Hơn 18.500 hộ kinh doanh nộp thuế khoán đã chuyển sang kê khai

Thông tin này được bà Lê Thị Chinh, Phó trưởng Ban Nghiệp vụ Cục Thuế cho biết tại Hội thảo "Thúc đẩy tự giác tuân thủ, đóng góp đầy đủ thuế – Xây dựng kỷ nguyên hùng cường", do Báo Lao động phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức chiều 23/10.

Theo bà Chinh, với việc triển khai Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đã ban hành Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” kèm theo Quyết định số 3389/QĐ-BTC.

Theo đó, Bộ Tài chính đã xác định các giải pháp căn cơ để hoàn thành mục tiêu chính thức xóa bỏ hình thức thuế khoán kể từ ngày 1/1/2026, tạo bước chuyển quan trọng đối với công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.

Bà Chinh cho biết, phương pháp kê khai mang lại 3 lợi ích lớn: Đơn giản hơn nhờ công thức dễ hiểu: doanh thu thực tế nhân thuế suất theo ngành nghề; Minh bạch hơn nhờ hóa đơn điện tử và phần mềm bán hàng; Dễ dự báo hơn khi hộ kinh doanh có thể theo dõi doanh thu, chi phí, lãi lỗ, tính trước nghĩa vụ thuế.

Bà Lê Thị Chinh, Phó trưởng Ban Nghiệp vụ Cục Thuế (Bộ Tài chính).

Chuyển đổi từ phương pháp thuế khoán sang phương pháp kê khai là sự thay đổi về cách tiếp cận và niềm tin. Trên cơ sở đặt niềm tin để người nộp thuế tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh, và cơ quan thuế tập trung vào vai trò hỗ trợ, xác thực và bảo đảm công bằng thông qua dữ liệu điện tử.

Về tính đơn giản, bà Chinh cho biết, cách tính thuế theo công thức doanh thu thực tế nhân (x) thuế suất theo ngành nghề, lĩnh vực hoạt động giúp hộ kinh doanh dễ hiểu, dễ thực hiện. Doanh thu được xác định dựa trên dữ liệu thực tế thay bằng ấn định, sẽ đảm bảo tính công bằng giữa các hộ kinh doanh là điều chúng ta thấy rõ. Bên cạnh đó, thông qua ứng dụng công nghệ và dịch vụ thuế điện tử, hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế trực tuyến nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Về tính công bằng, minh bạch, phương pháp kê khai khắc phục hạn chế của thuế khoán khi mọi số liệu đều được ghi nhận, kiểm chứng qua hóa đơn điện tử và phần mềm bán hàng, tạo niềm tin giữa người nộp thuế và cơ quan thuế. Đây là điều quan trọng khi mức thuế phản ánh đúng quy mô kinh doanh của từng hộ, ai kinh doanh nhỏ nộp ít, ai kinh doanh lớn nộp đúng phần tương ứng, đảm bảo tính công bằng, minh bạch giữa các hộ kinh doanh.

Về khả năng dự báo tăng tính chủ động kế hoạch, kê khai thuế giúp hộ kinh doanh theo dõi thường xuyên doanh thu, chi phí, lãi, lỗ ngay trên hệ thống điện tử của mình. Từ đó lập kế hoạch tài chính và điều chỉnh hoạt động kinh doanh kịp thời.

Hộ kinh doanh không còn phải ước đoán hay tính toán trước nghĩa vụ thuế mà có thể chủ động tính toán trước nghĩa vụ thuế, dự trù chi phí, và mở rộng hoặc thu hẹp quy mô phù hợp với thực tế. Khi dữ liệu được số hóa và liên thông, cơ quan thuế cũng chuyển từ vai trò “quản lý - kiểm tra” sang “hỗ trợ - phục vụ”, tạo nền tảng cho văn hóa tuân thủ tự nguyện.

Bà Chính cũng thông tin, tong 9 tháng năm 2025 đã có hơn 18,5 ngàn hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt, 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử; trên 133.000 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

"Những con số này đã minh chứng hộ kinh doanh tin tưởng trong việc chuyển đổi, chủ động làm quen với phương pháp kê khai", bà Chinh nói.

Theo bà Chính, để hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi, cơ quan thuế đã, đang và sẽ quyết liệt tập trung triển khai các giải pháp đồng bộ tại Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” trên tinh thần đồng hành cùng người nộp thuế, đặc biệt chú trọng thực hiện 3 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách, đảm bảo minh bạch và công bằng, dễ thực hiện. Theo đó, Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Luật Quản lý thuế; tham mưu, đề xuất sửa đổi Luật Thuế Thu nhập cá nhân (dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 đang diễn ra).

Đồng thời, các thông tư, nghị định hướng dẫn sẽ được rà soát để sửa đổi đồng bộ, đảm bảo triển khai đồng bộ và đạt kết quả. Mục tiêu đề ra nhằm xây dựng khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, đơn giản hóa, tự động hóa mẫu biểu kê khai giúp hộ kinh doanh tự thực hiện, yên tâm khi chuyển đổi từ thuế khoán sang phương pháp kê khai.

Thứ hai, ngành thuế cũng sẽ đơn giản hóa thủ tục, phát triển dịch vụ thuế điện tử thông minh. Thực hiện đơn giản hóa các mẫu biểu, tăng cường cung cấp dịch vụ thuế điện tử thông minh, tự động hóa.

Thứ ba, ngành thuế cũng đổi mới công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, hướng dẫn người nộp thuế dễ hiểu - dễ làm. Đến từng người, từng địa điểm giúp người dân thực hiện.

Bà Chinh cho rằng, việc chuyển sang phương pháp kê khai thuế đánh dấu bước chuyển từ mô hình quản lý dựa trên kiểm tra, giám sát sang mô hình dựa trên niềm tin và minh bạch dữ liệu.

Theo đó, sẽ nâng cao vai trò và tính chủ động của người nộp thuế trong thực hiện nghĩa vụ với nhà nước, đề cao tính tuân thủ tự nguyện và chính sự minh bạch trong kê khai giúp người dân thấy rõ cơ chế tính thuế, hiểu vì sao và phải nộp bao nhiêu, từ đó hình thành tâm thế tự giác và chủ động tuân thủ.

Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ số trong kê khai, nộp thuế đóng vai trò quan trọng trong tạo thuận lợi cho sự tuân thủ. Chỉ với một tài khoản thuế điện tử, hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế ngay trên điện thoại - thao tác nhanh gọn, minh bạch, tiết kiệm thời gian.