Khách hàng bị phong tỏa hàng chục tỷ tại Ngân hàng NCB, VietABank: Có thể khởi kiện ra tòa!

Liên quan đến vụ việc ông Đặng Nghĩa Toàn (trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) phản ánh về việc bị Ngân hàng Việt Á (VietABank), Ngân hàng Quốc Dân (NCB) tự ý phong tỏa tài khoản với số tiền cả trăm tỷ đồng gửi tiết kiệm, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của ông Toàn và gia đình.

Ngày 28/5/2019, phóng viên Tuổi trẻ và Pháp luật đã có cuộc trao đổi với một chuyên gia (xin được giấu tên) trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng xoay quanh vụ việc này.

PV: Thưa ông, liên quan đến việc khách hàng mất tiền tại VietABank đang xôn xao dư luận thời gian vừa qua. Các ngân hàng có được phong tỏa tiền gửi tiết kiệm của khách hàng không? Nếu có thì ngân hàng được phong tỏa trong những trường hợp nào?

Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 101/2012/NĐ – CP của Chính Phủ ban hành ngày 22/11/2012 và được hướng dẫn tại Thông tư số 23/2014/TT-NHNN ngày 19/08/2014 của Ngân hàng Nhà nước thì ngân hàng thương mại được phong tỏa tài khoản của khách hàng trong một số trường hợp, cụ thể:

1. Khi có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

2. Khi ngân hàng phát hiện thấy có nhầm lẫn, sai sót khi ghi có nhầm vào tài khoản thanh toán của khách hàng hoặc theo yêu cầu hoàn trả lại tiền của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển tiền do có nhầm lẫn, sai sót so với lệnh thanh toán của người chuyển tiền, số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không vượt quá số tiền bị nhầm lẫn, sai sót.

3. Khi có thông báo bằng văn bản của một trong các chủ tài khoản về việc phát sinh tranh chấp về tài khoản thanh toán chung giữa các chủ tài khoản thanh toán chung.

Trụ sở Ngân hàng Việt Á (VietABank).

PV: Thưa ông, đối chiếu các quy định của pháp luật nêu trên, trường hợp của khách hàng Đặng Nghĩa Toàn có bị các ngân hàng phong tỏa tiền gửi tiết kiệm không?

Như tôi đã nói trên, nếu tài khoản gửi tiết kiệm của khách hàng không có sai sót, không có tranh chấp thì ngân hàng chỉ được phong tỏa khi có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền. Do đó, trong trường hợp này thì ngân hàng không được phong tỏa tài khoản nếu không có yêu cầu bằng văn bản của Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Trụ sở Ngân hàng Quốc Dân (NCB).

PV: Thưa ông, vậy trong trường hợp của khách hàng Đặng Nghĩa Toàn, Cơ quan Thanh tra giám sát – Ngân hàng Nhà nước có được yêu cầu các ngân hàng phong tỏa tài khoản của khách hàng không? Nếu có thì trong trường hợp nào? Ai là người được quyền yêu cầu phong tỏa?

Theo quy định của pháp luật tại Thông tư liên tích số 07/2015/TTLT-TTCP – NHNN ngày 25/11/2015 thì nếu khách hàng Đặng Nghĩa Toàn thuộc đối tượng thanh tra thì Cơ quan Thanh tra có quyền yêu cầu ngân hàng phong tỏa tài khoản của khách hàng. Theo đó, người có quyền yêu cầu phong tỏa tài khoản của đối tượng thanh tra là:

1. Trưởng đoàn thanh tra hành chính, Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành.

2. Người ra quyết định thanh tra hành chính, người ra quyết định thanh tra chuyên ngành.

Trong vụ việc này, đến thời điểm hiện tại thì không hề có quyết định nào về việc thanh tra đối với khách hàng Đặng Nghĩa Toàn. Do đó, Cơ quan Thanh tra giám sát – Ngân hàng Nhà nước không được quyền yêu cầu các ngân hàng thương mại phong tỏa tài khoản của khách hàng.

PV: Thưa ông, vậy nếu ngân hàng cố tình phong tỏa tiền gửi của khách hàng trái quy định pháp luật thì trách nhiệm đặt ra là gì?

Nếu việc phong tỏa trái pháp luật gây thiệt hại cho khách hàng thì ngân hàng phải chịu tránh nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại theo quy định của pháp luật quy định tại Khoản 4 Điều 12 Nghị định 101/2012/NĐ- CP ngày 22/11/2012 của Chính phủ.

PV: Theo ông, để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của mình thì các khách hàng như ông Đặng Nghĩa Toàn cần làm những gì?

Để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của mình, ông Toàn có quyền yêu cầu các ngân hàng trả lại tiền gửi tiết kiệm theo đúng quy định pháp luật. Trong trường hợp các ngân hàng cố tình không trả lại ông Toàn có thể gửi đơn đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đề nghị bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Thậm chí, có thể khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Trân trọng cảm ơn ông!