Ồn ào sao kê từ thiện tiếp tục gọi tên Phạm Thoại

Sẽ tung sao kê để chứng minh

Được biết, ngày 4/11/2024, Tiktoker Phạm Thoại đăng bài viết "Thư ngỏ lời giúp đỡ", kêu gọi quyên góp vì bé Bắp nguy kịch, cần gấp 6 - 7 tỉ đồng chữa trị tại Trung Quốc. Anh cho biết đã sử dụng một ứng dụng công nghệ có tên Thiện nguyện để gây quỹ, cho phép mọi người kiểm tra giao dịch như sao kê online.

Đến trưa 24/2, tài khoản gây quỹ do Tiktoker Phạm Thoại đứng tên trên ứng dụng này ghi nhận số tiền kêu gọi hỗ trợ cho bé Bắp là hơn 16,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, số tiền trong tài khoản hiện chỉ còn hơn 54,7 triệu đồng. Nhiều người dùng mạng xã hội, đặc biệt là những người đã góp tiền ủng hộ mẹ con Bắp mong muốn được biết số tiền của họ được sử dụng ra sao.

Bài đăng kêu gọi từ thiện của Phạm Thoại ngày 4/11

Tối 24/2, Phạm Thoại chia sẻ thông tin liên quan việc nhận 16 tỷ đồng từ nhà hảo tâm ủng hộ bé Bắp. Theo đó, qua tài khoản Facebook có tích xanh của mình, Phạm Thoại viết: "Cảm ơn mọi người đã chờ đợi lâu. Phạm Thoại cũng đã ý thức ngay từ khi lập tài khoản việc yêu cầu phải minh bạch và rõ ràng. Tuy nhiên để chắc chắn mọi thứ Thoại cần phải sâu chuỗi lại sự việc. Phạm Thoại sẽ làm rõ mọi vấn đề thắc mắc của mọi người vào ngày mai. Cảm ơn vì đã chờ đợi".

Đính kèm theo dòng trạng thái là hình ảnh Phạm Thoại ngồi cạnh chồng tài liệu dày cả nghìn trang, được cho là số trang sao kê Phạm Thoại in ra của số tiền hơn 16 tỷ đồng nhận từ nhà hảo tâm. Chỉ sau vài phút đăng tải, bài viết của Phạm Thoại lập tức nhận được hàng nghìn lượt thích, chia sẻ và bình luận của cư dân mạng.

Liên quan đến sự việc, quản lý của Phạm Thoại cho biết ekip sẽ tổ chức livestream vào tối 25/2 để phản hồi thắc mắc của mọi người, đồng thời sao kê rõ ràng số tiền đã nhận.

Trước đó, đầu năm 2024, mạng xã hội truyền tay nhau hình ảnh người mẹ trẻ ngày đêm livestream bán hàng trong bệnh viện để kiếm tiền chữa bệnh cho con. Chị là Lê Thị Thu Hòa (27 tuổi, mẹ đơn thân), em bé đáng thương cần được cứu chữa là Minh Hải (tên ở nhà là Bắp, 4 tuổi), là con trai của chị và đang mang bệnh ung thư.

Hai mẹ con nhanh chóng nhận được sự thương cảm của cộng đồng mạng khi những video livestream liên tục nhận được hàng nghìn lượt chia sẻ, bình luận. Các tài khoản mạng xã hội của chị Hòa cũng ghim 2 số tài khoản ngân hàng cá nhân, nhận sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm.

Tuy nhiên, hoàn cảnh của mẹ con chị Hòa và bé Bắp mới thật sự "nổi đình đám" sau sự đồng hành của KOL Phạm Thoại. Trên các nền tảng mạng xã hội, Phạm Thoại liên tục livestream xuất hiện cùng mẹ con bé Bắp, cùng livestream bán hàng...

Bài đăng mới nhất của Phạm Thoại vào tối 24/2

Chỉ sau một ngày kêu gọi, tài khoản của Phạm Thoại đã ghi nhận số tiền chuyển vào hơn 500 triệu đồng. Con số tăng lên chóng mặt theo từng ngày.

Tính đến sáng 24/2 (sau gần 4 tháng), tổng số tiền ủng hộ thông qua tài khoản thiện nguyện tại MBBank do Phạm Thoại đứng tên là hơn 16,7 tỷ đồng, số dư còn 53,6 triệu đồng.

Thế nhưng, nhiều ngày qua, cộng đồng mạng bắt đầu đặt nghi vấn về tình trạng sức khỏe của bé Bắp khi chị Hòa ít cập nhật hơn trước.

Trong một phiên livestream, khi có người hỏi về việc "Phải sao kê ngân hàng sau khi Bắp khỏi bệnh", chị Hòa lập tức từ chối với thái độ không mấy thiện cảm: "Dạ, sao kê để làm gì ạ? Lấy giấy hả chị? Nhiều người vô tri thật sự luôn”. Chị cũng khẳng định số tiền quyên góp xuất phát từ lòng hảo tâm của các nhà hảo tâm, chị không hè ép buộc mọi người chuyển khoản.

Trước phản ứng từ dư luận, sáng 24/2), chị Hòa đã cập nhật tình trạng bé Bắp vẫn khỏe sau ca phẫu thuật quan trọng. Tuy nhiên, khác với các bài đăng trước đây, chị khóa chế độ bình luận công khai, không đề cập tới sao kê từ thiện.

Người đóng góp có quyền tố giác

Theo luật sư Bùi Vũ Nghĩa (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), việc kêu gọi từ thiện có nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như hỗ trợ khắc phục hậu quả do thiên tai, dịch bệnh, sự cố hoặc giúp đỡ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Theo Nghị định 93/2021, cá nhân kêu gọi quyên góp để khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố trong nước phải tuân thủ nhiều yêu cầu hơn so với việc kêu gọi hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.

Dù kêu gọi từ thiện với mục đích gì, cá nhân đứng ra kêu gọi vẫn phải công khai, minh bạch số tiền nhận được. Đối với trường hợp kêu gọi ủng hộ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, khoản 2 điều 23 của Nghị định 93/2021 quy định "Cá nhân phải tổng hợp đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và công khai trên các phương tiện truyền thông".

Trong trường hợp này, vì kêu gọi quyên góp thông qua tài khoản ngân hàng của Phạm Thoại, Tiktoker này có nhiều cách để công khai thông tin người ủng hộ như tự lập danh sách gồm tên, số tiền, thời gian ủng hộ hoặc yêu cầu ngân hàng cung cấp sao kê tài khoản. Tuy nhiên, để bảo đảm tính minh bạch và khách quan, việc sao kê từ ngân hàng sẽ đáng tin cậy hơn so với danh sách do cá nhân tự lập.

Điều 5 của Nghị định 93 quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm báo cáo, cung cấp thông tin sai sự thật, chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích hoặc lợi dụng nguồn đóng góp tự nguyện để trục lợi.

Phạm Thoại cùng chị Hòa qua Singapore chữa bệnh cho bé Bắp

Do đó, để chứng minh sự minh bạch và bảo vệ bản thân, Phạm Thoại cần công khai đầy đủ các thông tin theo quy định của pháp luật, đặc biệt là tổng số tiền đã nhận và tổng số tiền đã chuyển cho mẹ cháu Bắp. Với số tiền lớn, việc chứng minh cần thông qua chuyển khoản ngân hàng, vì ít ai giao dịch bằng tiền mặt trong trường hợp này. Lệnh hoặc giấy chuyển tiền là bằng chứng khách quan và minh bạch nhất.

Nếu Phạm Thoại không thực hiện các yêu cầu trên, chính anh ấy sẽ đặt mình vào tình thế khó. Nghĩa vụ công khai không chỉ để bảo vệ cá nhân anh mà còn là quyền lợi chính đáng của những người đã ủng hộ. Họ có quyền biết số tiền mình đóng góp có được sử dụng đúng mục đích hay không. Nếu Phạm Thoại không công khai, người ủng hộ có quyền nghi ngờ và gửi đơn yêu cầu cơ quan công an vào cuộc xác minh.

Trong trường hợp cơ quan điều tra phát hiện có dấu hiệu sai phạm thì hành vi sai phạm này có thể sẽ bị khởi tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo điều 174 Bộ Luật Hình sự với mức hình phạt có thể đối mặt là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến tù chung thân (tùy thuộc vào giá trị chiếm đoạt).

Trong vụ việc này, me Bắp có trách nhiệm minh bạch với những mạnh thường quân đã đóng góp để cứu giúp con mình. Số tiền nhận được được dùng cho việc điều trị cho Bắp và bà cần chứng minh rằng mình đang sử dụng số tiền đó đúng mục đích. Nếu bà chi trả cho các dịch vụ y tế cao cấp để bảo đảm điều trị tốt nhất cho con, người ủng hộ cũng không thể trách cứ. Hoặc nếu số tiền chưa sử dụng hết do phác đồ điều trị vẫn đang tiếp tục, bà cũng cần công khai rõ ràng.

Nếu không minh bạch, bà sẽ tạo ra sự nghi ngờ trong lòng những người đóng góp, khiến họ đặt câu hỏi về số tiền mình đã ủng hộ và mục đích sử dụng thực sự của nó.

Điều 23 của Nghị định 93 quy định rõ trách nhiệm của người kêu gọi từ thiện là phải công khai thông tin về số tiền đã nhận. Điều này đồng nghĩa với việc người ủng hộ có quyền biết số tiền họ đóng góp có được ghi nhận và sử dụng đúng mục đích hay không.

Nếu người ủng hộ nghi ngờ người kêu gọi có dấu hiệu gian dối, lợi dụng lòng tin để chiếm đoạt tiền từ thiện, họ có quyền gửi đơn tố giác tội phạm lên cơ quan công an để yêu cầu xác minh, điều tra và xử lý. Trong trường hợp này, do số tiền được công bố ban đầu khá lớn, đơn tố giác sẽ được gửi đến công an cấp tỉnh để thụ lý.

Việc xác định có vi phạm hay không sẽ do cơ quan công an tiến hành điều tra, xác minh. Khi nộp đơn tố giác, người tố giác cần thu thập các bằng chứng liên quan, bao gồm: chứng từ chuyển tiền, thông tin về tổng số tiền tiếp nhận do người kêu gọi công bố, cũng như bằng chứng về việc người tiếp nhận không công khai minh bạch tài khoản thông qua sao kê.

Nếu có sai phạm, người kêu gọi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Trong trường hợp người nhận tiền từ thiện (người được hỗ trợ) có hành vi thông đồng, họ cũng có thể bị xử lý với vai trò đồng phạm.

Khi đó, người ủng hộ sẽ được xem là bị hại trong vụ án hình sự và có quyền yêu cầu giải quyết vấn đề dân sự, bao gồm việc buộc người vi phạm hoàn trả toàn bộ hoặc một phần số tiền sau khi trừ đi các khoản chi hợp pháp.