sáng tạo và trình diễn các sản phẩm sơn mài với chủ đề “Sơn Tây - miền di sản” tại lễ hội thiết kế sáng tạo, nghệ nhân Nguyễn Tất Phát vui mừng bày tỏ: "Với sự tổ chức quy mô, bài bản của thành phố, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 thực sự là nơi mà các nghệ sỹ được phô diễn hết tài năng. Là người nghệ sĩ, tôi cực kỳ vui khi du khách thưởng thức, khen ngợi các tác phẩm của mình".

Ngành kinh tế nhiều tiềm năng

Ngày 22/12, tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam”, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà đã có tham luận với chủ đề “Hiệu quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TƯ ngày 22/2/2022 - Thiết kế không gian trải nghiệm từ những di sản văn hóa, kiến trúc, công nghiệp” từ thực tiễn của Hà Nội.

Theo đồng chí Vũ Thu Hà, Hà Nội đã và đang có nhiều chính sách nhằm thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và Quyết định số 1755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”.

Bí thư Huyện ủy Mê Linh Nguyễn Thanh Liêm thăm và động viên nhà vườn Ánh Huyền - cơ sở có nhiều sáng tạo trong phát triển du lịch trải nghiệm

Cụ thể, năm 2022, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045” với các mục tiêu được xác định cụ thể cho từng giai đoạn; xác định các lĩnh vực có lợi thế của Thủ đô để tập trung triển khai; trước mắt tập trung một số ngành: Du lịch văn hóa; nghệ thuật biểu diễn; thủ công mỹ nghệ; thiết kế; quảng cáo; ẩm thực; phần mềm và các trò chơi giải trí.

Bên cạnh việc xác định các mục tiêu của từng giai đoạn và các giải pháp tổng thể để phát triển công nghiệp văn hóa, TP Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị triển khai một số sản phẩm văn hóa cụ thể trong từng năm.

TP đã chỉ đạo các đơn vị thí điểm triển khai một số sản phẩm văn hóa chất lượng, thu hút sự chú ý, quan tâm của du khách và Nhân dân. Điển hình như chương trình tham quan, trải nghiệm di tích Nhà tù Hỏa Lò với chủ đề “Đêm thiêng liêng - sáng ngời tinh thần Việt” và “Đêm thiêng liêng 2 - sống như những đóa hoa”; tour du lịch “Giải mã Hoàng thành Thăng Long”; chương trình trải nghiệm đêm Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

"Nhiều triển lãm, trưng bày quy mô, chất lượng thu hút lượng lớn khách tham quan, thụ hưởng. Số lượng khách từ khi triển khai thí điểm các sản phẩm văn hóa tăng 200% so với trước đó", đồng chí Vũ Thu Hà nêu.

Đáng chú ý, không ít địa phương đã chuyển biến trong định hướng phát triển kinh tế, coi văn hóa là động lực phát triển.

Một ví dụ rất đáng nhắc tới là thị xã Sơn Tây. Phó Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây Lê Đại Thăng cho biết, những năm qua, thị xã đã đẩy mạnh phát triển du lịch văn hoá, trải nghiệm, sáng tạo với nhiều mô hình, điểm đến mới như phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, chùa Khai Nguyên, đền Măng Sơn (xã Sơn Đông), Văn Miếu - Sơn Tây (xã Đường Lâm); Đoài Creative, Phát Studio tại khu vực Làng cổ Đường Lâm cùng các khu nghỉ dưỡng cao cấp như Tomodachi Retreat, Glory Resort… Nhờ đó, càng ngày càng đông đảo du khách chọn Sơn Tây như một địa chỉ hứa hẹn cho các cuộc tham qua, du lịch, nghỉ dưỡng.

Tại huyện Mê Linh, những năm qua, bám sát sự chỉ đạo của thành phố, Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện Mê Linh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Chương trình số 06-CTr/TU, Nghị quyết số 09-NQ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội.

Một nội dung quan trọng là triển khai kế hoạch phát triển kinh tế du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng Nông thôn mới trên địa bàn huyện giai đoạn 2022 - 2025.

Kết quả, những năm gần đây, bộ mặt của đất và người Mê Linh đã có những sự đổi thay, cách tân đáng ghi nhận.

Những người nông dân của huyện Mê Linh hiện nay không chỉ làm công việc nông nghiệp một cách đơn thuần, thay vào đó, họ đang đa dạng các sản phẩm nông nghiệp, gắn với du lịch trải nghiệm.

Đưa công nghiệp văn hóa thành kinh tế mũi nhọn

Đối với Hà Nội, trên cơ sở tiềm năng lợi thế sẵn có, cùng sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, du lịch Hà Nội đã từng bước khẳng định vai trò, vị trí là ngành kinh tế lớn, có tốc độ tăng trưởng ổn định, đóng góp hiệu quả vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thành phố, đồng thời tạo nhiều dấu ấn quan trọng qua các giải thưởng, danh hiệu quốc tế, như: Điểm đến du lịch TP hàng đầu Châu Á năm 2022”; “Điểm đến du lịch TP hàng đầu thế giới năm 2022...

Những tín hiệu nói trên là điểm sáng đáng trân trọng, tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng vẫn còn nhiều dư địa để phát triển ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo tại Hà Nội.

Nhìn tổng thể về ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo tại Việt Nam, ước tính, ngành này đang chiếm khoảng 3% GDP của cả nước. Với Hà Nội, con số này có thể đạt khoảng 3,7% GRDP. Đây được cho là tỷ lệ khá khiêm tốn so với tiềm năng và kỳ vọng dành cho Hà Nội.

Trong nỗ lực đưa công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, một vấn đề rất được quan tâm là nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực văn hóa nói chung và công nghiệp văn hóa nói riêng.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà, mới đây, HĐND TP đã thông qua Nghị quyết đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó có tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa.

Ngoài ra, để phát triển công nghiệp văn hoá, Hà Nội còn nhiều Nghị quyết chuyên đề khác, như: Quy định về đãi ngộ, hỗ trợ với nghệ sĩ, nghệ nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT ở các lĩnh vực, câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể TP Hà Nội.

"Đến nay, TP đang nỗ lực hoàn thiện điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô, Luật Thủ đô sửa đổi… hướng đến đưa công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp cho phát triển kinh tế, xã hội Thủ đô một cách bền vững", Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà bày tỏ kỳ vọng.