Nhà giáo hưởng lương cao nhất, không cấm dạy thêm

Sáng 16/6, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo (sửa đổi). Kết quả, với 450/459 đại biểu tán thành (chiếm 96,03%), Quốc hội chính thức thông qua dự án luật này, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Điểm nhấn trong luật là quy định nhà giáo được xếp lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Nhà giáo cũng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề và các khoản phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc và điều kiện vùng miền, theo quy định pháp luật.

Diện được hưởng chính sách lương và phụ cấp cao hơn gồm: Nhà giáo cấp học mầm non; công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo; vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn; dạy tại trường chuyên biệt; thực hiện giáo dục hòa nhập; hoặc giảng dạy trong một số ngành, nghề đặc thù.

Nhà giáo làm việc ở ngành, nghề có chế độ đặc thù sẽ được hưởng mức cao nhất trong các chính sách đang áp dụng, nếu các chế độ trùng nhau.

Luật cũng quy định rõ hệ thống chính sách hỗ trợ nhà giáo, bao gồm: trợ cấp theo tính chất công việc và địa bàn; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; chăm sóc sức khỏe định kỳ và sức khỏe nghề nghiệp; phụ cấp lưu động đối với giáo viên làm nhiệm vụ xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, biệt phái, dạy tăng cường, dạy liên trường, dạy tại điểm trường lẻ...

Đối với thầy cô công tác ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, hoặc dạy trường chuyên biệt, giáo dục hòa nhập, dạy tiếng dân tộc thiểu số, tăng cường tiếng Việt, năng khiếu và nghệ thuật... nếu chưa được bố trí nhà công vụ hoặc chỗ ở tập thể, sẽ được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức tương đương. Ngoài ra, họ được hỗ trợ chi phí đi lại, thanh toán tiền tàu xe khi công tác tại vùng khó khăn.

Quốc hội thông qua luật Nhà giáo sáng 16/6.

Luật Nhà giáo bổ sung nhóm chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo, dành cho người có trình độ cao, tài năng đặc biệt, người công tác tại vùng khó khăn hoặc tham gia giảng dạy, nghiên cứu trong các lĩnh vực trọng yếu.

Các chính sách này bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận; hỗ trợ lương, phụ cấp; đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm; điều kiện và trang thiết bị làm việc; phúc lợi và các hỗ trợ khác theo quy định pháp luật.

Luật cũng quy định cụ thể những hành vi nhà giáo không được làm (Điều 11), như: Phân biệt đối xử giữa người học; gian lận trong tuyển sinh, đánh giá; ép buộc học thêm hoặc thu các khoản trái quy định; lợi dụng chức danh nhà giáo để vi phạm pháp luật.

Một trong những điểm quan trọng khác của Luật Nhà giáo là giao ngành giáo dục quyền chủ động trong tuyển dụng đội ngũ nhà giáo. Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo sẽ quy định việc tuyển dụng giáo viên mầm non và giáo viên phổ thông.

Tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập và cơ sở giáo dục đại học công lập, người đứng đầu cơ sở giáo dục được giao thẩm quyền trực tiếp tuyển dụng nhà giáo. Đối với cơ sở giáo dục ngoài công lập, thẩm quyền tuyển dụng thuộc về người đứng đầu cơ sở, căn cứ theo quy chế tổ chức và hoạt động của đơn vị đó.

Nhà giáo được xếp lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Tại các trường thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, việc tuyển dụng nhà giáo do Bộ trưởng Quốc phòng hoặc Bộ trưởng Công an quy định. Với các loại hình cơ sở giáo dục khác, thẩm quyền tuyển dụng được thực hiện theo quy định của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo.

Trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về Luật Nhà giáo.

Theo đó, có ý kiến đề nghị bổ sung nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc cho phép nhà giáo là giảng viên đại học được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp là chính sách mới, đã được thảo luận kỹ và có sự thống nhất cao. Tuy nhiên, việc này cần được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá, tổng kết thực tiễn để có đủ căn cứ xem xét, quy định vào thời điểm thích hợp.

Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cấm nhà giáo dạy thêm trái quy định pháp luật, cấm dạy thêm học sinh mà nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy; làm rõ hơn việc tổ chức, cá nhân không được đăng tải, phát tán thông tin về nhà giáo.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, dự thảo luật không cấm dạy thêm, chỉ quy định nhà giáo không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức nhằm khắc phục tình trạng dạy thêm tràn lan.

Mặt khác, yêu cầu nhà giáo không được dạy thêm cho học sinh mà mình đang trực tiếp giảng dạy hiện đã quy định trong Thông tư về dạy thêm, học thêm của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Về quy định liên quan tới việc đăng tải, phát tán thông tin về nhà giáo, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo luật được chỉnh lý theo hướng quy định tổ chức, cá nhân không được đăng tải, phát tán thông tin mang tính quy kết về trách nhiệm của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp khi chưa có kết luận của cơ quan có thẩm quyền.

Có ý kiến đề nghị làm rõ quy định về tiền lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; bảo đảm công bằng về lương giữa nhà giáo khu vực công lập và khu vực ngoài công lập.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc quy định nhà giáo được hưởng lương, phụ cấp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về chính sách nhà giáo; không trái với tinh thần cải cách chính sách tiền lương.

Về tiền lương của nhà giáo khu vực ngoài công lập cần theo nguyên tắc thỏa thuận, do vậy, dự thảo luật đã chỉnh lý theo hướng thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động.