Quảng Nam: Chính quyền huyện Núi Thành thua kiện nhưng "chây ì" trong việc thi hành án

Nhóm hộ làm việc với đơn vị giải phóng mặt bằng

Nội dung vụ việc

Năm 2000, các ông Trần Văn Tốt, Đặng Văn Đức, Phạm Viết Chín, Phạm Phẩm nhận chuyển nhượng của ông Hồ Chí Thanh (Trú tại Thôn Đại Phú, xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) một hồ nuôi tôm tại địa bàn đầm Vũng Huyện, thôn Đại Phú (nay là thôn Mỹ Bình), xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, nay là thửa đất số 01, tờ bản đồ số 08, diện tích 11.791,8m².

Sau khi mua, nhóm hộ ông Tốt đầu tư nuôi thả tôm, cua. Đến năm 2004, ông Trần Văn Tốt có làm hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận QSDĐ đối với diện tích đất này nhưng UBND xã Tam Hiệp không cho phép. Năm 2006, hồ tôm của nhóm hộ ông Tốt nằm trong khu vực được bồi thường do thuộc dự án xây dựng khu hậu cần cảng Tam Hiệp.

Tuy nhiên, do nhóm hộ ông Tốt do chưa thống nhất về tài sản vật kiến trúc nên chưa có phương án bồi thường. Vì hồ của nhóm hộ ông Tốt thuộc dự án, không biết sẽ giải tỏa khi nào, do vậy nhóm hộ ông Tốt không dám bỏ vốn đầu tư vào bờ đập để nuôi trồng quy mô lớn mà chỉ nuôi quảng canh.

Đến ngày 24/9/2018, UBND huyện Núi Thành ra Thông báo số 310/TB-UBND về việc thu hồi đất để thực hiện dự án Đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp, hậu cần cảng Tam Hiệp. Theo Thông báo số 310 xác định: thửa đất số 01, tờ bản đồ số 8, loại đất BCS là đất do UBND xã Tam Hiệp quản lý.

Không đồng ý với nội dung thông báo, ngày 29/11/2018, nhóm hộ ông Tốt đã gửi văn bản kiến nghị đến UBND huyện Núi Thành xem xét lại. Tuy nhiên, đến ngày 3/12/2018, UBND huyện Núi Thành tiếp tục ban hành Quyết định số 8331/QĐ-UBND về việc thu hồi diện tích 11.791,8m² tại thửa đất số 01, thuộc mảnh đo đạc chỉnh lý bản đồ địa chính số 08 (người sử dụng đất là UBND xã Tam Hiệp). Đồng thời, ngày 5/12/2018, ban hành Quyết định số 8355/QĐ-UB về việc bồi thường, hỗ trợ vật kiến trúc cho nhóm hộ nhóm hộ ông Tốt với tổng giá trị bồi thường là 46.019.484 đồng.

Không đồng ý với phương án bồi thường của UBND huyện Núi Thành, ông Trần Văn Tốt đã nộp đơn khởi kiện đến TAND tỉnh Quảng Nam yêu cầu giải quyết.

Trong thời gian chờ TAND tỉnh Quảng Nam giải quyết vụ án theo quy định pháp luật thì cuối tháng 6/2019, đại diện đơn vị giải phóng mặt bằng có thương lượng với nhóm hộ ông Tốt, để ông bàn giao mặt bằng cho Chủ đầu tư triển khai dự án với cam kết: trước mắt sẽ hỗ trợ cho nhóm hộ này một số tiền; đồng thời thông báo cho ông Tốt biết số tiền nhận được là khoảng hơn 1,6 tỷ đồng trong trường hợp ông Tốt thắng kiện.

Theo đó, ngày 3/7/2019, các bên đã có Biên bản làm việc và thống nhất các nội dung: Giá trị hỗ trợ tạm tính theo đơn giá bồi thường (36.000 đồng/m²) và theo diện tích đất sử dụng 11.791,8 m² là 424.504.800 đồng. Sau khi nhận số tiền này thì ông Tốt sẽ bàn giao khoảng 6.528,84m². Giữ nguyên diện tích đất còn lại.

Nhóm hộ dân gian nan đi đòi quyền lợi

Gian nan đòi quyền lợi sau khi thắng kiện chính quyền

Ngày 19/11/2019, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Nam mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai giữa người khởi kiện là ông Trần Văn Tốt và người bị kiện là UBND huyện Núi Thành. Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử (HĐXX) và Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Quảng Nam đã chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Trần Văn Tốt tuyên hủy toàn bộ Thông báo thu hồi đất số 310/TB-UBND ngày 24/9/2018 của UBND huyện Núi Thành; Hủy toàn bộ Quyết định thu hồi đất số 8331/QĐ-UBND ngày 3/12/2018 của UBND huyện Núi Thành; Buộc UBND huyện Núi Thành công nhận quyền sử dụng đất của nhóm hộ ông Tốt đối với thửa đất số 01, tờ bản đồ số 08, diện tích 11.791,8m². Ngày 19/11/2019, TAND tỉnh Quảng Nam ban hành Bản án số 61/2019/HC-ST.

Tuy nhiên, sau 15 ngày, kể từ ngày nhận được Bản án số 61/2019/HC-ST, ông Tốt yêu cầu UBND huyện Núi Thành thực hiện việc thu hồi đất cho ông và bồi thường, hỗ trợ theo quy định pháp luật theo Quyết định 19/2017/QĐ-UBND ngày 5/9/2017 của UBND tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, yêu cầu của ông đã không được UBND huyện trả lời.

Theo đó, ông Tốt gửi đơn yêu cầu TAND tỉnh Quảng Nam ra quyết định buộc thi hành án. Ngày 7/5/2020, Chánh án TAND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 11/2020/QĐ-UBND về việc buộc thi hành án hành chính. Tuy nhiên, UBND huyện Núi Thành vẫn không chịu thi hành.

Bức xúc vì pháp luật không được tôn trọng, quyền lợi của người bị thu hồi đất không được giải quyết, nhóm hộ dân đã tới gặp trực tiếp Chủ tịch UBND huyện Núi Thành. Ngày 29/5/2020, Chủ tịch UBND huyện Núi Thành đã yêu cầu các cơ quan chức năng phải bồi thường cho ông Tốt trước ngày 15/6/2020. Thế nhưng, thuộc cấp của Chủ tịch UBND huyện này không thực hiện theo yêu cầu chỉ đạo tại Thông báo số 119/TB-UBND ngày 29/5/2020 của Chủ tịch UBND huyện Núi Thành.

Ngày 10/7/2020, ông Trần Văn Tốt nhận được Thông báo số 54/TB-TPHT của Trung tâm Phát triển hạ tầng (Đơn vị làm công tác bồi thường - pv) về việc: Công khai số liệu, giá trị bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Dự án Đầu tư xây dựng, kính doanh kết cấu hạ tầng KCN, HCC Tam Hiệp.

Đi cùng Thông báo này là Bảng tính giá trị bồi thường, hỗ trợ dự kiến với tổng giá trị mà nhóm hộ nhận được là 1.061.262.000 đồng (Một tỷ, không trăm sáu mươi hai triệu, hai trăm sáu mươi hai ngàn đồng). Vì giá trị bồi thường này gần đúng với con số mà trước đó đại diện Trung tâm phát triển hạ tầng cam kết trước đó nên ông Tốt không có ý kiến gì thêm.

Bản án của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam buộc UBND huyện Núi Thành công nhận quyền sử dụng đất của nhóm hộ dân

Tuy nhiên, ngày 8/9/2020, ông Trần Văn Tốt được Trung tâm Phát triển Hạ tầng mời nhận kết quả thi hành án. Tại Biên bản Giao nhận hồ sơ do Trung tâm Hạ tầng bàn giao gồm: Quyết định số 5656/QĐ-UBND ngày 01/9/2020; Quyết định 5657/QĐ-UBND ngày 1/9/2020; Biên bản thẩm định số 61 ngày 26/8/2020; Phiếu Thẩm định số 61 ngày 26/8/2020; Quyết định số 5810/QĐ-UBND ngày 07/9/2020; Bảng tính giá trị Bồi thường số 02 ngày 7/9/2020; Thông báo số 70 ngày 1/9/2020.

Trong đó, tại Quyết định số 5810/QĐ-UBND ngày 7/9/2020; Bảng tính giá trị Bồi thường số 02 ngày 7/9/2020 thể hiện kết quả bồi thường cho nhóm hộ này chỉ là 533.330.026 đồng, thay vì số tiền bồi thường theo cam kết trước đó là 1,6 tỷ và sau đó nữa 1.061.262.000 đồng như thông báo khiến nhóm hộ dân càng bức xúc.

Nguyên nhân của việc giảm giá trị bồi thường đến hơn 1 tỷ đồng được cho là: “Theo Biên bản thẩm định số 61 ngày 26/8/2020 và Phiếu thẩm định do Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Núi Thành ký là Tại Biên bản họp hội đồng tư vấn xã họp xét thì nhóm hộ ông Tốt thuộc đối tượng có quản lý nhưng không sử dụng nên không đủ cơ sở để hỗ trợ ổn định đời sống và hỗ trợ chuyển đổi nghề”.

Khu đất nuôi trồng thủy sản của nhóm hộ dân

Thẩm định phương án bồi thường không chính xác

Tại Bản án số 61/2019/HC được TAND tỉnh Quảng Nam ban hành ngày 19/11/2019 đã nhân định: “UBND huyện Núi Thành cho rằng: Do các hộ ngừng sản xuất từ 2004, nên không đủ điều kiện để được thu hồi và bồi thường về đất cho các hộ. Tuy nhiên, Theo Biên bản họp HĐTV của UBND xã Tam Hiệp ngày 16/8/2018 thì sau khi nhóm hộ ông Tốt nhận sang nhượng thì có đắp bờ để nuôi trồng thủ sản được khoảng 4 năm thì xảy ra dịch bệnh nên không nuôi trồng thủy sản. Đến năm 2006 thì thửa đất này bị cấn dự án khu cảng hậu cần Tam Hiệp. Tại thời điểm này thì nhóm hộ ông Tốt chưa thống nhất về khối lượng tài sản, vật kiến trúc nên chưa lập phương án bồi thường, trong khi các hộ lân cận đã được lập phương án và bàn giao mặt bằng. Do đó, việc nhóm hộ này ngừng sản xuất do do các nguyên nhân khách quan như thiên tai, dịch bệnh và cũng do nằm trong dự án nên các ông không bỏ vốn đầu tư, sản xuất”.

Từ nhận định này, HĐXX đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trần Văn Tốt, tuyên Thửa đất này thuộc quyền sử dụng của nhóm hộ ông Tốt, buộc UBND huyện Núi Thành công nhận quyền sử dụng đất của nhóm hộ này tại Thửa đất số 01, tờ bản đồ số 08, diện tích 11.791,8m2 tại thôn Đại Phú, xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Điều này, đồng nghĩa ông Tốt và 3 hộ nông dân này có đầy đủ quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2013.

Quyết định của TAND tỉnh Quảng Nam buộc UBND huyện Núi Thành thi hành án

Trao đổi với PV, Luật sư Nguyễn Thành Long (Đoàn luật sư tỉnh Quảng Nam) cho rằng: Tại Điều 23 Quyết định 43/2014/QĐ-UBND ngày 22/12/2014 quy định về Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, nhóm hộ ông Tốt là những hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đã được UBND huyện Núi Thành công nhận quyền sử dụng đất theo Bản án số 61 thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền theo đơn giá đất nông nghiệp thì còn được hỗ trợ 2,5 lần trên cơ sở nhân với diện tích 11.791,8m2 bị thu hồi. Thế nhưng, trong trường hợp này, Phòng TNMT huyện Núi Thành chỉ dựa vào Biên bản họp Hội đồng tư vấn xã Tam Hiệp để cắt đi phần hỗ trợ chuyển đổi nghề của người bị thu hồi đất là trái quy định pháp luật hiện hành.

“Tại Bản án số 61/2019/HC được TAND tỉnh Quảng Nam căn cứ Điều 311 của Luật Tố tụng Hành chính 2015 thì, thời hạn tự nguyện thi hành án là 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án, quyết định của Tòa án. Tuy nhiên, cho đến khi TAND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 11/2020/QĐ-UBND ngày 7/5/2020 buộc UBND huyện Núi Thành thi hành bản án mà chính quyền vẫn không chịu thi hành thì có thể thấy rằng, chính cơ quan quyền lực Nhà nước vẫn chưa có sự “thượng tôn pháp luật”, cố tình gây khó khăn cho người được thi hành án, chậm giải quyết quyền lợi chính đáng của người dân.

Trong trường hợp này, nhóm hộ nông dân như ông Tốt đã chấp hành đúng chủ trương của Nhà nước, thiện chí bàn giao mặt bằng cho Trung tâm Phát triển Hạ tầng để bảo đảm tiến độ thi công dự án, nhưng khi quyền lợi hợp pháp của công dân đã được TAND có thẩm quyền chấp nhận thì lại bị gây khó khăn một các khó hiểu”. Luật sư Long nói.

Tuổi trẻ và Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin.