Vụ ồn ào kêu gọi từ thiện của Phạm Thoại: Luật sư nói gì?

Việc cá nhân đứng ra kêu gọi, tiếp nhận tiền từ thiện là một vấn đề nhạy cảm, đòi hỏi sự công khai, minh bạch và phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật để tránh những trường hợp lợi dụng lòng tin để trục lợi.

Phạm Thoại và mẹ Bắp

Theo Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, pháp luật Việt Nam cho phép cá nhân kêu gọi từ thiện, nhưng cần đảm bảo tuân thủ Nghị định 93/2021/NĐ-CP nhằm bảo đảm tính minh bạch và công bằng.

Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định rằng cá nhân có quyền kêu gọi, tiếp nhận, quản lý và phân phối tiền từ thiện để hỗ trợ bệnh nhân hiểm nghèo, đồng bào gặp thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, việc này phải tuân thủ các điều kiện về hình thức, thủ tục và báo cáo công khai để đảm bảo minh bạch, tránh lợi dụng lòng tin của cộng đồng để trục lợi.

Trách nhiệm công khai, minh bạch trong việc sử dụng tiền từ thiện

Trong trường hợp của Phạm Thoại kêu gọi giúp đỡ mẹ Bắp, việc sử dụng số tiền nhận được phải đúng cam kết ban đầu. Người đứng ra nhận tiền có trách nhiệm chuyển đúng số tiền cho gia đình bé Bắp hoặc trực tiếp thanh toán các khoản viện phí, hỗ trợ chữa bệnh theo đúng mục đích đã kêu gọi.

Về bản chất pháp lý, đây là một hợp đồng tặng cho tài sản và ủy quyền sử dụng tài sản. Những người đóng góp tiền thiện nguyện là bên tặng cho, trong khi người đứng ra kêu gọi là bên nhận ủy quyền, có trách nhiệm phân phối số tiền đúng cam kết. Nếu số tiền bị sử dụng sai mục đích hoặc không minh bạch, những người đóng góp có quyền: Yêu cầu giải trình và sao kê công khai; Đòi lại số tiền đã đóng góp nếu không được sử dụng đúng mục đích; Đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc xác minh và xử lý vi phạm

Các hành vi bị cấm trong hoạt động kêu gọi từ thiện

Nghị định 93/2021/NĐ-CP cấm tuyệt đối các hành vi: Cung cấp thông tin sai sự thật về người nhận từ thiện hoặc tình trạng bệnh tật để kêu gọi đóng góp; Chiếm đoạt, sử dụng tiền từ thiện sai mục đích; Lợi dụng hoạt động kêu gọi từ thiện để trục lợi cá nhân.

Trong vụ việc này, nhóm thiện nguyện của Phạm Thoại đã thông báo sẽ công khai sao kê và giải trình các khoản thu chi trong buổi livestream sắp tới. Người đóng góp có thể theo dõi để đảm bảo tính minh bạch. Nếu vẫn có nghi ngờ, họ hoàn toàn có quyền đề nghị cơ quan chức năng xác minh.

Trách nhiệm của mẹ bé Bắp trong việc sử dụng tiền từ thiện

Số tiền quyên góp được dành riêng cho bé Bắp chữa bệnh, do đó mẹ bé không thể sử dụng cho mục đích cá nhân hoặc chi tiêu ngoài phạm vi chữa bệnh. Nếu có dấu hiệu chiếm dụng tiền từ thiện, những người đóng góp có quyền yêu cầu hoàn trả hoặc đề nghị xử lý vi phạm.

Pháp luật Việt Nam cho phép cá nhân đứng ra kêu gọi từ thiện, nhưng việc này phải tuân thủ các quy định về minh bạch tài chính và giám sát công khai. Nếu có dấu hiệu sử dụng sai mục đích, người đóng góp có quyền yêu cầu sao kê, đòi lại tiền hoặc đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc.

Trường hợp của Phạm Thoại và mẹ bé Bắp hiện đang được giám sát bởi cộng đồng, với cam kết công khai sao kê. Tuy nhiên, để tránh những tranh cãi và mất lòng tin vào hoạt động thiện nguyện, việc tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật và công khai minh bạch tài chính là điều kiện tiên quyết để đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên.