Quan tâm hơn nữa để kiều bào gìn giữ, phát huy tiếng Việt

Quan tâm đến việc gìn giữ tiếng Việt của kiều bào

Nghị quyết 36 NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã xác định một trong những nhiệm vụ quan trọng cần phải thực hiện là: “Tích cực đầu tư cho chương trình dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), nhất là cho thế hệ trẻ; xây dựng và hoàn chỉnh sách giáo khoa tiếng Việt trên vô tuyến truyền hình, đài phát thanh và qua mạng Internet".

Như vậy, việc gìn giữ tiếng Việt mang lại nhiều lợi ích về mặt tình cảm, văn hóa, trí tuệ và kinh tế. Việc giữ ngôn ngữ của cộng đồng NVNONN như một cầu nối gắn kết chặt chẽ cho 2 cộng đồng, tạo điều kiện giao lưu, trao đổi, học hỏi và cơ hội để Việt Nam tiếp xúc với các nền văn hóa, phát triển kinh tế, khoa học, kỹ thuật của các nước khác trên thế giới.

Đối với những trẻ em gốc Việt lớn lên ở nước ngoài, biết tiếng Việt không chỉ đơn thuần là giúp các em nói thêm một ngôn ngữ mà còn giúp các em hiểu được cội nguồn, gốc rễ của mình.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng (thứ 3 từ trái sang) tham dự phiên chuyên đề 4 tại Hội nghị

Tại phiên chuyên đề “Kiều bào - Sứ giả văn hóa và ngôn ngữ Việt” trong khuôn khổ Hội nghị NVNONN toàn thế giới lần thứ 4 mới đây, TS. Lê Thị Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục thường xuyên Bộ GD&ĐT cho biết, thời gian qua, để hỗ trợ cộng đồng duy trì tiếng Việt, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, Bộ GD&ĐT đã triển khai tổ chức nhiều chương trình ý nghĩa, trong đó, bao gồm cả lễ phát động Cuộc thi "Biên soạn sách, tài liệu dạy và học tiếng Việt cho NVNONN". Cuộc thi đã huy động sự tham gia của đội ngũ trí thức trong và ngoài nước, viết được những bộ sách có chất lượng, phù hợp với đặc điểm của người học ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ; các bộ tài liệu đạt giải sẽ được Bộ Ngoại giao, VTV4 thông tin tới người Việt ở nước ngoài để sử dụng rộng rãi, giúp nâng cao hiệu quả dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN.

Đặc biệt, năm 2020, Bộ GD&ĐT còn tổ chức biên soạn bộ sách học song ngữ Việt - Anh bậc 1, 2 cho trẻ em NVNONN; cùng Ủy ban Nhà nước về NVNONN phối hợp với Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho ra đời phần mềm và giáo trình trực tuyến “Em học tiếng Việt" với các phiên bản của 1 thứ tiếng song ngữ và trước mắt phiên bản tiếng Anh đã được in sách.

Tại các nước sở tại, với nhiều kiều bào, việc gìn giữ tiếng Việt cho thế hệ sau không chỉ là một niềm tự hào mà còn là trách nhiệm lớn lao, đặc biệt với những kiều bào đang làm công tác giảng dạy tiếng Việt cho thế hệ trẻ NVNONN.

Các kiều bào tham dự Hội nghị NVNONN toàn thế giới lần thứ 4 mới đây

Kiều bào Văn Hương Phênh Khăm May, Hiệu trưởng Trường Song ngữ Lào - Việt Nam Nguyễn Du (Lào) nhấn mạnh: "Tại trường chúng tôi, các thầy cô trong tổ tiếng Việt luôn xác định rõ nhiệm vụ giảng dạy của mình, coi việc giảng dạy tiếng Việt là nhiệm vụ được ưu tiên hàng đầu".

Theo chia sẻ của nữ Hiệu trưởng, Trường Song ngữ Lào - Việt Nam Nguyễn Du là một trường liên cấp với trên 1.000 học sinh, trong đó 30% là con em người Việt. Các em vừa học tiếng phổ thông là tiếng Lào, vừa học tiếng Việt. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đại sứ quán Việt Nam tại Lào, Trường Song ngữ Lào - Việt Nam Nguyễn Du luôn sát cánh cùng Ban quản lý làm tốt trọng trách, là điểm sáng của ngành giáo dục trong địa bàn.

“Tại đây, học sinh không chỉ đơn thuần học đọc, viết và nói tiếng Việt, mà còn tìm hiểu văn hóa, lịch sử Việt Nam. Giáo viên trong tổ luôn tiên phong sáng tạo, thay đổi phương pháp giảng dạy, kết hợp giữa giáo trình và thực tế để phù hợp hơn. Qua đó, giáo dục các em về trách nhiệm gìn giữ mối quan hệ tốt đẹp của hai dân tộc Lào - Việt”, cô Văn Hương Phênh Khăm May nói.

Đặc biệt, để không gây nhàm chán cho học sinh qua mỗi tiết học tiếng Việt, giáo viên tại cơ sở không chỉ áp dụng nhiều phương pháp giảng dạy đa dạng, phong phú, mà còn lồng ghép kết hợp nhiều hoạt động ngoại khóa.

Điển hình là việc chú trọng tới các hoạt động cộng đồng, thực hành, thực tế, ngoại khóa như: Thi văn nghệ với chủ đề về Bác Hồ và quê hương, đất nước Việt Nam; thể dục giữa giờ, vẽ tranh Bác Hồ, thuyết trình, báo tường... hưởng ứng chào mừng các ngày lễ lớn của Việt Nam; tổ chức gói bánh chưng nhân dịp Tết Nguyên đán; tổ chức thi Học sinh giỏi Song ngữ, cuộc thi “Tìm kiếm sứ giả Tiếng Việt ở nước ngoài”…

“Tất cả các phong trào do nhà trường phát động đều nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ các cán bộ giáo viên, học sinh, cũng như các bậc phụ huynh, giúp học sinh có trải nghiệm thực tế, hiểu sâu hơn các kiến thức được học trên lớp. Qua các phong trào, học sinh, giáo viên và phụ huynh có cơ hội hiểu biết thêm về truyền thống văn hóa của Việt Nam, tìm ra được những học sinh giỏi tiếng Việt, có năng khiếu, tạo ra một sân chơi bổ ích, giúp các em thêm yêu tiếng Việt" - nữ Hiệu trưởng bộc bạch.

Cần thêm sự hỗ trợ trong dạy và học tiếng Việt

Gắn với sự bùng nổ của Internet và xu hướng sử dụng các thiết bị công nghệ di động cá nhân ngày càng đa dạng, phong phú, nhiều trang tin tiếng Việt online cũng được ra đời, nhằm phục vụ nhu cầu của cộng đồng, giúp họ cập nhật tin tức một cách kịp thời, nhanh chóng và tiện lợi hơn.

Nổi bật trong các trang tin tiếng Việt online phải kể đến Tạp chí Hương Việt (CHLB Đức) do ông Phạm Khánh Nam hiện giữ chức vụ Tổng Biên tập.

Ông Phạm Khánh Nam khẳng định, với hàng chục nghìn độc giả ở Đức và Việt Nam, Tạp chí Hương Việt luôn phát huy tốt vai trò là trang thông tin điện tử tiếng Việt hàng đầu tại Đức.

“Thời gian qua, chúng tôi đã khai giảng một lớp học tiếng Việt với mong muốn là nơi giữ gìn tiếng Việt cho thế hệ trẻ, giúp các em không những giữ được ngôn ngữ mẹ đẻ mà còn hiểu thêm truyền thống, văn hóa cũng như lịch sử dân tộc, tăng cường tinh thần trong gia đình, phát triển bản thân cũng như giữ được mối liên kết cộng đồng” - ông nói.

Song, tất cả các hoạt động nói trên của Tạp chí Hương Việt đều là tự phát và tự thân vận động là chính, do đó nhiều hoạt động còn chậm, chưa đồng bộ và kết quả còn hạn chế.

Bà Trần Hồng Vân, sứ giả tiếng Việt chia sẻ về việc gìn giữ tiếng Việt ở Úc

Theo ông Nam, trong tương lai, Nhà nước cần ban hành và thực hiện một số cơ chế, chính sách và các hoạt động dành riêng cho báo chí kiều bào trong quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa và ngôn ngữ Việt ở nước ngoài. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt ở xa Tổ quốc giữ gìn phát huy bản sắc, truyền thống của dân tộc tại các nước sở tại; đồng thời, hỗ trợ dạy và học tiếng Việt, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của bà con xa xứ.

Đồng quan điểm, sứ giả tiếng Việt Trần Hồng Vân, kiều bào Australia cho biết, cần tăng cường hơn nữa các hoạt động giao lưu ngôn ngữ - văn hóa, cải tiến giáo trình, tài liệu tiếng Việt, thêm các tài liệu điện tử, chương trình học văn hóa Việt online, thử thách kiến thức… giúp tăng cường sự hứng thú cho các em nhỏ trong việc học tiếng Việt.

Thêm nữa, các sứ giả tiếng Việt cũng cần làm tốt công tác kết nối, tạo một mạng lưới sứ giả toàn cầu để chia sẻ kinh nghiệm, các nguồn tài liệu, nhằm làm tốt hơn vai trò được giao.