Cấm nhà cho thuê trọ kết hợp với kinh doanh: Có hợp lý hay không?

Sáng 24/5 vừa qua, vụ cháy nhà trọ 3 tầng ở số 1, hẻm 31, ngách 98, ngõ 43 đường Trung Kính, Cầu Giấy (Hà Nội) khiến 14 người tử vong.

Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh Trịnh Xuân An, là một sự việc hết sức thương tâm và gây hậu quả rất nghiêm trọng, đây cũng là bài học về công tác phòng cháy chữa cháy.

Theo ông An, sau vụ cháy chung cư mini xảy ra ở quận Thanh Xuân (Hà Nội), các lực lượng chức năng đã rà soát và có cảnh báo cụ thể. Tuy nhiên, chúng ta đang chấp nhận một thực trạng rủi ro.

Ông An cho rằng, người dân, người lao động khi đến sinh sống, làm việc ở các thành phố lớn đều muốn thuê nhà để có nơi trú ngụ. Đây là nhu cầu hết sức bình thường.

Chia sẻ các giải pháp cấp bách cần làm ngay, ông An cho rằng, các cấp chính quyền cần mạnh tay hơn, rà soát lại toàn bộ các khu nhà cho thuê, khoanh vùng các khu có nguy cơ cao, nếu không đảm bảo yêu cầu phòng cháy chữa cháy thì cương quyết xử lý.

Cùng với đó, cần có giải pháp lâu dài, căn cơ hơn, phải có sự đồng bộ, bài bản trong quy hoạch đô thị, phát triển nhà ở xã hội, nhà thu nhập thấp để giảm dần tình trạng nhà cho thuê tự phát hiện nay.

Nhiều khu trọ thiết kế theo kiểu chuồng cọp, không có lối thoát khi xảy ra cháy.

"Chúng ta nên rà soát trên địa bàn của mình nếu cảm thấy có nguy cơ cao về tính mạng của người dân bị đe dọa như nhà không còn lối thoát phải cưỡng chế", ông An chia sẻ.

Theo ông An, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội sẽ thảo luận về dự Luật Phòng cháy, chữa cháy sửa đổi, nếu cần thiết thì có thể thiết kế một mục riêng về phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình nhà ở.

Đối với loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh, ông Trình Xuân An cho rằng phải có phương án, giải pháp phòng cháy và ngăn cháy. Trong đó, ông đề xuất phải cấm loại hình nhà cho thuê trọ kết hợp với kinh doanh.

Nói về đề xuất này, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi (NTU) cho rằng ần cân nhắc trên tổng thể việc cấm cho thuê trọ kết hợp kinh doanh vì đây là loại hình đáp ứng nhu cầu ở thiết yếu và cho số đông người dân lao động ngoại tỉnh đang bám trụ các thành phố lớn để tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần phát triển cho thành phố sở tại.

Theo ông Huy, việc vừa ở vừa cho thuê trên thực tế đã có rất nhiều năm nay, phần lớn là tự phát và lại đáp ứng được nhu cầu thực rất lớn của người lao động ngoại tỉnh là sinh viên học tập và làm việc tại các thành phố lớn.

"Nếu cấm ngay toàn bộ thì sẽ gây ra bất ổn xã hội và hệ lụy lâu dài ảnh hưởng tới việc đào tạo nhân lực sản xuất kinh doanh. Trong khi lao động ngoại tỉnh là nguồn nhân lực quan trọng đóng góp lớn và sự phát triển kinh tế của các thành phố lớn", ông Huy phân tích.

Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi (NTU).

Ông Huy cho rằng, các cơ quan quản lý cần rà soát tổng thể, đưa ra các tiêu chuẩn, tiêu chí như nhà ở như thế nào thì được cấp phép kinh doanh, sau đó sẽ kết hợp giữa địa phương và bên cảnh sát phòng cháy chữa cháy đi kiểm tra thường xuyên và bất thường.

"Như thế vừa chuyên nghiệp hóa hoạt động cho thuê vừa thu được thuế, vừa đáp ứng đúng và trúng nhu cầu chính đáng người dân, vừa đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy. Nên cần cân nhắc hài hòa giữa nhu cầu ở thuê trọ của người dân và chuẩn hóa các khu nhà ở cho thuê chuyên nghiệp", ông Huy nói.

Ông Nguyễn Quang Huy cho rằng, cơ quan quản lý cần rà soát lại quy hoạch tổng thể các khu đô thị dân cư hiện nay có hoạt động cho thuê thường xuyên để phân định vùng quản lý theo mức cảnh báo sớm rủi ro (an toàn, an toàn thấp, mất an toàn) dựa trên các tiêu chí mật độ cư dân của khu, chiều rộng của ngõ, liên kết các lối đi lại, khả năng thoát hiểm và đáp ứng yêu cầu về phòng cháy chữa cháy. Hạn chế cho kinh doanh nhà ở cho thuê ở các quận trung tâm có mật độ dân số cao và những ngõ quá hẹp mà xe chữa cháy không vào được.

Đồng thời cần rà soát lại các quy định về mẫu nhà, ngõ hay ngách tiêu chuẩn ở các khu dân cư, khu đô thị. "Hiện chúng ta chưa quy định về các khu dân cư phải có ngõ rộng tối thiểu bao nhiêu nên mới có ngõ, có hẻm rất hẹp thậm chí chỉ một xe máy, xe đạp đi vừa nên khi cháy nổ là rất khó đảm an toàn chữa cháy kịp thời", ông Huy nói thêm.

Bên cạnh đó, ông Huy cũng cho rằng cần ban hành các chuẩn xây dựng về khu dân cư ở đô thị trung tâm, hay ngoại thành, nông thôn về mẫu nhà, ngõ rộng tối thiểu, mật độ cư dân, số lượng người ở tối thiểu. Quy định chuẩn về các nhà dân kết hợp kinh doanh cho thuê nhà ở theo các tiêu chí: Ngõ rộng thối thiểu bao nhiêu mét, xe chữa cháy vào được không (cỡ lớn, cỡ nhỏ…), xây cao tối đa bao nhiêu tầng, số căn tối đa, số lượng người ở tối đa, đáp ứng về chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy.

Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng cần kiểm tra, giám sát định kỳ và bất thường, xử phạt hành chính hay dừng giấy phép kinh doanh nếu vi phạm. Cùng với đó là cần đưa phát triển nhà cho thuê bình dân vào chiến lược nhà ở quốc gia và thúc đẩy xã hội hóa để huy động các nguồn lực xã hội vào triển khai các khu đô thị, dự án nhà ở cho thuê chuyên nghiệp.