Thường vụ Quốc hội chốt mức thuế môi trường với xăng dầu năm 2026

Trình bày tờ trình tóm tắt, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2026 như mức thuế quy định tại Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15 (trừ nhiên liệu bay).

Cụ thể, mặt hàng xăng, trừ etanol 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn 1.000 đồng/kg; dầu hỏa 600 đồng/lít; nhiên liệu bay 1.500 đồng/lít (tăng 500 đồng/lít so với mức thuế quy định tại Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15).

Đối với nhiên liệu bay, qua đánh giá cho thấy, việc thực hiện chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay trong thời gian qua đã đem lại hiệu ứng tích cực, giúp giảm chi phí nhiên liệu đầu vào cho ngành hàng không nói chung và doanh nghiệp vận tải hàng không nói riêng, góp phần giúp các doanh nghiệp vận tải hàng không vượt qua khủng hoảng do dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, trong bối cảnh thị trường hàng không Việt Nam về cơ bản đã phục hồi, để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành hàng không, đồng thời vẫn đảm bảo công bằng giữa các ngành vận tải khác như đường sắt, đường thủy, đường bộ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định mức thuế bảo vệ môi trường là 1.500/lít đối với nhiên liệu bay.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026.

Với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2026 tương đương sản lượng dự kiến tiêu thụ năm 2025 và với mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên thì dự kiến số thu thuế bảo vệ môi trường giảm so với mức thuế thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 khoảng 41.388 tỷ đồng và tổng thu ngân sách Nhà nước (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) giảm khoảng 44.699 tỷ đồng.

Theo báo cáo tóm tắt thẩm tra về dự án nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, đa số ý kiến nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết về giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất của Chính phủ.

Về thẩm quyền ban hành nghị quyết, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định ban hành nghị quyết quy định mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là đúng thẩm quyền theo quy định.

Về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, đa số ý kiến tán thành mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ có giải pháp tăng cường quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các khoản chi để đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước.

Một số ý kiến cho rằng, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đã được thực hiện trong thời gian dài và cần tính đến thời điểm kết thúc để phù hợp với bản chất và nguyên tắc của thuế bảo vệ môi trường cũng như thực hiện các cam kết của Việt Nam về bảo vệ môi trường, đồng thời thể chế hóa quan điểm, định hướng của Bộ Chính trị về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc phương án quy định lộ trình tăng dần mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để tiến tới áp dụng mức thuế quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14.

Theo đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị có thể cân nhắc phương án trong 6 tháng đầu năm 2026, giữ mức thuế bảo vệ môi trường như đề xuất của Chính phủ.

Trong 6 tháng cuối năm 2026, giảm 25% so với mức quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 đối với nhiên liệu bay, xăng, dầu diezel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn. Đối với dầu hoả, đề nghị tiếp tục giảm 40% so với mức quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 trong cả năm 2026 (áp dụng mức 600 đồng/lít).

Việc áp dụng lộ trình này sẽ tạo tiền đề thuận lợi để áp dụng mức thuế đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 từ ngày 1/1/2027, đồng thời cũng phù hợp với diễn biến, dự báo giá dầu thô trên thị trường thế giới, tạo dư địa để có thể điều chỉnh tăng hoặc giảm mức thuế bảo vệ môi trường trong trường hợp cần thiết và giảm thiểu tác động đối với ngân sách Nhà nước.

Về thời hạn áp dụng Nghị quyết, đa số ý kiến nhất trí với đề xuất của Chính phủ từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026. Từ ngày 1/1/2027, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo quy định tại Nghị quyết 579/2018/UBTVQH14 ngày 26/9/2018 theo đề nghị của Chính phủ với mức thuế suất áp dụng trong năm 2026 như sau: Đối với xăng, trừ etanol 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn 1.000 đồng/kg; dầu hỏa 600 đồng/lít.

Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/1/2027 được thực hiện theo quy định Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường.

Tại phiên họp, 100% các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết thông qua nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026.