Nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài do sự né tránh của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền

Chiều 5/12, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.

Góp ý cụ thể vào dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP HCM) bày tỏ thống nhất với việc bổ sung cơ chế tạm đình chỉ và đình chỉ giải quyết khiếu nại như quy định bổ sung Điều 11a vào sau Điều 11 của Luật Khiếu nại 201 để tránh kéo dài vụ việc không cần thiết.

Tuy nhiên, để bảo đảm quyền của người khiếu nại, đại biểu đề nghị quy định rõ quyền được tiếp cận quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ và quyền kiến nghị đối với các quyết định này trong thời hạn nhất định nhằm tránh nguy cơ lạm dụng hoặc vận dụng tùy tiện trên thực tế.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cần bổ sung cơ chế bảo vệ người thi hành công vụ trong quá trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bao gồm biện pháp xử lý các hành vi lăng mạ, xúc phạm, công kích hoặc đe dọa cán bộ.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP HCM).

Thực tiễn cho thấy, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân phải đi đôi với bảo vệ người thực thi công vụ. Đây là yêu cầu cấp thiết để giữ vững kỷ cương hành chính, tránh tình trạng cán bộ e ngại trách nhiệm hoặc né tránh va chạm.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị thiết lập cơ chế ràng buộc trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu trong trường hợp chậm hoặc né tránh việc tiếp công dân, kéo dài thời hạn giải quyết hoặc chuyển đơn lòng vòng.

“Nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài không phải do tính chất phức tạp mà do sự thiếu trách nhiệm hoặc né tránh từ phía cơ quan, cá nhân có thẩm quyền. Việc gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ tăng tính hiệu lực và thực chất của hệ thống”, đại biểu Tâm Hùng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, theo đại biểu cần phát triển cơ chế liên thông giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm xác thực danh tính, kiểm tra ủy quyền và hạn chế tình trạng gửi đơn nhiều nơi hoặc khai báo sai lệch. Đây là giải pháp quan trọng để giảm tình trạng vừa có khiếu nại đúng, vừa phát sinh khiếu nại không đúng, qua đó tránh lãng phí nguồn lực của Nhà nước.

Giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu nêu về trách nhiệm người đứng đầu, chủ thể tiếp công dân và tổ chức bộ máy tiếp công dân ở cấp xã, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, dự thảo luật tiếp tục kế thừa quy định hiện hành, không cho phép ủy quyền tiếp công dân cho cấp phó nhằm nâng cao trách nhiệm trực tiếp của người đứng đầu, phù hợp Chỉ thị 35 và Kết luận 107 của Bộ Chính trị.

Về chủ thể tiếp công dân, pháp luật hiện hành đã quy định đầy đủ tại Luật Tiếp công dân và các luật chuyên ngành có liên quan. Để tránh phát sinh tổ chức mới và bảo đảm tinh gọn bộ máy theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, dự thảo luật không bổ sung mô hình Ban Tiếp công dân cấp xã; thay vào đó bố trí công chức thuộc đơn vị phù hợp của UBND cấp xã để thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Về đình chỉ giải quyết khiếu nại, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung trường hợp người khiếu nại được triệu tập nhiều lần để đối thoại nhưng không đến. Cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng việc đình chỉ trong trường hợp này có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân và trách nhiệm giải quyết của cơ quan hành chính nên đề nghị giữ nguyên như dự thảo.