Nhà đầu tư nên giữ bình tình, tránh bán tháo trái phiếu doanh nghiệp

Theo báo cáo chuyên đề về thị trường trái phiếu của FiinRatings, giá trị phát hành 10 tháng năm 2022 của nhóm bất động sản là 51.600 tỷ đồng. Đáng chú ý, tâm lý ảm đạm vẫn bao trùm các tổ chức phát hành bất động sản.

Cụ thể, giá trị trái phiếu trong quý III đạt 5.520 tỷ đồng với chỉ vỏn vẹn 9 đợt, phần lớn từ các doanh nghiệp lớn có hồ sơ tín dụng mạnh, trong khi đó quý II phát hành 26 đợt đạt 10.900 tỷ đồng.

Theo FiinRatings, giá trị mua lại trái phiếu doanh nghiệp trong 10 tháng năm 2022 đạt 143,44 nghìn tỷ đồng, tăng 41,9% so với cùng kỳ 2021, tập trung vào các trái phiếu cận đáo hạn.

Trong đó, bất động sản và tổ chức tín dụng là 2 lĩnh vực có khối lượng mua lại trái phiếu lớn nhất, đạt 21,1% và 63,6% giá trị mua lại từ đầu năm. Ngành bất động sản đặc biệt chứng kiến hoạt động mua lại đột biến vào tháng 6 – 7, đạt 12,425 nghìn tỷ đồng (tương đương 41% tổng giá trị phát hành).

Hoạt động mua lại đặc biệt tăng mạnh từ tháng 6 đến tháng 9 với giá trị mua lại đã đạt 94,4 nghìn tỷ đồng và tương đương 56,6% tổng giá trị trong năm 2022.

Ảnh minh họa

Mặc dù việc mua lại tạo áp lực dòng tiền lên doanh nghiệp, nhưng FiinRatings tin rằng đây là dấu hiệu tích cực cho vấn đề thanh khoản hiện nay đặc biệt đối với các doanh nghiệp có đủ tiềm lực tài chính và giảm thiểu gánh nặng nợ vay trong bối cảnh lãi suất tăng cao hiện nay.

Ngoài những điểm sáng đem lại cho thị trường, hoạt động mua lại tăng lên đột ngột trong thời gian ngắn cũng đang tạo ra áp lực không nhỏ.

Theo đó, thị trường bất động sản trong 10 tháng năm nay chứng kiến mức thanh khoản thấp đã khiến hàng tồn kho của nhiều doanh nghiệp bất động sản tăng mạnh, làm giảm dòng tiền của các đơn vị này.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp không chủ động mua lại trái phiếu doanh nghiệp, mà bị nhà đầu tư yêu cầu tất toán trước hạn do e ngại các thông tin tiêu cực lan truyền.

Tổ chức FiinRatings đánh giá, khả năng thanh toán của các nhà phát triển bất động sản sẽ bị suy giảm, nhất là khi kênh vốn đổ vào ngành bất động sản đã bị thu hẹp đáng kể và bị kiểm soát nghiêm ngặt hơn so với các năm trước.

Do đó, nhà đầu tư nên giữ bình tình, tránh bán tháo trái phiếu doanh nghiệp mà không đánh giá kỹ lưỡng sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.

Đánh giá về Nghị định 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ, FiinRatings cho rằng, đây là những yêu cầu cần thiết nhằm chuẩn hóa điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ và hướng đến nhà đầu tư chuyên nghiệp là tổ chức và nhất là siết lại tiêu chuẩn nhà đầu tư chuyên nghiệp tham gia sở hữu trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Theo FiinRatings, sự suy giảm mạnh của hoạt động phát hành không chỉ đến từ các quy định mới của Nghị định 65 mà còn đến từ tâm lý e ngại của cả nhà đầu tư và tổ chức phát hành sau các sự kiện vi phạm nợ và rủi ro pháp lý đối với nhà phát hành trong bối cảnh niềm hiện nay.

Theo quan sát của FiinRatings, quá trình áp dụng thực tế và triển khai Nghị định 65 cũng có những vướng mắc nhất định đến hoạt động phát hành sơ cấp.

Cụ thể, Nghị định 65 cho phép phát hành với mục đích để tái cơ cấu nợ, nhưng việc giới hạn mục đích sử dụng vốn trái phiếu theo các chương trình, dự án cụ thể nêu trong phương án phát hành là một trở ngại cho doanh nghiệp chủ động trong công tác quản trị và điều chuyển vốn nội bộ.

Đồng thời, tính khả thi của yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập về tình hình sử dụng số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu đối với trái phiếu còn dư nợ định kỳ 6 tháng, hàng năm cũng là một vấn đề cần được làm rõ.

"Chúng tôi cũng kỳ vọng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ được lưu ký tập trung và sẽ có hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại HNX để làm cơ sở cho hoạt động kê khai thông tin nhằm cải thiện minh bạch thông tin, tạo kênh thanh khoản cho trái phiếu chính thức và có cơ sở dữ liệu giao dịch phục vụ định giá trái phiếu để các định chế đầu tư trong và ngoài nước có thể tham gia rộng và sâu hơn hiện nay", FiinRatings nhận định.