Người dân lắp điện mặt trời mái nhà chỉ cần thông báo, không phải xin phép

Tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Công thương quý III/2025, chiều 8/10, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định, mục tiêu phát triển điện mặt trời mái nhà đã được đặt ra rất cụ thể, Bộ Công thương cũng luôn mong muốn thúc đẩy lĩnh vực này phát triển.

"Không có lý do gì Bộ Công thương lại đặt ra những thủ tục hay quy định nào làm khó dễ cho người dân, doanh nghiệp phát triển điện mặt trời", ông Tân nói.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Bộ Công thương đã chỉ đạo các đơn vị chức năng, trong đó có Cục Điện lực phối hợp với địa phương rà soát, hướng dẫn triển khai thống nhất, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Mục tiêu là để các hộ dân, doanh nghiệp có thể chủ động đầu tư, khai thác điện mặt trời một cách hợp pháp, thuận tiện.

Phó Cục trưởng Cục Điện lực Bùi Quốc Hùng nói về những chính sách, cơ chế trong phát triển điện mặt trời mái nhà

Nói thêm về vấn đề điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và các thủ tục liên quan, ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công thương) cho biết, trước hết cần xác định rõ khái niệm điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, tức là điện do người dân tự đầu tư, tự sản xuất ra để phục vụ nhu cầu sử dụng, có thể có một phần dư thừa bán lên lưới điện quốc gia, nhưng mục tiêu chính là tự dùng.

Về bản chất, điện mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác, đối với các hộ dân, trừ một số rất ít trường hợp đặc thù như vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo thì mới hoạt động độc lập, không cần đăng ký hay thông báo.

Tuy nhiên, ông Hùng chỉ rõ đa số các hộ gia đình hiện nay đều đấu nối với lưới điện quốc gia, vẫn mua điện từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) để phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Do đó, khi lắp đặt điện mặt trời mái nhà, người dân sẽ vừa tự tiêu thụ phần điện sản xuất được, vừa sử dụng điện từ lưới quốc gia khi không có nắng (chủ yếu vào ban đêm).

Vì vậy, cần có cơ chế thông báo chứ không phải đăng ký hay xin giấy phép. Người dân chỉ cần thông báo cho đơn vị quản lý điện lực hoặc Sở Công thương địa phương, để ngành điện nắm được thông tin như: Hộ đó có lắp đặt điện mặt trời, công suất bao nhiêu, có thể sử dụng vào thời điểm nào. Việc này giúp ngành điện cân đối cung cầu hợp lý, đảm bảo ổn định hệ thống.

Mục đích của việc thông báo chỉ là để phối hợp kỹ thuật, chứ hoàn toàn không phải thủ tục hành chính rườm rà hay cấp phép. Nếu không có thông tin, ngành điện sẽ khó tính toán cân bằng phụ tải, dẫn đến những thời điểm hộ dân không có điện mặt trời thì nguồn cung từ lưới có thể bị động.

"Nói cách khác, cơ chế hiện nay không yêu cầu xin phép, không cần thủ tục phức tạp, chỉ cần thông báo một cách đơn giản để hệ thống điện điều hành hợp lý", ông Bùi Quốc Hùng khẳng định.

Cũng theo ông Hùng, Bộ Công thương đang được Thủ tướng Chính phủ giao xây dựng một quyết định mới về khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà, nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng, thông thoáng hơn. Trong đó, sẽ có nhiều bước cắt giảm thủ tục hành chính và nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích thiết thực hơn.

Thủ tục sẽ rất đơn giản, chỉ cần một bộ hồ sơ đăng ký duy nhất, gồm: Một đơn đề nghị; một xác nhận lắp đặt gửi lên cổng thông tin điện tử cấp xã hoặc đơn vị điện lực địa phương. Khi nhận được thông báo, đơn vị điện lực sẽ tự động phối hợp với các cơ quan liên quan đến hỗ trợ, kiểm tra kỹ thuật, lắp đặt và vận hành.