Đà Nẵng: Hàng loạt dự án ở bán đảo Sơn Trà vi phạm an ninh quốc phòng

Đường dẫn vào lô biệt thự L09 trên bán đảo Sơn Trà (Ảnh: V.Q)

Nhiều dự án vi phạm an ninh quốc phòng

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, bảo vệ và phát triên rừng, bảo vệ môi trường, xây dựng đôi với các dự án đầu tư xây dựng trên bán đảo Sơn Trà, TP Đà Nẵng.

Theo kết quả tổng điều tra, kiểm kê rừng TP Đà Nẵng năm 2016, đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thống nhất phê duyệt, công bố, thì tổng diện tích rừng tại bán đảo Sơn Trà năm 2016 là 3.729 ha.

Trong tổng số 18 dự án trên bán đảo Sơn Trà được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt, chấp thuận thì 9 dự án có một phần diện tích là rừng tự nhiên với tổng diện tích là 163,32 ha, nhưng chưa xác định trong phương án giao quản lý, bảo vệ rừng.

Đặc biệt, bước đầu xác định, có 7 dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm về an ninh quốc phòng. Trong đó, 2 dự án UBND TP Đà Nẵng có văn bản lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 nhưng chỉ có 1 dự án Bộ Quốc phòng có ý kiến thống nhất, 1 dự án chưa có văn bản trả lời, nhưng UBND TP Đà Nẵng vẫn giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án.

Còn lại 16 dự án, UBND TP Đà Nẵng chưa có văn bản lấy ý kiến Bộ Quốc phòng. Nhưng sau đó, UBND thành phố Đà Nẵng cũng không tổ chức rà soát để xử lý vi phạm.

Kết luận Thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt khuyết điểm, vi phạm của UBND TP Đà Nẵng, các sở, ngành chức năng như: Chưa thực hiện công tác xác định rõ các phân khu chức năng (phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái, phân khu dịch vụ - hành chính và vùng đệm) làm cơ sở cho việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên bán đảo Sơn Trà là chưa đúng quy định.

Dự án sai phạm trên bán đảo Sơn Trà

Hàng loạt các sai phạm có dấu hiệu vi phạm pháp luật

Theo Thanh tra Chính phủ, việc giao đất, cho thuê đất đối với 3 dự án (Khu du lịch bãi Bụt; Khu du lịch bãi Trẹm; Khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy sản) khi không có hồ sơ dự án đầu tư là vi phạm quy định tại Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày 05/5/2000 của Chính phủ; không tổ chức thẩm tra các dự án thuộc nhóm A (khu du lịch Bãi Bụt; tổ hợp khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà) là vi phạm quy định tại Khoản 6 Điều 1 Nghị định số 07/2003/NĐ-CP ngày 30/01/2003 của Chính phủ.

Cũng theo kết luận thanh tra, UBND TP Đà Nẵng đã không thẩm định về nhu cầu sử dụng đất đối với 4 dự án hoặc có thẩm định nhưng không đầy đủ trình tự, thủ tục, vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 30 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ và Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (Khu du lịch sinh thái biển Bãi Bắc và Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn – Bãi Đa).

Bên cạnh đó, UBND TP Đà Nẵng giao cho các đơn vị không có chức năng, thẩm quyền (Công ty Quản lý và Khai thác đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Quản lý dự án Sơn Trà-Điện Ngọc) ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với Chủ đầu tư một số dự án, vi phạm quy định tại Khoản 4 Điều 5 Luật Đất đai năm 2003. Giao đất cho cá nhân (chủ đầu tư) tại 3 dự án không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền, vi phạm quy định tại Điều 34 Luật Đất đai năm 2003 và Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 04/2000/NĐ-CP của Chính phủ.

Ngoài ra, UBND TP Đà Nẵng Ban hành Quyết định số 9154/QĐ-UBND ngày 27/12/2006 (áp dụng cho Công ty Quản lý và Khai thác đất Đà Nẵng), trong đó quy định thời gian thông báo công khai nội dung phiên đấu giá chưa đúng quy định tại Khoản 1, 2 Điều 8 Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg ngày 31/8/2005 của Thủ tướng Chính phủ.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư để thực hiện 5 dự án trên Bán đảo Sơn Trà với thời hạn sử dụng đất lâu dài là vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều 67 Luật Đất đai năm 2003.

Ngoài ra, việc Công ty Quản lý và Khai thác đất Đà Nẵng đã thông báo đấu giá trước 15 ngày; nội dung thông báo đấu giá thiếu thông tin về quy hoạch sử dụng đất chi tiết, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất...; đưa ra đấu giá đất khi khu đất chưa được phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, chưa đền bù giải phóng mặt bằng, không có phương án đấu giá được cấp có thẩm quyền phê duyệt là chưa đúng quy định tại Điều 5 Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Bước đầu xác định có 07 dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm về an ninh quốc phòng.

Buông lỏng quản lý, không kiểm tra, giám sát

Theo Thanh tra Chính phủ, UBND TP Đà Nẵng thực hiện chưa đầy đủ thủ tục thẩm tra để cấp Giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án có tổng vốn đầu tư trên 300 tỷ đồng và thuộc lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 47 Luật Đầu tư số 59/2005/QH11 ngày 29/11/2005.

Bên cạnh đó, UBND TP Đà Nẵng cũng chưa thực hiện đầy đủ quy trình theo quy định về xác định giá đất; không lấy ý kiến hoặc không xem xét ý kiến của các sở ban, ngành mà chỉ căn cứ ý kiến của Chủ tịch và các Phó Chủ tịch thành phố tại các cuộc họp; xác định sai thời điểm tính giá đất để thu tiền sử dụng đất; cho hưởng ưu đãi, giảm 10% tiền sử dụng đất... tại một số dự án không đúng quy định; xác định, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất; không tính, thu tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất... là không đúng quy định.

Việc giao đất, cho thuê đất lô L09 thuộc dự án khu biệt thự Suối Đá không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 58 Luật Đất đai năm 2003, điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng dự án này chưa đúng quy định.

Theo kết luận thanh tra, Công ty Quản lý và Khai thác đất, Ban Quản lý dự án Sơn Trà - Điện Ngọc được giao và đã ký Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với một số Chủ đầu tư dự án không đúng quy định tại Khoản 4 Điều 5 Luật Đất đai năm 2003.

Sở Xây dựng TP Đà Nẵng cấp phép xây dựng không căn cứ vào Quyết định phê duyệt tổng mặt bằng quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (Dự án Khu biệt thự Suối Đá); thiếu kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền về đầu tư xây dựng tại các dự án...

Đối với các chủ đầu tư dự án, Thanh tra Chính phủ phát hiện không có hồ sơ đề nghị trình các cơ quan chức năng để chấp thuận địa điểm, giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày 05/5/2000 sửa đổi Điều 13 Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng ban hành kèm theo Nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 08/7/1999 của Chính phủ (Dự án Khu du lịch Bãi Bụt; Dự án Khu du lịch Bãi Trẹm; Dự án Khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy hải sản).

Bên cạnh đó, chủ đầu tư dự án cho khởi công xây dựng khi chưa có Giấy phép xây dựng là chưa đúng quy định tại Khoản 1 Điều 62 Luật Xây dựng năm 2003 (Dự án Khu du lịch Bãi Trẹm; một số hạng mục Dự án Khu du lịch Bãi Bụt; hạng mục hạ tầng khu A Dự án Tổ hợp Khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà; Khu nhà nghỉ và du lịch sinh thái Bãi Trẹm).

Không lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường (Dự án Khu nhà nghỉ và du lịch sinh thái Bãi Trẹm; Dự án Khu biệt thự Suối Đá; Dự án Khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy hải sản); không lập, trình các cơ quan chức năng Báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung là chưa đúng quy định tại Khoản 1 Điều 13 Nghị định số 80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006, Khoản 1 Điều 20 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 (Dự án Khu du lịch Bãi Bụt; Dự án Khu du lịch Bãi Trẹm; Dự án Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa; Dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp Tây Nam Suối Đá).

Khởi công xây dựng khi chưa được các cơ quan phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường; chưa được cấp phép để xả nước thải vào nguồn nước theo quy định tại Điều 18 Luật Bảo vệ môi trường số 29-L/CTN ngày 27/12/1993 và Khoản 1 Điều 18 Luật Tài nguyên nước năm 1998 (Dự án Tổ hợp Khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà). Không làm thủ tục đăng ký đầu tư trước khi thực hiện dự án (Dự án khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy hải sản; Dự án khu du lịch Biển Đông mở rộng).

Ngoài ra, chủ đầu tư chưa có văn bản xin gia hạn thời gian thực hiện dự án khi dự án chậm tiến độ theo quy định tại Điểm i Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013, Điều 46 Luật Đầu tư năm 2014. Chưa nộp tiền Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng; khoản tiền 10% tiền sử dụng đất được giảm, ưu đãi đầu tư không đúng quy định; tiền chậm nộp tiền sử dụng đất; tiền sử dụng đất chuyển từ đất thuê sang đất giao quyền sử dụng...

Đối với Dự án Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa, chủ đầu tư nhận bàn giao mặt bằng nhưng chưa triển khai xây dựng, không có văn bản xin gia hạn, vi phạm quy định tại Điểm i Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 và Điều 46 Luật Đầu tư năm 2014; góp vốn bằng 33 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có biểu hiện chuyển nhượng dự án nhưng không thấy kê khai, nộp các khoản nghĩa vụ có liên quan vào ngân sách nhà nước.

Việc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sử dụng số liệu của UBND TP Đà Nẵng tại Quyết định số 6758/QĐ-UBND, Nghị quyết số 105/NQ-CP của Chính phủ về Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011-2015) của TP Đà Nẵng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1976/QĐ-TTg (phê duyệt quy hoạch hệ thống rừng đặc dụng cả nước đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó diện tích rừng tại bán đảo Sơn Trà là 2.591,1 ha) không đúng với hiện trạng và diện tích rừng đã được Bộ thẩm định trước đó (3.871 ha), chưa thực hiện đúng trách nhiệm quản lý nhà nước được giao.

UBND TP chưa thực hiện công tác xác định rõ các phân khu chức năng khi giao đất dự án

Trách nhiệm thuộc về Chủ tịch, các Phó Chủ tịch TP Đà Nẵng

Thanh tra Chính phủ cho rằng, UBND TP Đà Nẵng (Chủ tịch, các Phó chủ tịch TP), Giám đốc các Sở chức năng, Chủ tịch UBND quận Sơn Trà qua các thời kỳ, chưa thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm được giao, chưa chấp hành các quy định về quản lý đất đai, môi trường, bảo vệ và phát triển rừng, an ninh quốc phòng, đầu tư, xây dựng...; Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý nhà nước được giao; Chủ đầu tư một số dự án vi phạm quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường...

Theo Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm đối với các khuyết điểm, vi phạm trên thuộc về Chủ tịch, các Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, Giám đốc các Sở, lãnh đạo các phòng ban, thủ trưởng các đơn vị trực thuộc và các cán bộ có liên quan qua các thời kỳ có các khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra.

Cũng theo cơ quan thanh tra, lãnh đạo Bộ, thủ trưởng, cán bộ các cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chịu trách nhiệm về khuyết điểm, vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý nêu tại kết luận thanh tra; chủ đầu tư các dự án, tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm về các vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Về kiến nghị xử lý, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP Đà Nẵng tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định đối với tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra. Kiên quyết xử lý, thu hồi đối với những dự án, diện tích đất không đủ điều kiện, vi phạm pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường.

Ngoài ra, UBND TP Đà Nẵng căn cứ tình hình thực tế, yêu cầu về bảo vệ rừng, an ninh quốc phòng để xử lý theo thẩm quyền, đúng pháp luật. Trong quá trình triển khai, nếu vượt thẩm quyền, phải báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.