Đại biểu Quốc hội ủng hộ tăng vốn Agribank bằng tiền ngân sách

Theo Cổng thông tin Quốc hội, chiều 10/6, Quốc hội đã họp phiên toàn thể hội trường, thảo luận về việc bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank).

Trước đó, Chính phủ đã trình Quốc hội đưa vào Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV nội dung đồng ý bổ sung dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2020 để bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019 tương ứng với số lợi nhuận sau thuế thực nộp ngân sách nhà nước năm 2020 của Agribank, tối đa không quá 3.500 tỷ đồng.

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu đều nhất trí với sự cần thiết bổ sung vốn điều lệ cho Agribank. Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP HCM) cho rằng, việc tăng vốn điều lệ cho Agribank sẽ góp phần tăng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu cho ngân hàng thương mại. Trong bối cảnh thị trường nhiều biến động bất thường thì tăng vốn điều lệ sẽ góp phần tăng sức chịu đựng của ngân hàng, cũng như giúp ngân hàng gia tăng huy động vốn, mở rộng tín dụng. Đặc biệt đối với tín dụng của Agribank có đến 70% là dành cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn nên cần phải có sự hỗ trợ để góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, phát triển nông nghiệp bền vững.

Đại biểu Ngân cũng cho rằng điểm quan trọng nhất là chi bổ sung vốn điều lệ cho Agribank không phải chi tiêu dùng mà là chi đầu tư và chi đầu tư thì cần xem xét đến hiệu quả. Qua xem xét các báo cáo kiểm toán đối với Agribank cho thấy, lợi nhuận trước thuế trên 13.000 tỷ đồng và lợi nhuận ròng sau thuế là 11.048 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ chỉ có 30.000 tỷ đồng, điều này cho thấy tỷ suất lợi nhuận và hiệu quả đầu tư tại nhà băng này.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP HCM). Ảnh: quochoi.vn.

Còn đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn Hà Nội) cho biết, trong hệ thống tổ chức tín dụng có 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước giữ vai trò chủ đạo là Vietcombank, Vietinbank, Agribank và BIDV, trong đó chỉ riêng Agribank là 100% vốn nhà nước.

Hiện nay cả 4 ngân hàng này đều đối mặt với áp lực bảo đảm tỉ lệ an toàn vốn theo tiêu chuẩn Basel II. Trong số các ngân hàng này chỉ có Agriabank được xem xét theo hướng bổ sung vốn điều lệ từ nguồn ngân sách nhà nước còn các ngân hàng còn lại được xem xét tăng tỷ lệ lợi nhuận để lại để tăng vốn hoặc huy động nguồn lực từ các nhà đầu tư bên ngoài.

Theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai về mặt chính sách cần khẳng định rõ tại thời điểm hiện nay mới chỉ xem xét bổ sung vốn điều lệ cụ thể cho một ngân hàng thương mại cụ thể và đây không phải là việc thay đổi chính sách theo hướng dùng ngân sách nhà nước để bổ sung vốn cho ngân hàng thương mại nhà nước.

Đại biểu Mai đề nghị thời gian tới khi tổng kết thực hiện Nghị quyết 25/2016/QH14 trong đó có quy định liên quan đến chính sách đối với các ngân hàng thương mại thì cũng cần tổng kết đánh giá toàn diện quy định không cho phép sử dụng ngân sách nhà nước để tăng vốn đối với các ngân hàng thương mại. Từ đó có cơ sở để định hướng điều chỉnh chính sách phù hợp theo hướng vừa đảm bảo an toàn của các tổ chức tín dụng vừa bảo đảm phù hợp với cơ chế thị trường, không tạo áp lực cho ngân sách nhà nước.

Trong khi đó, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Bạc Liêu) mặc dù ủng hộ sự cần thiết nhưng ông bày tỏ băn khoăn khi nguồn tăng vốn điều lệ cho ngân hàng Agribank lấy từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019. Đại biểu đặt vấn đề trong bối cảnh Covid-19 và dự báo còn nhiều ảnh hưởng khó lường đối với nền kinh tế, cùng với đó thu ngân sách nhà nước năm nay gặp nhiều khó khăn thì thời điểm xem xét bổ sung vốn và nguồn sử dụng từ nguồn tăng thu tiết kiệm chi năm 2019 để bổ sung vốn cho ngân hàng thương mại có thực sự hợp lý.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng. Ảnh: quochoi.vn.

Giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, liên quan đến cơ sở pháp lý việc tăng vốn cho Agribank, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết, Agribank là doanh nghiệp 100% vốn thuộc sở hữu của Nhà nước và việc Nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho ngân hàng thì thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69); Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn luật cũng như Nghị định số 91 của Chính phủ. Căn cứ các quy định trên, xác định Agribank thuộc đối tượng được nhà nước cấp bổ sung vốn điều lệ.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh, Agribank là doanh nghiệp 100% vốn cung cấp tín dụng cho nền kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn, có tổng vốn đầu tư lớn và tạo động lực phát triển nhanh của các ngành, lĩnh vực cho nền kinh tế và có hoạt động tăng trưởng ổn định và lợi nhuận tăng dần qua các năm. Những năm vừa qua Agribank luôn được đánh giá xếp loại A và năm 2019 dự kiến cũng được xếp loại A.

Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 7 Điều 4 của Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội quy định là “không dùng ngân sách nhà nước để cấp vốn điều lệ cho tổ chức tín dụng thương mại”, do vậy việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ ngân sách nhà nước thì Chính phủ phải báo cáo Quốc hội. Sau khi Quốc hội xem xét, có chủ trương thì Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành hữu quan thực hiện các trình tự, thủ tục tăng vốn theo quy định của Luật số 69 cũng như Nghị định số 91 của Chính phủ có các quy định cụ thể.

Báo cáo làm rõ vấn đề về tính cấp bách của việc tăng vốn của Agribank, tác động đến ngân sách nhà nước và thời điểm tăng vốn có phù hợp hay không, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng nêu rõ, Chính phủ đã chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo Agribank triển khai đồng bộ rất nhiều giải pháp để tăng vốn, cải thiện hệ số an toàn, cơ cấu lại tài sản theo hướng kiểm soát tốc độ tăng trưởng các tài sản rủi ro, tăng dần các tỷ trọng các tài sản có độ an toàn cao cũng như thoái các khoản đầu tư góp vốn không hiệu quả và bổ sung nguồn vốn tối đa từ phát hành trái phiếu.

Mặc dù triển khai đồng bộ các giải pháp, đến nay Agribank vẫn cần phải có các giải pháp của nhà nước để đầu tư bổ sung vốn điều lệ trong năm 2020, đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn theo quy định và đảm bảo an toàn hoạt động cũng như đảm bảo khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế.

Trong nhiều năm qua, Agribank chưa được nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ. Tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản khiến tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng bị suy giảm. Để đáp ứng được tiêu chuẩn đòi hỏi nhu cầu phải tăng vốn rất lớn. Nếu không được tăng vốn thì Agribank chỉ có thể tăng trưởng dư nợ khoảng 4,5% cho cả năm 2020. Như vậy, nhu cầu vốn cho nông nghiệp, nông thôn sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Hơn nữa, trong bối cảnh dịch bệnh, dự kiến Agribank phải dành 100.000 tỷ để hỗ trợ sản xuất cho khu vực nông nghiệp, nông thôn bị ảnh hưởng.

Về tác động đến ngân sách nhà nước, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hững cũng cho biết, trong bối cảnh ngân sách nhà nước khó khăn, nguồn quỹ hỗ trợ sắp xếp phát triển doanh nghiệp không có khả năng bố trí, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước phối hợp đánh giá rất chặt chẽ, rà soát, bàn bạc kỹ các phương án sử dụng ngân sách nhà nước để cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank trong năm 2020.

Do đó, Chính phủ thống nhất bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019 tương ứng với số lợi nhuận thực nộp ngân sách nhà nước của ngân hàng năm 2020 tối đa không quá 3.500 tỷ nhằm đảm bảo không ảnh hưởng đến cân đối ngân sách nhà nước năm 2020 đã được Quốc hội thông qua.

Ngoài ra, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng bày tỏ tán thành với ý kiến của các đại biểu về việc yêu cầu Agribank cơ cấu lại, chấn chỉnh, giảm việc phát triển mạng lưới ở các điểm, chi nhánh, các trụ sở lớn ở các thành phố và tập trung mở rộng mạng lưới về khu vực nông nghiệp, nông thôn, nhất là những khu vực chưa có mạng lưới nhiều các tổ chức tín dụng, các tổ chức tín dụng có vốn Nhà nước.