Những điều mà AI không thể thay thế

Trong thời đại công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) đã mở ra những cơ hội mới cho giáo dục, giúp cải thiện hiệu quả học tập và khả năng tự học. Tuy nhiên, dù AI có khả năng xử lý dữ liệu nhanh chóng và cung cấp giải pháp hiệu quả, vẫn có những khía cạnh quan trọng mà chỉ con người mới có thể đảm bảo. Những kỹ năng mềm như khả năng làm việc nhóm, thuyết trình, và giao tiếp, cần được rèn luyện thông qua các tương tác xã hội thực tế.
Phát triển AI và bán dẫn: Cơ hội "ngàn năm có một" của Việt Nam

Kỹ năng làm việc nhóm

Làm việc nhóm là một phần thiết yếu của môi trường đại học và là kỹ năng quan trọng trong công việc sau này. Trong khi AI có thể hỗ trợ lên kế hoạch, đề xuất ý tưởng và phân công nhiệm vụ, nó không thể thay thế các tương tác thực tế giữa các thành viên trong nhóm. Những vấn đề như giải quyết mâu thuẫn, xây dựng lòng tin, và tạo động lực cho đồng đội đòi hỏi sự đồng cảm và khả năng thấu hiểu cảm xúc mà AI không có. Theo Chen và Li (2009), mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm quyết định sự thành công của một dự án, và khả năng thích ứng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết mâu thuẫn.

Những điều mà AI không thể thay thế
Sinh viên Khoa Ngoại ngữ HVNH tham gia làm nhóm dự án về chủ đề bảo vệ môi trường

Bên cạnh đó, làm việc nhóm không chỉ là hoàn thành công việc mà còn là quá trình học hỏi từ những quan điểm và kinh nghiệm khác nhau. Sự đa dạng trong cách suy nghĩ giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện và sáng tạo. AI có thể cung cấp thông tin hoặc ý tưởng, nhưng nó không thể thay thế sự phong phú và tính linh hoạt trong tư duy của con người. Học cách làm việc hiệu quả trong một nhóm cũng giúp sinh viên nâng cao kỹ năng giao tiếp và xây dựng các mối quan hệ chuyên nghiệp, điều mà không công cụ công nghệ nào có thể thực hiện thay họ.

Kỹ năng thuyết trình

Thuyết trình là một kỹ năng quan trọng giúp sinh viên truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng và thuyết phục. AI có thể hỗ trợ đắc lực trong việc viết kịch bản, chuẩn bị nội dung và thiết kế slides. Tuy nhiên, quá trình thuyết trình thực tế đòi hỏi sự tự tin, khả năng giao tiếp phi ngôn ngữ và khả năng kết nối với khán giả của người thuyết trình. Một bài thuyết trình thành công không chỉ phụ thuộc vào nội dung mà còn vào cách người thuyết trình thể hiện. Nghiên cứu của Wang và cộng sự (2006) chỉ ra rằng các yếu tố như ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu và ánh mắt có thể tạo ra sự ảnh hưởng mạnh mẽ đến khán giả.

Hơn nữa, khả năng xử lý tình huống và ứng biến trong quá trình thuyết trình là kỹ năng không thể dựa vào AI. Khi đối diện với câu hỏi bất ngờ hoặc gặp sự cố kỹ thuật, người thuyết trình cần linh hoạt và sáng tạo để giải quyết tình huống một cách khéo léo. AI không thể cung cấp sự nhạy bén và tinh tế trong những tình huống này. Vì vậy, việc rèn luyện kỹ năng thuyết trình thông qua thực hành và phản hồi từ giảng viên và bạn bè là điều không thể thay thế.

Những điều mà AI không thể thay thế
Sinh viên Khoa Ngoại ngữ HVNH thuyết trình về đề tài NCKH

Kỹ năng nghe và nói tiếng Anh

Kỹ năng nghe và nói đóng vai trò then chốt trong giao tiếp và học tập hiệu quả. Mặc dù AI có thể giúp luyện tập từ vựng, phát âm và ngữ pháp, nhưng để phát triển khả năng giao tiếp thực sự, sinh viên cần tham gia vào các cuộc hội thoại thực tế. Những cuộc trò chuyện này đòi hỏi phản xạ nhanh, hiểu ngữ cảnh và sắc thái tình huống, điều mà mỗi sinh viên cần thực hành và luyện tập rất nhiều. Theo Chen và Zhu (1997), kỹ năng giao tiếp hiệu quả bao gồm cả sự đồng cảm và khả năng lắng nghe chủ động.

Ngoài ra, giao tiếp thực tế còn giúp sinh viên học cách điều chỉnh phong cách nói chuyện dựa trên đối tượng và tình huống cụ thể. AI có thể cung cấp các mẫu câu và kịch bản giao tiếp, nhưng nó không thể giúp phát triển kỹ năng đọc vị cảm xúc và phản hồi phù hợp với đối phương. Do đó, tham gia các hoạt động ngoại khóa, tranh luận, và hội thảo là cách hiệu quả để rèn luyện kỹ năng này.

Kỹ năng phản biện và tư duy sáng tạo

Khả năng tư duy phản biện và sáng tạo là kỹ năng quan trọng giúp sinh viên giải quyết vấn đề và đưa ra ý tưởng mới mẻ. AI có thể cung cấp thông tin và gợi ý giải pháp dựa trên dữ liệu có sẵn, nhưng không thể thay thế quá trình suy luận và sáng tạo của con người. Sinh viên cần học cách tự đặt câu hỏi, nghi ngờ thông tin, và nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Bowlby (1973) cho rằng quá trình tự khám phá và suy ngẫm giúp sinh viên xây dựng nền tảng tri thức vững chắc và phát triển khả năng tự chủ.

Hơn nữa, sự sáng tạo thường xuất phát từ những trải nghiệm thực tế và các mối quan hệ xã hội. Việc tương tác với bạn bè, giảng viên và những người có quan điểm khác biệt sẽ kích thích tư duy và khuyến khích sự đổi mới. AI không thể thay thế quá trình này, vì nó chỉ hoạt động trong khuôn khổ dữ liệu mà nó đã được lập trình.

Xây dựng mối quan hệ và kết nối xã hội

Một trong những giá trị lớn nhất của đại học là cơ hội xây dựng mối quan hệ và phát triển kỹ năng xã hội. Những mối quan hệ này có thể mở ra cơ hội nghề nghiệp và hỗ trợ tinh thần trong suốt cuộc đời. AI không thể thay thế sự chân thành và gắn kết trong tình bạn, cũng như không thể hỗ trợ bạn trong việc xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp.

Những điều mà AI không thể thay thế

Tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, hội thảo và sự kiện networking giúp sinh viên học cách giao tiếp, hợp tác và xây dựng lòng tin. Những trải nghiệm này tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển cá nhân và nghề nghiệp, điều mà AI không thể thực hiện thay thế.

Học viện Ngân hàng là một trong những cơ sở đào tạo không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn chú trọng phát triển kỹ năng mềm và phẩm chất cá nhân. Chương trình đào tạo được xây dựng với sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, đảm bảo sinh viên có đủ năng lực để thành công trong môi trường làm việc hiện đại.

Học viện Ngân hàng chú trọng rèn luyện kỹ năng thuyết trình và giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh thông qua các hoạt động như: Các cuộc thi hùng biện tiếng Anh, buổi thuyết trình và phản biện trong lớp học, hội thảo và tọa đàm với diễn giả quốc tế.

Trong chương trình đào tạo ngành Kinh doanh quốc tế, sinh viên thường xuyên tham gia vào các dự án nhóm và hoạt động thực tế. Những buổi thảo luận, hội thảo chuyên đề và các khóa học trải nghiệm giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm, học cách quản lý xung đột và hợp tác hiệu quả. Đây là điều mà AI không thể làm được, vì quá trình này đòi hỏi sự thấu hiểu cảm xúc và linh hoạt trong giao tiếp.

Trí tuệ nhân tạo là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ giúp tối ưu hóa quá trình học tập và nghiên cứu trong môi trường đại học. Tuy nhiên, AI không thể thay thế các kỹ năng mềm và trải nghiệm xã hội mà sinh viên cần có để phát triển toàn diện. Làm việc nhóm, thuyết trình, giao tiếp và xây dựng mối quan hệ là những khía cạnh quan trọng cần được rèn luyện thông qua tương tác thực tế. Để thành công, sinh viên cần biết kết hợp hài hòa giữa việc sử dụng AI và phát triển kỹ năng con người, đảm bảo sự phát triển bền vững và toàn diện trong tương lai.

B.Phương
Phiên bản di động