Hành trình Chương Mỹ xây dựng điểm đến xanh, bền vững

Nằm ở phía Tây Nam Thủ đô Hà Nội, huyện Chương Mỹ được thiên nhiên ưu ái ban tặng cảnh quan đa dạng, di sản văn hóa phong phú và hệ thống làng nghề truyền thống độc đáo. Với những lợi thế này, Chương Mỹ đang nỗ lực “đánh thức” tiềm năng du lịch, hướng tới phát triển các sản phẩm du lịch xanh, bền vững, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách trong và ngoài nước.

Tiềm năng du lịch nổi bật của Chương Mỹ

Chương Mỹ, với diện tích tự nhiên 237 km² và dân số hơn 339.000 người, là huyện có diện tích lớn thứ ba của Hà Nội.

Vị trí địa lý thuận lợi, nằm trên các trục giao thông trọng điểm như Quốc lộ 6 và đường Hồ Chí Minh, giúp huyện trở thành cầu nối giao thương quan trọng giữa Thủ đô và các tỉnh phía Bắc, Tây Bắc cũng như phía Nam.

Địa hình đa dạng, kết hợp giữa đồng bằng, sông hồ và vùng bán sơn địa, tạo nên bức tranh sơn thủy hữu tình, lý tưởng cho phát triển du lịch sinh thái, văn hóa và nghỉ dưỡng.

Huyện sở hữu hệ thống di tích lịch sử - văn hóa phong phú, với 32 di tích cấp quốc gia và 145 di tích cấp thành phố. Nổi bật là chùa Trăm Gian (xã Tiên Phương), chùa Trầm (xã Phụng Châu) – tọa lạc trên núi Trầm với cảnh quan hùng vĩ, và chùa Vô Vi, nơi lưu giữ giá trị tâm linh sâu sắc. Ngoài ra, các di tích như nhà thờ danh nhân Ngô Sĩ Liên (xã Ngọc Hòa) và nhà thờ danh nhân Đặng Tiến Đông (xã Lam Điền) cũng góp phần làm giàu thêm tiềm năng du lịch văn hóa - tâm linh.

Chương Mỹ còn tự hào là “vùng đất trăm nghề” với 175 làng nghề, trong đó 35 làng nghề được công nhận như mây tre đan Phú Vinh, tạc tượng Long Châu, nón lá Văn Võ, thêu ren Hồng Phong và nem Phụng Châu. Những sản phẩm thủ công mỹ nghệ của huyện không chỉ lan tỏa trong nước mà còn xuất khẩu ra thị trường quốc tế, tạo cơ hội phát triển du lịch làng nghề trải nghiệm.

Hệ thống hồ nước ngọt như hồ Văn Sơn (167 ha), hồ Đồng Sương (203 ha) và khu vực lưu vực sông Bùi, sông Đáy mang đến tiềm năng lớn cho du lịch sinh thái, dã ngoại và nghỉ dưỡng. Đặc biệt, khu nghỉ dưỡng cao cấp Sky Lake Resort & Golf Club với sân golf 36 hố tại xã Hoàng Văn Thụ đã thu hút đối tượng khách có mức chi tiêu cao, khẳng định vị thế của Chương Mỹ trên bản đồ du lịch cao cấp.

Theo Phó trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Chương Mỹ Dương Thị Thanh, huyện đang tập trung khai thác ba loại hình du lịch chủ đạo: văn hóa - lịch sử, sinh thái - nghỉ dưỡng và làng nghề. Các sản phẩm du lịch nổi bật bao gồm tour tham quan chùa Trầm, chùa Trăm Gian, trải nghiệm nghệ thuật cồng chiêng của đồng bào Mường tại thôn Đồng Ké (hồ Đồng Sương), và các hoạt động tại sân golf Sky Lake. Huyện cũng đã quy hoạch khu du lịch chùa Trầm với diện tích 50 ha, kết hợp du lịch văn hóa và sinh thái để thu hút du khách.

Du khách trải nghiệm sân golf ở Chương Mỹ

Mặc dù sở hữu tiềm năng lớn, du lịch Chương Mỹ vẫn chưa phát triển tương xứng. Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Bùi Mạnh Thắng, lượng khách du lịch đến huyện tăng trung bình 15% mỗi năm, với dự kiến đón 250.000 lượt khách vào năm 2025, trong đó có 80.000 khách quốc tế. Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn, chưa đạt 1% tổng lượng khách đến Hà Nội. Nguyên nhân chính là do việc khai thác tài nguyên du lịch còn tự phát, thiếu quy hoạch bài bản, sản phẩm du lịch đơn điệu, trùng lặp và chưa tạo được dấu ấn đặc trưng.

Hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, thiếu sự kết nối giữa các di tích, làng nghề và điểm đến sinh thái cũng là rào cản lớn. Bên cạnh đó, công tác xúc tiến, quảng bá còn hạn chế, chưa tận dụng tốt mối liên kết với các doanh nghiệp lữ hành để xây dựng các tour tuyến hấp dẫn. Các sản phẩm du lịch chưa được thiết kế phù hợp với từng phân khúc khách, đặc biệt là khách quốc tế, dẫn đến khó khăn trong việc kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.

Giải pháp “đánh thức” tiềm năng du lịch

Tại hội nghị ngày 24/4/2025, các chuyên gia, doanh nghiệp lữ hành và cơ quan quản lý đã đề xuất nhiều giải pháp để thúc đẩy du lịch Chương Mỹ theo hướng xanh, bền vững và chuyên nghiệp.

Phó Giám đốc ngành Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành (Trường Đại học Thủ đô Hà Nội) Phạm Thị Bích Thủy nhấn mạnh cần xây dựng đề án phát triển du lịch cộng đồng gắn với làng nghề theo hướng tăng trưởng xanh. Các sản phẩm trải nghiệm như tham gia làm mây tre đan tại làng Phú Vinh, học thêu ren tại Hồng Phong hay thưởng thức ẩm thực địa phương (nem Phụng Châu, rượu gạo Chi Nê) cần được thiết kế khác biệt, hấp dẫn. Huyện cũng nên phát triển các dịch vụ lưu trú như homestay để kéo dài thời gian tham quan của du khách.

Trưởng ban xúc tiến thương mại (Hiệp hội Du lịch Hà Nội) Cù Thị Thu Thủy đề xuất kết nối các sản phẩm làng nghề với chương trình OCOP, tạo cơ hội cho du khách mua sắm các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ sau khi trải nghiệm văn hóa và di tích. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp cộng đồng dân cư tham gia trực tiếp vào chuỗi giá trị du lịch.

Khảo sát khu du lịch Mộc Lâm Viên (Chương Mỹ)

Để đa dạng hóa điểm đến, bà Phạm Thị Bích Thủy gợi ý Chương Mỹ cần liên kết với các địa phương lân cận như huyện Mỹ Đức - nơi có quần thể di tích Chùa Hương - để xây dựng các tour du lịch tâm linh liên tuyến. Ví dụ, du khách có thể tham quan chùa Trăm Gian, chùa Trầm tại Chương Mỹ, sau đó tiếp tục hành trình đến Chùa Hương, kết hợp trải nghiệm văn hóa Mường và cảnh quan hồ Quan Sơn.

Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu khẳng định sẽ hỗ trợ Chương Mỹ kết nối với các doanh nghiệp lữ hành để xây dựng các tuyến du lịch ổn định, như du lịch văn hóa tâm linh và làng nghề, hướng tới cả thị trường nội địa và quốc tế. Việc này sẽ giúp quảng bá rộng rãi các điểm đến đặc trưng của huyện.

Giám đốc Công ty Royaltour Đào Thị Kim Lan nhấn mạnh cần quy hoạch hạ tầng du lịch cụ thể cho từng phân khúc khách, đặc biệt là khách quốc tế đến chơi golf tại Sky Lake Resort. Các dịch vụ bổ trợ như ẩm thực, hướng dẫn viên đa ngữ và vận chuyển cần được nâng cấp để đáp ứng nhu cầu của thị trường cao cấp.

Giám đốc Công ty du lịch KTS Đặng Văn Khang đề xuất huyện nên có chính sách hỗ trợ giá dịch vụ cho doanh nghiệp lữ hành, tạo điều kiện kích cầu du khách. Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông qua các kênh số, hội chợ du lịch và chương trình xúc tiến để đưa hình ảnh Chương Mỹ đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.

Theo Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch (ITDR), Chương Mỹ cần tập trung vào du lịch bền vững, chú trọng bảo tồn các giá trị văn hóa, di tích và môi trường. Các dự án như khu nhà trưng bày về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại chùa Trầm, đường giao thông vào chùa Trầm và quy hoạch cụm di tích chùa Trầm - chùa Vô Vi - chùa Trăm Gian cần được đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo giữ gìn giá trị lịch sử và phát triển du lịch văn hóa.

Huyện cũng nên khuyến khích xã hội hóa đầu tư vào cơ sở hạ tầng du lịch, phát triển các dịch vụ vui chơi giải trí và ẩm thực địa phương, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường du lịch.

Sở Du lịch Hà Nội cam kết đồng hành cùng Chương Mỹ trong việc xây dựng các sản phẩm du lịch xanh, đa dạng hóa ngành nghề nông thôn và bảo tồn văn hóa truyền thống. Với mục tiêu đón 250.000 lượt khách vào năm 2025, huyện đang từng bước hoàn thiện quy hoạch du lịch đến năm 2030, tầm nhìn 2050, tập trung vào các loại hình du lịch văn hóa tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng và làng nghề.

Việc phát triển du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao đời sống người dân, bảo tồn di sản văn hóa và quảng bá hình ảnh Chương Mỹ như một điểm đến hấp dẫn của Thủ đô. Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp lữ hành và cộng đồng dân cư, Chương Mỹ hoàn toàn có thể “đánh thức” tiềm năng, trở thành điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch Hà Nội.