Đại biểu Quốc hội: Quy định quá cụ thể sẽ kéo theo thủ tục hành chính phức tạp

Góp ý vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn (đoàn Lai Châu) cho biết, dự thảo đề cập đến hình thức "điều chỉnh linh hoạt quy hoạch" chưa được quy định trong Luật Quy hoạch (chỉ có điều chỉnh định kỳ và thủ tục rút gọn).

Theo đó, quy định cho phép các dự án năng lượng quan trọng, cấp bách có thể triển khai ngay dù nội dung khác hoặc không phù hợp với quy hoạch liên quan (bao gồm cả quy hoạch ngoài ngành điện), và các quy hoạch này sẽ phải điều chỉnh theo dự án sau.

Ông Toàn cho rằng ngược lại nguyên tắc quy hoạch phải đi trước và có thể gây khó khăn trong cân đối hài hòa giữa phát triển kinh tế, năng lượng và bảo vệ môi trường.

Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn (đoàn Lai Châu).

Đại biểu đề xuất cần cân nhắc lại quy định này, đồng thời có thể quy định một trình tự thủ tục quy hoạch đặc biệt, gọn hơn cả thủ tục rút gọn hiện hành, để đảm bảo tiến độ, nhưng vẫn phải tuân thủ nguyên lý quy hoạch đi trước.

Về quy hoạch phát triển điện lực, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn nhận định việc điều chỉnh linh hoạt theo dự thảo chủ yếu hướng dẫn cho quy hoạch phát triển điện lực, nhưng nội dung hướng dẫn quy hoạch (tên gọi, quy mô, công suất, tiến độ, địa điểm danh hành chính, điểm đấu nối..) đang quy định quá cụ thể.

“Quy định quá cụ thể sẽ kéo theo thủ tục hành chính phức tạp, làm tăng chi phí và khó khăn cho doanh nghiệp, vì chỉ cần thay đổi nhỏ cũng phải sửa đổi quy hoạch. Quy hoạch phải mang tính định hướng hơn”, đại biểu đề xuất.

Do đó, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công thương rà soát lại hướng dẫn nội dung, nội hàm của Quy hoạch phát triển điện lực và phương án phát triển điện lực. Theo đó, nội dung quy hoạch nên mang tính định hướng để giảm tối đa các thủ tục hành chính không cần thiết.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Hữu Toàn, dự thảo đề xuất chấp thuận nhà đầu tư không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu đối với các dự án điện lực quan trọng của quốc gia; dự án đặt tại khu vực nhạy cảm quốc phòng an ninh; trên cơ sở đề xuất của doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn hoặc công ty con 100% vốn.

Đại biểu cho rằng việc này có thể hạn chế vai trò của doanh nghiệp tư nhân theo tinh thần Nghị quyết 68 và định hướng về sự bình đẳng trong kinh doanh.

Đồng tình với việc chấp thuận nhà đầu tư theo đề xuất của doanh nghiệp Nhà nước (100% vốn) đối với các dự án cần thiết đảm bảo an ninh quốc phòng, đối với các dự án cấp bách, quan trọng khác, ông Toàn đề xuất cần cho phép các thành phần kinh tế khác, đặc biệt là khuyến khích doanh nghiệp tư nhân, đầu tư để đảm bảo thực hiện đúng định hướng của Đảng và nghị quyết 68, đồng thời giải quyết vấn đề năng lượng quốc gia.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hoà).

Đồng tình với quan điểm của đại biểu Nguyễn Hữu Toàn, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hoà) nhất trí việc huy động nguồn lực xã hội hóa tham gia vào đầu tư phát triển năng lượng quốc gia và cho rằng quy định trong dự thảo còn chưa rõ nét.

“Cơ quan soạn thảo cũng cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu bổ sung quy định về công tác xã hội hóa mạnh mẽ để đảm bảo cơ chế chính sách cho địa phương huy động tích cực những nguồn lực trong và ngoài nước tham gia phát triển năng lượng quốc gia. Đặc biệt là nguồn năng lượng tái tạo nhằm cũng giảm bớt tình trạng phụ thuộc hoàn toàn vào đầu tư công”, đại biểu đề xuất.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát nghiên cứu bổ sung quy định cho phép các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư vào các dự án điện lực, đặc biệt là điện gió, điện mặt trời và việc đầu tư lưới điện phân phối.

Bên cạnh đó, đại biểu chỉ ra một số điểm nghẽn, đề nghị Quốc hội và các cơ quan tiếp tục nghiên cứu để tháo gỡ, tạo điều kiện cho các dự án năng lượng được giải tỏa công suất.

“Tôi thấy có điểm nghẽn trong lưới truyền tải. Nội dung này trong dự thảo nghị quyết cũng chưa có quy định mạnh. Tôi đề nghị cần quan tâm cơ chế chính sách để tạo điều kiện cho các dự án năng lượng tái tạo đã được xây dựng, giải tỏa công suất”, nữ đại biểu đề xuất.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng có hàng ngàn MW điện tái tạo đã hoàn thành nhưng chưa được hoạt động, giải tỏa công suất còn cầm chừng, chưa hết công suất. Điều này gây lãng phí tài sản xã hội và ảnh hưởng đến an ninh năng lượng, đề nghị cần rà soát nghiên cứu quy định để xử lý những tồn đọng này.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát, nghiên cứu quy định về việc phát triển điện mặt trời áp mái và năng lượng trong cộng đồng, nhằm giảm áp lực nguồn điện và giảm phát thải và cũng huy động được sức đóng góp của người dân và doanh nghiệp nhỏ.