Đề xuất Bộ Công an đẩy nhanh việc điều tra các vụ án về trái phiếu doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa có văn bản trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Trung - Giám đốc Công an TP Hà Nội (đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) về một số vấn đề liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Trước đó, trong văn bản chất vấn Bộ Tài chính, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Trung cho biết, thời gian qua, tình trạng người dân tụ tập đông người, căng băng rôn, khẩu hiệu tại trụ sở cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp diễn biến phức tạp, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn Thủ đô. Nguyên nhân là các nhà đầu tư không được thanh toán trái phiếu đến hạn.

Theo Giám đốc Công an TP Hà Nội, thời gian tới, dự báo tình hình diễn biến phức tạp hơn. Trước tình hình đó, ông Trung đề nghị Bộ Tài chính nêu giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, trị trường trái phiếu và đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư.

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có nhiều biến động do phát sinh những vu việc vi phạm pháp luật như vụ liên quan Tập đoàn Tân Hoàng Minh, đặc biệt là vụ việc của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hồi tháng 10/2022.

Sau các vụ việc vi phạm pháp luật của doanh nghiệp phát hành nêu trên, có tình trạng người dân, nhà đầu tư mua trái phiếu tập trung tại một số cơ quan Nhà nước. Bộ Tài chính nêu rõ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bị mất niềm tin, thanh khoản thị trường gặp khó khăn, bên cạnh đó kinh tế chưa phục hồi sau đại dịch nên một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp khó khăn trong cân đối các nguồn lực để thanh toán gốc, lãi trái phiếu, dẫn đến chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ.

Nhà đầu tư căng băng rôn đề nghị Tập đoàn Tân Hoàng Minh thanh toán tiền trái phiếu doanh nghiệp.

Đứng trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ đã có các chỉ đạo quyết liệt, kịp thời để các bộ ngành triển khai đồng bộ các giải pháp ổn định thị trường, giảm áp lực thanh khoản và khôi phục niềm tin thị trường để trái phiếu doanh nghiệp phát triển minh bạch, an toàn, bền vững.

Đồng thời, Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và đảm bảo thanh khoản hệ thống ngân hàng vì các thị trường liên thông với nhau. Thủ tướng Chính phủ cũng đã thành lập các tổ công tác về bất động sản, chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Về phía Bộ Tài chính, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã làm việc trực tiếp với 39 doanh nghiệp và có văn bản yêu cầu từng doanh nghiệp phát hành ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực để thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu đến hạn cho nhà đầu tư theo đúng cam kết, có trách nhiệm tới cùng trong việc thanh toán nghĩa vụ trái phiếu doanh nghiệp theo nguyên tắc "lợi ích hài hoà, khó khăn chia sẻ" đảm bảo giữ uy tín giữa doanh nghiệp với nhà đầu tư.

Trường hợp có khó khăn trong cân đối nguồn chi trả, doanh nghiệp phải chủ động làm việc với nhà đầu tư để có phương án thanh toán trái phiếu phù hợp, đảm bảo quyền và lợi ích của nhà đầu tư, không gây mất an ninh trật tự.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu doanh nghiệp phát hành công bố thông tin minh bạch, đầy đủ, chủ động sử dụng các dịch vụ kiểm toán, xếp hạng tín nhiệm, định giá tài sản để đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp và công bố thông tin cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đang đề xuất Bộ Công an tích cực đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ việc vi phạm thời gian qua để sớm có phương án xử lý, thanh toán tiền cho nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp góp phần ổn định tâm lý thị trường.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước các đơn vị thuộc bộ tăng cường thanh tra, giám sát nhằm chấn chỉnh và xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động phát hành và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp.

Trong năm 2022, Bộ Tài chính đã thanh tra, kiểm tra 12 doanh nghiệp phát hành, 27 công ty chứng khoán, 7 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, 16 doanh nghiệp kiểm toán và 15 doanh nghiệp thẩm định giá.

Nêu các giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết tiếp tục theo dõi việc công bố thông tin của doanh nghiệp, làm việc trực tiếp với doanh nghiệp có trái phiếu đến hạn lớn và yêu cầu các doanh nghiệp có trách nhiệm đến cùng về việc thanh toán đầy đủ nghĩa vụ trái phiếu cho nhà đầu tư theo điều kiện, điều khoản đã cam kết để không mất trật tự xã hội.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang kiến nghị lãnh đạo Chính phủ áp dụng một số biện pháp bổ sung đối với các doanh nghiệp chậm thanh toán gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.

Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Sở Giao dịch chứng khoán khẩn trương xây dựng và đưa hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào hoạt động từ 16/6/2023 để phát triển thị trường thứ cấp minh bạch, tăng tính thanh khoản cho trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Cùng với đó, Bộ Tài chính cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các đơn vị liên quan tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát, chấn chỉnh hoạt động của các tổ chứ, các định chế tài chính có hoạt động liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.

Về dài hạn, Bộ Tài chính cho biết sẽ rà soát tổng thể, đề xuất sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, đề xuất sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản, trong đó nghiên cứu quy định rõ về chỉ tiêu an toàn tài chính trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản.

Trong đó, Bộ Tài chính sẽ tăng cường nguồn lực, nhân sự cho các cơ quan thanh, kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước để quản lý giám sát và phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm quy định của pháp luật trên thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp.