Cán bộ sẽ hết bệnh “sợ sai” khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực

Theo ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và phát triển tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường), việc Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sớm sẽ sẽ tháo gỡ được vướng mắc của thị trường bất động sản hiện nay, trong đó có vướng mắc về định giá đất, thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai.

Ông Chính cho biết, thời gian vừa qua, rất nhiều dự án vướng mắc về thực hiện nghĩa vụ tài chính. Có những dự án áp dụng theo Luật Đất đai ban hành năm 1993, chứ không phải năm 2013. Ngay cả với luật năm 2013, nhiều địa phương không thực hiện được, dẫn đến nhiều sai phạm trong câu chuyện về định giá đất, từ đó, xảy ra vấn đề sợ sai, không dám làm.

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và phát triển tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường).

"Về định giá đất thì khi luật có hiệu lực sẽ làm rất minh bạch và yêu cầu địa phương phải công khai, phải đưa ra thành quy định. Khi có quy định rõ ràng thì cán bộ thừa hành rất yên tâm không làm sai khi giải quyết thủ tục cho nhà đầu tư. Nếu không có quy định trong luật thì cán bộ rất sợ, vì khi làm sẽ không biết mình đang làm đúng hay làm sai", ông Chính nói.

Cũng theo ông Chính, Luật Đất đai mới lường trước vướng mắc, điều kiện chuyển tiếp của dự án rất dài, các vướng mắc của chúng ta cũng được chỉ ra. Cùng đó, luật mới cũng giúp thị trường minh bạch hơn.

Điều quan trọng, luật này nhằm triệt để phân cấp của địa phương, điều kiện là phân cấp HĐND cấp tỉnh, gắn với điều kiện thực tế của địa phương và yêu cầu các địa phương phải đưa ra khuôn mẫu, quy định phù hợp với địa phương.

Ông Chính lấy ví dụ, thứ nhất trường hợp xác định xác định danh mục các dự án thu hồi đất là thuộc về HĐND tỉnh. Thứ hai là xác định giá đất, thống số như nào, việc áp dụng ra sao, dữ liệu thông tin đầu vào như nào đều được hoàn chỉnh, minh bạch và yêu cầu địa phương công khai đưa ra quy định. Và trong bối cảnh công khai, quy định rõ ràng rồi thì các cán bộ thừa hành yên tâm.

Nguyên nhân là đã có luận cứ, căn cứ và chuẩn mực, yên tâm không làm sai. Đó là những cái rất cụ thể, làm cho khối cho cơ quan Nhà nước, yên tâm làm các thủ tục cho nhà đầu tư.

Còn đối với thực hiện luật, ông Chính hy vọng sẽ tích cực. Nếu không có quy định cụ thể trong luật (nghị định chỉ hướng dẫn chi tiết), còn luật mới quan trọng. Nếu luật không quy định cụ thể, thì người thừa hành, cán bộ rất sợ làm sai.

"Vì tâm lý sợ sau này khi cơ quan chức năng xem lại quy định sẽ hồi tố, quy kết. Tuy nhiên, lần này chúng ta đã cụ thể trong Luật Đất đai và các luật khác rồi. Hy vọng các địa phương yên tâm, triển khai thi hành Luật Đất đai thực hiện cho các dự án đang thực hiện và dự án chuyển tiếp sẽ được triển khai lại đúng tiến độ, tốt hơn", ông Chính nhận định.

Còn theo ThS. Nguyễn Văn Đỉnh - chuyên gia pháp lý bất động sản, vừa qua có tình trạng sợ trách nhiệm của quan chức Nhà nước khi ký các quyết định mấu chốt, như các quyết định phê duyệt về mặt quy hoạch, quyết định liên quan đến mặt đất đai, quyết định về quyền sử dựng đất,… Sau đó là văn bản về thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy, phê duyệt về bảo vệ môi trường.

Theo ông Đỉnh, năm vừa qua, chủ đầu tư tìm kiếm những văn bản đó đều rất khó khăn vì bệnh sợ trách nhiệm. Có luồng ý kiến cho rằng, bệnh sợ trách nhiệm, dám nghĩ nhưng không dám làm.