Gen Z Việt dần bỏ thói quen chơi khuya, uống rượu bia

Từ “sống hết mình” về đêm đến lựa chọn ngủ sớm, sống chậm

Trong nhiều năm, hình ảnh người trẻ gắn liền với những buổi tụ tập kéo dài đến nửa đêm, quán bar đông đúc hay những cuộc nhậu liên miên đã trở thành điều quen thuộc trong đời sống đô thị. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19, một bộ phận lớn Gen Z Việt bắt đầu nhìn lại chính nhịp sống của mình và lựa chọn thay đổi.

Không ít trong số họ thừa nhận rằng, thức khuya thường xuyên khiến họ mệt mỏi kéo dài, hiệu suất học tập và làm việc giảm sút, tinh thần dễ căng thẳng. Cùng với đó, rượu bia - từng được xem là “chất xúc tác” cho các mối quan hệ dần bộc lộ những hệ lụy rõ rệt đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc giảm hoặc từ chối đồ uống có cồn không còn bị nhìn nhận là “khác người” mà trở thành một lựa chọn cá nhân được tôn trọng.

Không còn xem những đêm vui chơi thâu sáng hay các cuộc nhậu là một phần tất yếu của đời sống xã hội, ngày càng nhiều người trẻ thuộc thế hệ Gen Z Việt đang chủ động rời xa thói quen thức khuya, uống rượu bia

Minh Anh (26 tuổi, nhân viên truyền thông tại Hà Nội) từng là gương mặt quen thuộc trong các buổi tụ tập sau giờ làm của nhóm bạn. Công việc áp lực, thời hạn gấp gáp khiến những cuộc hẹn “giải tỏa” về đêm trở thành thói quen khó bỏ. “Tan ca lúc 7 giờ tối, bọn mình thường rủ nhau đi ăn rồi uống bia, có hôm kéo dài đến 1-2 giờ sáng. Khi đó chỉ nghĩ đơn giản là còn trẻ thì phải tận hưởng”, Minh Anh kể.

Nhịp sống ấy kéo dài suốt gần hai năm đầu đi làm. Ban ngày, Minh Anh luôn trong trạng thái thiếu ngủ, phụ thuộc vào cà phê để tỉnh táo. “Có những buổi họp sáng, mình ngồi nghe mà đầu óc trống rỗng. Tối về lại mệt nhưng vẫn cố đi chơi vì sợ bỏ lỡ các mối quan hệ”, cô chia sẻ.

Những cơn đau dạ dày âm ỉ, mất ngủ kéo dài và cảm giác cáu gắt vô cớ vì thế bắt đầu xuất hiện với Minh Anh ngày một thường xuyên hơn. Bước ngoặt đến vào cuối năm ngoái, khi Minh Anh phải nhập viện vì rối loạn tiêu hóa và kiệt sức. Bác sĩ khuyến cáo cô cần điều chỉnh ngay thói quen sinh hoạt, đặc biệt là việc thức khuya và uống rượu bia. “Lúc nằm trong bệnh viện, mình mới nhận ra đã lâu rồi cơ thể không được nghỉ ngơi đúng nghĩa”, Minh Anh nói.

Sau lần đó, cô gái trẻ bắt đầu thay đổi từng chút một. Minh Anh đặt quy tắc cho bản thân: về nhà trước 10 giờ tối, hạn chế tối đa đồ uống có cồn và dành thời gian cho những hoạt động giúp cơ thể hồi phục. Thay vì bar hay quán nhậu, cô chọn tập yoga sau giờ làm, đi bộ buổi tối hoặc gặp bạn bè vào cuối tuần ban ngày.

“Ban đầu cũng khó, vì bạn bè vẫn quen với nhịp sinh hoạt cũ. Nhưng rồi mình nhận ra, những mối quan hệ thực sự sẽ không bị ảnh hưởng chỉ vì mình không uống bia nữa.

Sau vài tháng, mình cảm nhận rõ sự thay đổi. Giấc ngủ sâu hơn, tinh thần ổn định và hiệu quả công việc được cải thiện. Mình không còn cảm giác mệt mỏi triền miên hay cần cà phê để tồn tại qua ngày. Quan trọng hơn, mình thấy bản thân kiểm soát được cuộc sống thay vì bị cuốn theo guồng quay”, Minh Anh chia sẻ.

Minh Anh thấy bản thân kiểm soát được cuộc sống thay vì bị cuốn theo guồng quay từ khi từ bỏ thói quen chơi khuya, nhậu nhẹt

Câu chuyện của Minh Anh không phải là cá biệt. Gen Z là thế hệ có mức độ tiếp cận thông tin rất cao, đặc biệt là các kiến thức về sức khỏe tinh thần, giấc ngủ và lối sống lành mạnh. Họ hiểu rằng việc “đánh đổi sức khỏe để vui chơi” không còn là lựa chọn khôn ngoan trong bối cảnh áp lực học tập, công việc ngày càng lớn.

Bên cạnh yếu tố sức khỏe, kinh tế cũng là một lý do quan trọng. Chi phí cho các cuộc vui về đêm, đặc biệt là rượu bia, ngày càng đắt đỏ so với thu nhập của sinh viên và người trẻ mới đi làm. Trong khi đó, Gen Z có xu hướng ưu tiên tiết kiệm, đầu tư cho bản thân hoặc trải nghiệm dài hạn như du lịch, học kỹ năng mới, chăm sóc sức khỏe. Việc cắt giảm rượu bia vì thế trở thành một lựa chọn hợp lý, vừa tốt cho túi tiền, vừa tốt cho cơ thể.

Lối sống không cồn và những giá trị mới của thế hệ trẻ

Sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt của Gen Z không chỉ dừng lại ở việc ngủ sớm hay uống ít rượu bia hơn, mà còn phản ánh một hệ giá trị sống đang dịch chuyển. Với nhiều người trẻ, vui chơi không còn đồng nghĩa với say xỉn hay thức trắng đêm, mà là cảm giác dễ chịu, tỉnh táo và được là chính mình.

Phạm Quyền (27 tuổi, freelancer) cho biết gần như không uống rượu bia trong suốt hai năm qua. “Hồi học đại học, mình cũng từng nghĩ không đi nhậu là khó hòa nhập. Nhưng càng lớn, mình càng thấy không cần phải uống để chứng minh điều gì cả”, Quyền chia sẻ.

Với nhiều Phạm Quyền, vui chơi không còn đồng nghĩa với say xỉn hay thức trắng đêm, mà là cảm giác dễ chịu, tỉnh táo và được là chính mình

Thay vào đó, nhóm bạn của Quyền thường rủ nhau chạy bộ buổi sáng, chơi thể thao hoặc tổ chức các buổi gặp mặt ban ngày. “Vừa vui, vừa khỏe, mà không ai phải mệt mỏi hôm sau”, Quyền nói.

Lựa chọn của Minh Anh hay Phạm Quyền phản ánh một xu hướng rộng hơn đang dần hình thành với giới trẻ trong đời sống đô thị: văn hóa giải trí lành mạnh, ít cồn và chú trọng trải nghiệm chất lượng. Các quán cà phê mở cửa sớm, phòng tập thể thao, lớp thiền, yoga hay các sự kiện cộng đồng ban ngày ngày càng thu hút đông đảo người trẻ. Không gian vui chơi được tái định nghĩa theo hướng an toàn, thư giãn và bền vững hơn.

Theo chuyên gia tâm lý Phạm Thảo Nguyên (Trung tâm tư vấn và trị liệu các vấn đề tâm lý MindCare), Gen Z là thế hệ coi trọng sức khỏe tinh thần không kém sức khỏe thể chất. Việc hạn chế rượu bia giúp họ kiểm soát cảm xúc tốt hơn, tránh những hành vi bốc đồng và giảm áp lực tâm lý. Đồng thời, ngủ đủ giấc cũng giúp cải thiện khả năng tập trung, sáng tạo - những yếu tố then chốt trong môi trường học tập và làm việc hiện đại.

Đáng chú ý, sự thay đổi này còn tạo ra tác động lan tỏa tới gia đình và xã hội. Khi người trẻ chủ động nói “không” với rượu bia, các chuẩn mực giao tiếp cũng dần được điều chỉnh. Việc từ chối uống không còn bị xem là thiếu nhiệt tình, mà được nhìn nhận như một lựa chọn văn minh, có trách nhiệm. Đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh các vấn đề liên quan đến lạm dụng rượu bia vẫn đang gây nhiều hệ lụy.

Khi biết đặt giới hạn cho bản thân, trân trọng sức khỏe và thời gian, người trẻ không chỉ đang thay đổi thói quen cá nhân, mà còn góp phần hình thành một nền văn hóa sống lành mạnh, tỉnh táo và bền vững hơn cho xã hội

Tất nhiên, không thể phủ nhận rằng vẫn còn một bộ phận Gen Z duy trì thói quen chơi khuya, uống rượu bia như một cách giải tỏa áp lực. Tuy nhiên, xu hướng chung cho thấy ngày càng nhiều người trẻ chủ động điều chỉnh nhịp sống theo hướng cân bằng hơn. Họ không từ chối niềm vui, mà chỉ đang tìm kiếm những niềm vui phù hợp hơn với sức khỏe và tương lai lâu dài.

"Sự dịch chuyển này cho thấy một thế hệ Gen Z Việt Nam đang trưởng thành hơn trong cách lựa chọn lối sống. Khi biết đặt giới hạn cho bản thân, trân trọng sức khỏe và thời gian, người trẻ không chỉ đang thay đổi thói quen cá nhân, mà còn góp phần hình thành một nền văn hóa sống lành mạnh, tỉnh táo và bền vững hơn cho xã hội", chuyên gia Phạm Thảo Nguyên nhấn mạnh.