“Nét Việt Nam”: Lan toả văn hoá qua góc nhìn Gen Z

Phát triển công nghiệp văn hoá từ khát vọng của người trẻ

Khởi xướng và dẫn dắt dự án là chị Phạm Thị Hạnh Chi - người mong muốn truyền tải tinh hoa văn hóa truyền thống Việt Nam thông qua các sản phẩm nội dung số mang đậm tính nghệ thuật và giáo dục.

“Văn hóa là điều tôi luôn muốn hướng đến. Nhưng với nhiều bạn trẻ, khái niệm này còn rất mơ hồ. Văn hóa không chỉ là nghi lễ, mà còn là phong tục, tập quán, lối sống và sinh hoạt thường ngày của người dân ở từng vùng đất”, chị Chi chia sẻ.

Phạm Thị Hạnh Chi, Nhà sáng lập dự án “Nét Việt Nam”)

Theo chị Chi, làng nghề là nơi thể hiện rõ nét nhất những đặc trưng của văn hoá, bởi đó không chỉ là nơi sản xuất mà còn là không gian sống, sinh kế và linh hồn của cộng đồng địa phương. Điển hình như chiếc thúng đáy vòm ở làng Thạch Cầu - một thiết kế đặc thù phục vụ cho nhu cầu lao động thực tế.

Khác với các loại thúng đáy bằng thông thường, phần đáy lõm của thúng Thạch Cầu được tạo hình để người dân dễ đội lên đầu mà không bị trượt, đồng thời thuận tiện hơn khi di chuyển trên quãng đường dài - đặc trưng của cư dân vùng này.

Dự án được chia thành ba nhóm nội dung chính. Với series đầu tiên mang tên “Gen Z về làng” sẽ tập trung khai thác các làng nghề truyền thống có nguy cơ mai một như phỗng đất làng Hồ, ươm tơ Cổ Chất, mặt nạ giấy bồi Hưng Yên, nước mắm Sa Châu... Các bạn trẻ trực tiếp đến làng, gặp gỡ nghệ nhân, trải nghiệm quy trình chế tác thủ công và truyền tải giá trị di sản bằng lối thể hiện trẻ trung, gần gũi.

Series thứ 2 - Gen Z cùng hương vị Việt sẽ giới thiệu sự phong phú của ẩm thực Việt qua các vùng miền, kết hợp kể chuyện lịch sử món ăn với hình thức hoạt họa sinh động. Không chỉ ghi hình quá trình chế biến, các tập phim còn lồng ghép những câu chuyện văn hóa phía sau mỗi món ăn truyền thống.

Series cuối cùng mang tên “Gen Z cùng Di sản Việt” sẽ tái hiện nghệ thuật dân gian như âm nhạc truyền thống, múa dân gian và các loại hình sân khấu như chèo, tuồng... Mỗi tập mang lại góc nhìn mới, dễ tiếp cận hơn với khán giả trẻ về các giá trị nghệ thuật lâu đời.

Ekip “Nét Việt Nam” ghi hình tại làng nghề mây tre đan Thạch Cầu

Theo người sáng lập “Nét Việt Nam”, thực tế nhiều làng nghề truyền thống hiện nay đang đối mặt với nguy cơ mai một nghiêm trọng. Tại làng mây tre đan Thạch Cầu, những sản phẩm thủ công đẹp mắt, tinh xảo chỉ còn được lưu giữ bởi hai nghệ nhân lớn tuổi.

Thôn Đông Khê - nơi từng nổi danh với những con phỗng đất, nay toàn bộ dân làng đã chuyển sang làm hàng mã, chỉ còn một nghệ nhân duy nhất vẫn gìn giữ nghề cũ. Những con phỗng từng gắn bó với đời sống văn hóa người Việt suốt hơn 400 năm, nay đứng trước nguy cơ biến mất vĩnh viễn.

Theo chị Chi, mỗi hình phỗng mang một thông điệp. Như hình con chim - biểu tượng của hòa bình, thường được nặn nhiều trong thời chiến, thể hiện khát vọng sống yên ổn của nhân dân. “Con phỗng đất không chỉ là đồ chơi, mà là hiện vật văn hóa. Nếu không có người tiếp nối, liệu thế hệ sau có còn cơ hội được thấy và hiểu về chúng?”, chị Chi trăn trở.

May mắn thay, nghệ nhân cuối cùng của làng vẫn được mời tham gia các buổi truyền dạy, mở ra những tia hy vọng nhỏ nhoi cho sự hồi sinh của làng nghề.

Cầu nối giữa giới trẻ và văn hóa dân tộc

Dự án “Nét Việt Nam” được thực hiện bởi một ê-kíp 12 người gồm đạo diễn, quay phim, biên tập viên, người dẫn chương trình… Mỗi chuyến đi là một lần đầu tư đáng kể cả về thời gian lẫn kinh phí.

Một bộ phỗng đất truyền thống

Tuy nhiên, thay vì ưu tiên ngân sách cho truyền thông quảng bá, chị Chi lựa chọn đầu tư vào nội dung: hình ảnh được quay dựng theo phong cách điện ảnh, ứng dụng kỹ xảo VFX và hoạt họa để tái hiện lịch sử, truyền thuyết, nâng cao chất lượng thị giác và trải nghiệm người xem. Đồng thời, chị cũng từ chối những lời mời hợp tác mang tính thương mại hoá, nhằm bảo đảm sự khách quan, chân thực trong từng sản phẩm.

“Chúng tôi chọn kể chuyện một cách điện ảnh, trau chuốt từng khung hình để khơi gợi sự quan tâm của người trẻ. Cái đẹp, nếu được thể hiện đúng cách, chính là cầu nối đưa giới trẻ đến gần hơn với văn hóa dân tộc”, chị Chi chia sẻ.

Chị Hạnh Chi cũng tin rằng Gen Z hoàn toàn có sự quan tâm đến văn hóa truyền thống, chỉ là họ cần một cách tiếp cận phù hợp, hiện đại và gần gũi hơn. Khi các làng nghề được kể lại bằng ngôn ngữ hình ảnh sinh động, câu chuyện chân thực và nội dung sáng tạo, người trẻ sẵn sàng lắng nghe và khám phá.

Dù chưa được truyền thông rầm rộ, “Nét Việt Nam” đã từng bước ghi dấu ấn trong cộng đồng yêu văn hóa. Sắp tới, dự án sẽ bước vào giai đoạn hai với nội dung xoay quanh ẩm thực truyền thống, kết hợp kỹ thuật hoạt hình để kể lại những câu chuyện văn hóa một cách sinh động và trực quan.

Hậu trường một buổi ghi hình của “Nét Việt Nam”

Ví dụ, trong tập phim về bánh chưng, ê-kíp dự kiến ghi hình tại Phú Thọ - vùng đất gắn với truyền thuyết Hùng Vương - và sử dụng animation (hiệu ứng) để tái hiện nguồn gốc món ăn, giúp khán giả hiểu sâu hơn về ý nghĩa văn hóa đằng sau lớp lá dong và hạt nếp.

Một điểm đáng chú ý trong cách triển khai dự án “Nét Việt Nam” là việc các video không chỉ có phụ đề tiếng Anh, mà còn được bổ sung phụ đề tiếng Trung - tất cả đều được dịch thủ công thay vì sử dụng công cụ tự động. Theo chị Chi, đây là lựa chọn có chủ đích nhằm truyền tải chính xác và trọn vẹn nhất các thông điệp văn hóa Việt đến bạn bè quốc tế.

“Việt Nam có nền văn hóa lâu đời, giàu bản sắc, không hề thua kém bất kỳ quốc gia nào trong khu vực. Tuy nhiên, do chiến tranh kéo dài, thế hệ trước phải ưu tiên phục hồi và phát triển đất nước. Giờ đây, khi đất nước đã hòa bình, ổn định, đây chính là thời điểm vàng để chúng ta đẩy mạnh quảng bá văn hóa ra thế giới,” chị Chi chia sẻ.

Người sáng lập dự án “Nét Việt Nam” cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ với cách làm bài bản và hiệu quả của các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản trong công tác truyền thông văn hóa. Việc đầu tư chỉn chu cho phụ đề dù là một chi tiết nhỏ cũng thể hiện quyết tâm của ê-kíp trong việc nâng cao chất lượng truyền tải, từ đó góp phần đưa hình ảnh văn hóa Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng quốc tế.

Trong thời gian tới, dự án “Nét Việt Nam” sẽ mở rộng sang lĩnh vực phim hoạt hình lịch sử, với tham vọng xây dựng loạt tác phẩm kể lại những giai đoạn hào hùng của dân tộc bằng ngôn ngữ hình ảnh sinh động, dễ tiếp cận với người trẻ. Mở đầu là các câu chuyện về triều đại nhà Trần - một trong những thời kỳ rực rỡ nhất của lịch sử Việt Nam với ba lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông.

"Nét Việt Nam" là một hành trình mang đầy khát vọng của người trẻ làm sống lại di sản giữa thời đại số

“Chúng tôi kỳ vọng, những bộ phim hoạt hình lịch sử sẽ trở thành công cụ hỗ trợ cho giáo viên giảng dạy, đồng thời cũng là phương tiện để lan tỏa tình yêu lịch sử đến giới trẻ thông qua góc nhìn mới mẻ, hiện đại”, chị Chi bày tỏ.

Với chị Chi, điều đáng giá nhất chính là sự lan tỏa. Không chỉ riêng bản thân chị nhận được nhiều bài học và cảm xúc từ các vùng đất và con người nơi ê-kip đặt chân đến, mà cộng đồng địa phương cũng cảm thấy được trân trọng, được lắng nghe.

Còn với người xem, đặc biệt là giới trẻ, dự án mở ra một cách tiếp cận văn hóa mới: gần gũi, hiện đại nhưng không làm mất đi chiều sâu truyền thống. “Nét Việt Nam” không chỉ kể chuyện làng nghề, mà còn góp phần đánh thức lòng tự hào văn hóa trong chính thế hệ kế tiếp.

Dự án “Nét Việt Nam” mở ra một góc nhìn của Gen Z về văn hoá truyền thống không phải như những gì xưa cũ, tĩnh lặng trong bảo tàng, mà là những câu chuyện sống động gắn liền với con người, vùng đất và ký ức dân tộc.

Qua lăng kính sáng tạo của người trẻ, di sản văn hóa được tái hiện bằng ngôn ngữ hiện đại nhưng vẫn giữ vẹn nguyên giá trị gốc. Không chỉ dừng lại ở việc gìn giữ, “Nét Việt Nam” đang truyền cảm hứng để thế hệ Gen Z tiếp tục hành trình lan tỏa bản sắc Việt đầy tự tin, bản lĩnh và trách nhiệm.