Mỹ hoãn áp thuế 90 ngày: Thời gian vàng “thử lửa” cho Việt Nam

Ba tháng "thử lửa" cho Việt Nam

Rạng sáng 10/4 (giờ Việt Nam), viết trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo hoãn áp thuế đối ứng các nước trong 90 ngày, nhưng riêng hàng hóa Trung Quốc bị áp thuế 125% và có hiệu lực ngay.

Theo đó, Tổng thống Mỹ cho biết, có hơn 75 quốc gia đã liên hệ với đại diện của Mỹ, bao gồm Bộ Thương mại, Bộ Tài chính và Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, để đàm phán giải pháp cho các vấn đề đang được thảo luận liên quan thương mại, rào cản thương mại, thuế quan…

"Các nước này không trả đũa Mỹ dưới bất kỳ hình thức nào, tôi đã cho phép tạm hoãn áp thuế đối ứng đầy đủ trong 90 ngày và mức thuế đối ứng giảm trong thời gian này chỉ là mức cơ sở 10%. Quyết định có hiệu lực ngay lập tức", ông Trump viết trên Truth Social.

Ngược lại, nhà lãnh đạo Mỹ cũng tuyên bố sẽ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 125%.

"Dựa trên sự thiếu tôn trọng mà Trung Quốc đã thể hiện đối với thị trường thế giới, tôi sẽ tăng thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức", ông Trump thông báo.

Sau đó, Nhà Trắng cũng đã đã xác nhận tuyên bố của Tổng thống Trump về việc áp thuế 125% đối với Trung Quốc, đồng thời tạm dừng áp thuế trong 90 ngày và giảm thuế xuống còn 10% đối với các quốc gia khác, quyết định này có hiệu lực ngay lập tức.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN.

Nhận định về việc này, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi (NTU) cho rằng, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ giảm thuế còn 10% và tạm hoãn áp dụng trong 90 ngày đối với các quốc gia có quan hệ thương mại thiện chí, nhằm tạo điều kiện cho đối thoại và ổn định thị trường.

Tuy nhiên, mức thuế cao hơn sẽ được áp dụng với những thị trường bị đánh giá là chưa có tín hiệu hợp tác rõ ràng với chính sách thương mại của Mỹ. Trong bối cảnh đó, Việt Nam tạm thời được hưởng lợi thế thương mại đáng kể, song đây không chỉ là cơ hội, mà còn là phép thử về năng lực quản trị và định hình vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, trong thời gian này, Việt Nam cần gia tăng năng lực cạnh tranh và thu hút đơn hàng dịch chuyển. Với xu thế tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu nhằm tối ưu chi phí và giảm thiểu rủi ro từ các yếu tố chính trị, nhiều tập đoàn quốc tế đang tìm kiếm điểm đến ổn định, linh hoạt và thân thiện với môi trường kinh doanh.

Việt Nam nổi lên là lựa chọn hàng đầu nhờ vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng đang được cải thiện, và nền tảng lao động có chất lượng. Điều này mở ra cơ hội tăng xuất khẩu sang thị trường Mỹ trong các ngành có thế mạnh như điện tử, dệt may, nội thất, nông - thủy sản, và linh kiện nhưng cần phải cân đối tỷ trọng hài hòa với các thị trường khác nhằm quản trị tốt rủi ro.

Đồng thời, Việt Nam cũng phải thu hút FDI có chọn lọc trong giai đoạn “chuyển trục” đầu tư. Nhiều doanh nghiệp quốc tế đang tái cơ cấu chiến lược và tìm kiếm các quốc gia có tính ổn định, tiềm năng phát triển dài hạn. Việt Nam đang được đánh giá là điểm đến chiến lược nếu tiếp tục cải thiện thể chế, logistics và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đặc biệt, trong thời điểm này, Việt Nam phải tránh nguy cơ bị hiểu lầm là điểm trung chuyển không minh bạch.

"Khi thương mại thế giới có xu hướng phân cực theo các chính sách quốc gia, Việt Nam cần đặc biệt chú trọng đến việc bảo đảm tính minh bạch về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, tránh rơi vào các cuộc điều tra hoặc biện pháp phòng vệ thương mại không mong muốn từ các đối tác lớn", ông Huy phân tích.

Do đó, thời điểm này, việc tăng cường kiểm tra xuất xứ, chứng từ truy xuất và tuân thủ quy tắc xuất khẩu là không chỉ để tuân thủ luật lệ quốc tế, mà còn là bảo vệ uy tín thương hiệu quốc gia.

Thời gian vàng để đàm phán và củng cố nội lực

Cũng trong lúc Mỹ hoãn áp thuế, Việt Nam cần phải đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào nhằm giải quyết những "điểm nghẽn mềm" của chuỗi sản xuất. Dù có cơ hội tăng trưởng xuất khẩu, nhưng nhiều ngành công nghiệp tại Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu từ một số đối tác truyền thống trong khu vực. Điều này khiến chuỗi cung ứng dễ bị gián đoạn khi có biến động giá cả, logistics hay chính sách.

ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi (NTU).

"Việt Nam cần đa dạng hóa nguồn cung, mở rộng các hiệp định thương mại với các nước như Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Châu Âu… để đảm bảo độ linh hoạt và an toàn trong sản xuất", vị chuyên gia chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, trong thời gian 3 tháng "thử thách này", để biến thách thức thành cơ hội, chúng ta cần có tư duy và hành động quyết liệt với những bước đi mang tính chiến lược và đồng bộ.

Cụ thể, lúc này chúng ta cần đàm phán chủ động và xây dựng quan hệ đối tác thương mại ổn định.

"Giai đoạn hoãn áp thuế 90 ngày là thời gian vàng để tăng cường đối thoại song phương với Mỹ, nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại ổn định, công bằng và cùng có lợi. Đồng thời, cần chủ động điều chỉnh các chính sách nội địa để tăng tính tương thích với các tiêu chuẩn toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực môi trường, lao động, và công nghệ", ông Huy nói.

Đồng thời, đây cũng là lúc nâng cấp hệ thống quản trị rủi ro thương mại và chuỗi cung ứng. Việt Nam cần một hệ thống quản trị rủi ro toàn diện từ cấp độ vĩ mô tới doanh nghiệp, bao gồm đánh giá lại cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu để tránh quá phụ thuộc vào một hoặc hai đối tác lớn.

Việt Nam cũng cần thiết lập các kịch bản ứng phó với cú sốc chính sách, như thay đổi thuế quan, biến động giá nguyên liệu, khủng hoảng logistics; đầu tư vào hệ thống dự báo sớm rủi ro địa chính trị và tài chính toàn cầu, từ đó đưa ra chính sách ứng phó nhanh và linh hoạt.

Cùng đó là xây dựng thương hiệu “đối tác tin cậy” trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chúng tra cần phải vượt lên trên lợi thế chi phí, cần tạo dấu ấn về chất lượng sản phẩm, chuẩn mực tuân thủ và đạo đức kinh doanh. Đây là nền tảng để Việt Nam trở thành đối tác chiến lược của các nền kinh tế lớn trong giai đoạn mới – nơi niềm tin, trách nhiệm và tính minh bạch được đánh giá cao hơn bao giờ hết.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Quang Huy, việc được tạm thời hoãn áp thuế từ Mỹ không phải là điểm kết thúc, mà là sự khởi đầu của một giai đoạn mới – nơi Việt Nam phải thể hiện năng lực nội tại, tư duy chủ động và khả năng thích ứng cao trong môi trường toàn cầu nhiều biến động.

"Chỉ khi biết cách “chuyển hóa cơ hội thành năng lực”, Việt Nam mới có thể duy trì đà tăng trưởng và khẳng định vai trò tích cực trong mạng lưới thương mại toàn cầu đang tái định hình", ông Nguyễn Quang Huy nhìn nhận.