Bộ trưởng Tô Lâm: Cần bỏ sổ hộ khẩu, quản lý dân cư bằng phương pháp mới

Sáng 10/8, tại Hà Nội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã khai mạc phiên họp thứ 47. Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo về một số vấn đề lớn xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi).

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu tại phiên họp về dự án Luật Cư trú sửa đổi (Ảnh Quochoi.vn)

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Chính phủ, Bộ Công an cùng các cơ quan liên quan đã thể hiện quyết tâm rất cao, chỉ đạo và hành động quyết liệt phấn đấu hoàn thành việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú để có thể vận hành chính thức từ ngày 1/7/2021 - là thời điểm Luật Cư trú (sửa đổi) dự kiến có hiệu lực thi hành.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cho biết, qua kết quả rà soát sơ bộ, có gần 30 thủ tục hành chính ở cấp Bộ đang có yêu cầu xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và các giấy tờ chứng minh nơi cư trú. Trong khi đó, một số điều kiện kỹ thuật bảo đảm việc kết nối, khai thác, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia chuyên ngành với cơ quan, bộ, ngành, địa phương vẫn đang trong quá trình xây dựng, hoàn thiện và phải cần một số năm nữa mới có thể hoàn thành.

Nếu bỏ ngay sổ hộ khẩu, sổ tạm trú trong khi các cơ quan chưa sẵn sàng cho việc kết nối, chia sẻ, truy cập trực tuyến cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác định thông tin về nơi cư trú của công dân thì sẽ gây xáo trộn lớn đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, gây khó khăn, phiền phức cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính và các giao dịch dân sự khác có đòi hỏi chứng minh thông tin về nơi cư trú.

“Đề nghị dự thảo Luật quy định một thời kỳ chuyển tiếp 5 năm, cho phép cơ quan Nhà nước và người dân được sử dụng đồng thời cả thông tin, dữ liệu điện tử trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú và giấy tờ, tài liệu”, ông Hoàng Thanh Tùng đề xuất.

Thay mặt cơ quan soạn thảo dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi), Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã phát biểu nêu rõ quan điểm của Bộ Công an. Theo đó, Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị giữ nguyên như phương án Chính phủ trình là Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021.

Bộ trưởng Bộ Công an không đồng tình với đề xuất thời gian chuyển tiếp kéo dài đến tận 2025 như cơ quan thẩm tra nêu ra. Theo Bộ trưởng Tô Lâm, đến 15/9, các bộ, ngành, địa phương thực hiện nâng cấp, chỉnh sửa hệ thống thông tin, đảm bảo tuân thủ các quy định về mã định danh điện tử. Nếu căn cứ vào việc này hệ thống chung kết nối của Chính phủ điện tử rất thuận lợi.

“Chúng tôi thấy không có căn cứ gì kéo dài cho tới năm 2025 để song hành giữ sổ hộ khẩu. Với sự nỗ lực chung, tôi thấy hoàn toàn có thể làm được. Chính phủ đã có kế hoạch để thực hiện. Lộ trình, bước đi chúng tôi đã vạch ra, quyết tâm để thực hiện đến 1/7/2021 khi Luật có hiệu lực”, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định.

Hoan nghênh quyết tâm của Bộ Công an, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng trong khi các nước trên thế giới đã bỏ sổ hộ khẩu mà ta vẫn giữ đến nay là quá lâu.

"Cái nào tiến bộ hơn, văn minh hơn, hiện đại hơn thì ủng hộ. Thủ tục định ra mà lạc hậu rồi thì phải bỏ, phải cải cách, tại sao cứ bám những cái cũ? Giảm bớt thủ tục cho dân nhờ. Cái gì thuận tiện cho Nhân dân, hiện đại thì ta làm. Đừng luyến tiếc thủ tục hành chính quá rườm rà. Tôi từng bị mất sổ hộ khẩu, làm lại vất vả, khai tới khai lui", bà Kim Ngân nói.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh, cần rà soát các quy định của pháp luật hiện hành, nhất là Thông tư, Nghị định có rất nhiều thủ tục hành chính liên quan giao dịch, hợp đồng, dịch vụ cần có sổ hộ khẩu để kịp thời sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ trước khi Luật Cư trú (sửa đổi) có hiệu lực.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Pháp luật, Bộ Công an và các cơ quan hữu quan tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi), trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp cuối năm nay.