Xây dựng chính sách học bổng cho người học STEM

Nội dung dự thảo Nghị định quy định về chính sách cấp học bổng tập trung cho các đối tượng là sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh thuộc 3 lĩnh vực được quy định tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, gồm: khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt và công nghệ chiến lược, phục vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đang được Đảng, Nhà nước quan tâm.

Bộ GD&ĐT cũng đang phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh học các ngành STEM. Hiện, dự thảo Quyết định đang trong quá trình lấy ý kiến để hoàn thiện; dự kiến sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 7/2025.

Hiện nay, 90% cơ sở giáo dục Đại học có tham gia đào tạo các ngành STEM như khoa học kỹ thuật, công nghệ, toán, phục vụ những mục tiêu đó.

Quy mô đào tạo chính quy, riêng năm 2024 tăng lên khoảng 10,6%, tương đương 60.000 sinh viên. Tổng số sinh viên tuyển mới năm 2024 là 218.000 sinh viên, chiếm 36% tổng số sinh viên trên toàn quốc. Xu thế theo học các ngành và lĩnh vực này tăng hơn rất nhiều và tốc độ tăng cao so với nhiều năm trước đây.

Về quy mô bậc học sau Đại học, năm 2024, số lượng học viên ngành STEM tiếp tục tăng mạnh. Trình độ Thạc sĩ tăng tới 34%, đạt gần 20.000. Trình độ Tiến sĩ tăng 33% với gần 4.000 nghiên cứu sinh, tăng gần 600 nghiên cứu sinh so với năm 2023. Đây là xu thế, thể hiện tín hiệu rất đáng mừng trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Mặc dù tăng như vậy nhưng có thể nói, tỉ lệ người học lĩnh vực STEM ở Việt Nam vẫn còn thấp. Đến nay chúng ta chỉ tiệm cận khoảng 27% đến 31%, trong khi đó Singapo là 46%, Malaysia là 50%, Hàn Quốc 33%, Đức 39%... Những nước phát triển tỉ lệ này càng cao, để thấy nhu cầu của chúng ta phải tăng cả về quy mô và số lượng, tốc độ nhanh hơn.

Ảnh minh họa

Về đào tạo nguồn nhân lực vi mạch bán dẫn, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chương trình 1017 từ ngày 21/9/2024 về phát triển nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Với mục tiêu đến năm 2030 phải đào tạo được ít nhất 50.000 kỹ sư phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn và đến năm 2050 có nguồn nhân lực đủ mạnh để tham gia vào chuỗi giá trị công nghiệp bán dẫn cao của toàn cầu.

Trong năm học 2024 -2025, chúng ta có khoảng 19.000 sinh viên nhập học các ngành phù hợp với lĩnh vực bán dẫn, chiếm khoảng 10% sinh viên theo học ngành STEM. Về cơ sở đào tạo, chúng ta có 166 cơ sở đào tạo các chuyên ngành liên quan đến vi mạch bán dẫn, trong đó có 97 cơ sở đào tạo trực tiếp các ngành này.

Để đảm bảo chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng các chuẩn chương trình và thành lập Hội đồng các chuyên gia để thẩm định chương trình này. Thời điểm này đã có 30 chương trình đào tạo được công bố với 8 cơ sở đào tạo giáo dục Đại học.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, chính sách học bổng cho người học các ngành học STEM chắc chắn có ưu đãi rất rộng và nổi trội để thu hút người học, đặc biệt khi tốt nghiệp và đầu ra để các sinh viên, nguồn nhân lực tương lai sau này phát huy hết năng lực, trình độ chuyên môn đã được đào tạo.