Cả nước có hơn 820 cơ quan báo chí hoạt động

Theo thống kê của Hội Nhà báo Việt Nam, tính đến hết năm 2023, cả nước ta có hơn 820 cơ quan báo chí. Trong đó có 6 cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực, 127 cơ quan báo, 671 cơ quan tạp chí (trong đó có 319 tạp chí khoa học, 72 tạp chí văn học nghệ thuật), 72 cơ quan đài phát thanh, truyền hình.

Nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí có khoảng 41.000 người, trong đó khối phát thanh, truyền hình xấp xỉ 16.500 người. Tổng số người được cấp thẻ nhà báo kỳ hạn 2021-2025 (tính đến tháng 12/2023) là 20.508 trường hợp và hơn 27.000 người được kết nạp là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam.

Theo đánh giá, trong những năm qua, báo chí luôn giữ vai trò là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và là diễn đàn của Nhân dân chủ động, kịp thời, thông tin hiệu quả về những vấn đề lớn của đất nước, có nội dung thông tin thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận và tạo sự đồng thuận xã hội.

Các đại biểu Trung ương, địa phương tại Hội báo toàn quốc năm 2024.

Tuy nhiên, hiện nay báo chí đang đối mặt nhiều khó khăn, thách thức đối mặt trong quá trình chuyển đổi số và phát triển đa nền tảng.

Cụ thể, Luật Báo chí 2016 chưa có sự phân biệt và lượng hóa rõ ràng giữa báo và tạp chí điện tử. Đây cũng là nguyên nhân khách quan bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số dẫn đến ranh giới giữa báo và tạp chí trên internet hiện nay rất mong manh.

Bên cạnh đó, tình trạng gỡ, sửa tin bài, cá biệt một số trường hợp việc sửa tin, bài vì động cơ vụ lợi cá nhân trên báo điện tử diễn ra khá phổ biến, vấn đề này cần phải có quy định chặt chẽ và có chế tài xử lý nghiêm khắc hơn khi sửa đổi Luật Báo chí 2016.

Mặt khác, tại buổi làm việc với Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội mới đây, Tổng Biên tập Báo Nhân dân Lê Quốc Minh đánh giá, kinh tế báo chí hiện đang là vấn đề đau đầu của báo chí Việt Nam nói chung, doanh thu từ phát hành báo in giảm khủng khiếp, doanh thu từ quảng cáo cũng vậy.

Ông Lê Quốc Minh cho rằng, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của các cơ quan báo chí, nhất là các cơ quan báo chí chính trị chủ lực, vừa phải thực hiện nhiệm vụ chính trị, vừa phải thực hiện nhiệm vụ báo chí, vừa phải chăm lo đời sống cho cán bộ, phóng viên, biên tập viên.

Do đó, theo ông Lê Quốc Minh thì cần đầu tư có trọng điểm, lựa chọn các cơ quan báo chí để đầu tư xứng đáng; nghiên cứu luật hóa quy định về cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực để có cơ sở hỗ trợ, đặt hàng, giúp các cơ quan này thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình.

Về hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí, nên quy định theo hướng mở rộng hoạt động kinh doanh khác theo quy định pháp luật của cơ quan báo chí chứ không chỉ hạn chế các lĩnh vực như Luật Báo chí hiện hành để tạo điều kiện cho cơ quan báo chí có nguồn thu phát triển hoạt động báo chí, cũng phù hợp việc xác định cơ quan báo chí là doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện.

Cùng với đó, có thể thí điểm các mô hình liên kết giữa cơ quan báo chí tự chủ tài chính với doanh nghiệp công nghệ số để tăng cường nguồn lực cho các cơ quan báo chí đáp ứng yêu cầu về tốc độ và tính linh hoạt của chuyển đổi số…