Chuẩn hóa phòng Tâm lý học đường trong trường học

Thông tư số 18/2025/TT-BGDĐT hướng dẫn về công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học thay thế hai văn bản cũ là Thông tư số 31/2017/TT-BGDĐT và Thông tư số 33/2018/TT-BGDĐT, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe tinh thần và hỗ trợ toàn diện người học.

Thông tư 18/2025/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 31/10/2025, với nhiều điểm mới đáng chú ý.

Thứ nhất, lần đầu tiên, công tác tư vấn tâm lý và công tác xã hội được gộp chung trong một văn bản duy nhất. Điều này giúp các cơ sở giáo dục từ phổ thông đến đại học có thể triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả hơn.

Thông tư cũng quy định thành lập Tổ chuyên trách: Các cơ sở giáo dục phổ thông và trường chuyên biệt phải thành lập Tổ/bộ phận Tư vấn học đường và công tác xã hội. Thành phần của tổ bao gồm lãnh đạo nhà trường, viên chức chuyên trách hoặc kiêm nhiệm, giáo viên chủ nhiệm, nhân viên y tế và cả đại diện cha mẹ người học. Lần đầu tiên, vai trò của phụ huynh học sinh được đề cập trong Thông tư.

Một điểm khó của các phòng tư vấn học đường hiện nay đó là thiếu nhân sự chuyên trách. Gỡ khó cho thực trạng này, Thông tư 18 đã đề cập đến việc khuyến khích bố trí viên chức chuyên trách tư vấn học sinh, nếu không có biên chế có thể ký hợp đồng lao động hoặc bố trí giáo viên kiêm nhiệm.

Thông tư phân định rõ trách nhiệm giữa các cấp, bảo đảm sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị và các cơ sở giáo dục. UBND cấp tỉnh và cấp xã có trách nhiệm chỉ đạo, sắp xếp, bố trí nhân sự, kinh phí, cơ sở vật chất, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp và tổ chức kiểm tra, giám sát việc triển khai công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học theo quy định.

Sở GDĐT tham mưu xây dựng và thực hiện chế độ chính sách đối với người làm công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học; xây dựng cơ chế phối hợp; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện tại các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lí.

Đối với các cơ sở giáo dục, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc thành lập tổ hoặc bộ phận tư vấn, bố trí phòng tư vấn, phân công nhân sự chuyên trách hoặc kiêm nhiệm, xây dựng kế hoạch công tác tư vấn hằng năm, huy động nguồn lực hợp pháp để triển khai. Người đứng đầu nhà trường cũng có trách nhiệm chỉ đạo phối hợp giữa các bộ phận trong trường, giữa nhà trường với gia đình và xã hội, đồng thời tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn…

Phòng TVHĐ theo tiêu chuẩn 3C tại trường THCS Nam Từ Liêm

Ngoài ra, Thông tư cũng yêu cầu quy trình tư vấn được chuẩn hóa với các bước rõ ràng từ tiếp nhận, phân tích thông tin đến xây dựng kế hoạch và kiểm tra, giám sát và đa dạng hình thức tư vấn như kênh trực tuyến như mạng xã hội, email, điện thoại. Các trường học cũng cần thiết lập hệ thống tiếp nhận thông tin như hòm thư góp ý và đường dây nóng.

Thông tư 18 xác định người học là trung tâm, được bảo đảm quyền lợi hợp pháp, an toàn và bảo mật thông tin, quyền được tham gia, tự nguyện, tự quyết định.

Hoạt động tư vấn phải được tiến hành khách quan, bình đẳng, không phân biệt đối xử; tôn trọng đặc điểm cá nhân, tận dụng điểm mạnh và nguồn lực sẵn có của người học, gia đình và xã hội; phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa vùng miền; và đặc biệt phải kịp thời, hiệu quả khi người học gặp khó khăn.