Người từ 14 đến dưới 16 tuổi phạm nhiều tội bị phạt cao nhất 12 năm tù

Sáng 23/10, Quốc hội nghe đã Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Về biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng (Điều 52), tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định của dự thảo luật về giáo dục tại trường giáo dưỡng là biện pháp xử lý chuyển hướng; đồng thời đã phối hợp rà soát kỹ lưỡng từng trường hợp được áp dụng biện pháp này để bảo đảm chặt chẽ.

Liên quan đến thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng (Điều 53), Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trường hợp vụ án có liên quan đến bồi thường thiệt hại và các bên đồng thuận việc giải quyết bồi thường thì việc giao cho cơ quan điều tra, viện kiểm sát quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng như dự thảo luật (cũng là kế thừa quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành).

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga.

Điều này sẽ bảo đảm nguyên tắc nhanh chóng, kịp thời, giúp người chưa thành niên có đủ điều kiện luật định sẽ sớm được áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng thay vì quy định cơ quan điều tra, viện kiểm sát phải lập hồ sơ đề nghị tòa án áp dụng, vừa kéo dài thời hạn, vừa phát sinh thủ tục tố tụng.

Tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội về các hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội (Điều 111), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định của dự thảo luật về 4 loại hình phạt, đồng thời rà soát kỹ lưỡng nội dung quy định của từng loại hình phạt nêu trên để vừa bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa tội phạm, vừa đề cao tính nhân văn, hướng thiện trong xử lý người chưa thành niên phạm tội.

Về tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội (Điều 117), tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng và thấy rằng quy định như Điều 103 Bộ luật Hình sự hiện hành về tổng hợp hình phạt là bất hợp lý, dẫn đến thiếu công bằng đúng như báo cáo tổng kết đã nêu. Do đó, việc sửa đổi như khoản 2 và khoản 3 Điều 117 dự thảo luật đã khắc phục được sự thiếu công bằng nêu trên.

Quang cảnh phiên họp.

Tuy nhiên, về mức tổng hợp hình phạt chung đề xuất chỉnh lý theo hướng không quá 12 năm tù đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi và không quá 18 năm tù đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi và áp dụng thống nhất với mọi tội phạm (mà không chỉ áp dụng với 5 tội như dự thảo luật).

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, quy định như vậy vừa bảo đảm phân hóa được chính sách xử lý giữa người chưa thành niên phạm một tội với phạm nhiều tội; vừa không tăng nặng trách nhiệm xử lý so với quy định của Bộ luật Hình sự; vừa khắc phục được bất cập trong quy định của Bộ luật Hình sự về tổng hợp hình phạt; vừa không phát sinh những mâu thuẫn mới trong tổng hợp hình phạt.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép chỉnh lý quy định về tổng hợp hình phạt như khoản 2 và khoản 3 Điều 117 dự thảo luật.

Liên quan đến việc tách vụ án hình sự có người chưa thành niên phạm tội (Điều 140), đa số ý kiến nhất trí với dự thảo luật phải tách riêng vụ án có người chưa thành niên phạm tội để giải quyết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, nhằm thể chế hóa các yêu cầu của Đảng về “phát triển hệ thống tư pháp thân thiện và bảo vệ trẻ em”, thực thi đầy đủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, dự thảo luật đã bổ sung nhiều chính sách và quy định chuyên biệt, thân thiện và nhân văn hơn dành cho người chưa thành niên…

Để thực hiện được đầy đủ các chính sách nhân văn này, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Viện KSND tối cao, TAND tối cao đều thống nhất việc tách vụ án trong trường hợp vụ án có bị can là người chưa thành niên và người trưởng thành.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, về thời điểm tách vụ án trong giai đoạn điều tra, Bộ Công an đề nghị quy định khi xét thấy đã làm rõ hành vi phạm tội của người chưa thành niên và các tình tiết có liên quan; TAND tối cao đề nghị không quy định cụ thể thời điểm tách vụ án trong luật và nên giao cho liên ngành tư pháp Trung ương quy định chi tiết để bao quát các trường hợp trong thực tiễn giải quyết án.