Khám phá tranh Hàng Trống qua nghệ thuật họa kim sa

Tưởng nhớ vị tướng tài ba

Vừa qua, nhân kỷ niệm 703 năm ngày giỗ tướng quân Phạm Ngũ Lão, UBND phường Hàng Trống đã tổ chức lễ dâng hương tại đền Phù Ủng.

Lễ dâng hương diễn ra trong không khí trang trọng, thanh tịnh.

Buổi lễ đã thu hút đông đảo người dân phường Hàng Trống và du khách thập phương tìm về bày tỏ sự tôn kính tới vị danh tướng lừng lẫy thời Trần. Nghi thức dâng hương được tổ chức đúng theo phong tục cổ truyền và tuân thủ quy định về tổ chức lễ hội của nhà nước theo đề án “Tổ chức lễ hội truyền thống trong Khu phố cổ và Khu vực hồ Hoàn Kiếm” của UBND quận Hoàn Kiếm.

Bà Nguyễn Thị Phương Liên (phường Chương Dương) chia sẻ: “Đền Phù Ủng nằm giữa trung tâm Phố cổ là nơi duy nhất tại Hà Nội có phối thờ Đức Thánh Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và Đức Điện súy Thượng tướng quân Phạm Ngũ Lão. Là một người yêu lịch sử và văn hóa đất Việt, tôi cho rằng đây là một cơ hội để học và hiểu thêm về truyền thuyết và các câu chuyện lịch sử của đất nước”.

Lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm, phường Hàng Trống và các sở, ban, ngành lĩnh vực Văn hóa & Thể thao thuộc Quận chụp hình lưu niệm tại đền Phù Ủng dịp kỷ niệm 703 năm ngày giỗ Thượng tướng quân Phạm Ngũ Lão

Đây là dịp để ôn lại những trang sử vẻ vang, truyền thống hào hùng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, đồng thời ghi nhận, tôn vinh và phát huy những giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể, tín ngưỡng dân gian truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nhằm làm cho Nhân dân và cán bộ phường Hàng Trống nói riêng, quận Hoàn Kiếm nói chung hiểu biết thêm về sự hình thành và tồn tại, những giá trị lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật.

Cuộc đối thoại giữa giá trị cũ và mới

Cũng trong dịp kỷ niệm 703 năm ngày giỗ Thượng tướng quân Phạm Ngũ Lão, thực hiện Nghị quyết 09 của Thành ủy TP Hà Nội, Chương trình 05 của Quận ủy Hoàn Kiếm về phát triển công nghiệp văn hóa và Kế hoạch khôi phục quảng bá dòng tranh dân gian Hàng Trống, UBND phường Hàng Trống đã phối hợp cùng Công ty TNHH HOẠ GẤM tổ chức triển lãm tranh “Họa linh sắc Việt”.

Khách tham quan thưởng lãm tác phẩm Tứ Phủ Công Đồng

Triển lãm trưng bày 9 bức tranh được lấy cảm hứng từ dòng tranh thờ trong tranh dân gian Hàng Trống. Những bức tranh này làm bằng nghệ thuật họa kim sa.

Các nghệ nhân của Công ty TNHH HỌA GẤM đã sử dụng những nguyên liệu đơn giản như cát thạch anh, dây tơ đồng để tạo nên những bức tranh đầy màu sắc như Tứ Phủ Công Đồng, Đại Thế Chí Bồ Tát, Ngũ Hổ Thần Tướng, Quan Hoàng Đôi, Tiên Cô Chín,...

Ông Đặng Minh Tuấn (áo trắng) - Chủ tích UBND Phường Hàng Trống rất ấn tượng với tạo hình nghệ thuật mới của các bức tranh dân gian theo phong cách họa kim sa.

Ông Đặng Minh Tuấn – Chủ tịch UBND phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm chia sẻ: “Thông qua triển lãm, chúng tôi mong muốn mang đến cho người dân một góc nhìn mới về nghệ thuật tranh dân gian Hàng Trống. Triển lãm được tổ chức tại đền Phù Ủng nhằm đem đến không gian trải nghiệm nghệ thuật duy mỹ, đúng với ý nghĩa của các tác phẩm tranh thờ. Đồng thời, phường mong muốn bảo tồn và phát huy giá trị của các điểm di tích lịch sử trên địa bàn”.

Ông Tuấn đánh giá cao kỹ thuật họa kim sa trong mỹ thuật tranh Hàng Trống, bày tỏ sự khâm phục dành cho đội ngũ nghệ sỹ trẻ thuộc Công ty TNHH HỌA GẤM đã có sự đổi mới, sáng tạo và đặc biệt là tình yêu dành cho một “di sản văn hóa nghệ thuật” mà cha ông đã để lại.

“Triển lãm “Họa linh sắc Việt” là minh chứng cho hiệu quả của công cuộc nỗ lực khôi phục, quảng bá tranh Hàng Trống đến với thế hệ trẻ của UBND phường Hàng Trống nói riêng và quận Hoàn Kiếm nói chung. Đây là một tín hiệu đáng mừng khi các nghệ sỹ trẻ đã có sự quan tâm và được truyền cảm hứng bởi truyền thống. Các bạn đã tạo ra sự đối thoại giữa cái cũ và cái mới, đem công nghệ và mỹ thuật hiện đại thổi hồn cho những tác phẩm xưa có một diện mạo mới, vừa thân thuộc mà lại rất tinh tế, hợp thời” - ông nói.

Ông Đặng Minh Tuấn và các vị khách tham quan chiêm ngưỡng tác phẩm Đại Thế Chí Bồ Tát - Tác phẩm được Công ty TNHH HỌA GẤM sáng tạo dựa trên đường nét tranh cổ do nghệ nhân Lê Đình Nghiên phục dựng.

Chị Đàm Phương Nhi (phường Hàng Trống) đã rất ngạc nhiên khi thưởng lãm những tác phẩm tranh Hàng Trống được sáng tạo theo phương pháp họa kim sa. Chị Nhi nói: “Quả thật đây là một bước tiến không nhỏ trong việc gìn giữ và phát triển dòng tranh dân gian Hàng Trống trong thời đại ngày nay. Tôi nhận thấy sự cần cù sáng tạo và sự nhiệt huyết của các bạn trẻ HỌA GẤM dành cho nghệ thuật truyền thống Việt Nam. Điều đó thể hiện qua từng đường nét dây đồng được “vẽ” rất uyển chuyển, thanh thoát và cách phối màu sống động, mới lạ của nghệ thuật họa kim sa. Các bạn đã tìm ra được phương pháp mới để đưa dòng tranh Hàng Trống đến gần hơn với thời đại. Tôi mong HỌA GẤM sẽ tiếp tục phát triển, tìm ra những hướng đi mới để đưa nghệ thuật truyền thống Việt Nam vươn tầm xa hơn trong nền nghệ thuật nước nhà”.

Chị Đàm Phương Nhi rất ấn tượng với sự mới lạ, độc đáo mà nghệ thuật Họa kim sa mang lại cho những bức tranh dân gian truyền thống.

Được biết, chị Nguyễn Hoàng Anh (Founder HỌA GẤM) đã dốc lòng tìm hiểu về nghệ thuật tranh dân gian Việt Nam với rất nhiều tâm huyết. Chị dành thời gian dài để tìm về “nguồn cội” của nghệ thuật họa tranh tại các làng nghề như Đông Hồ, Kim Hoàng, Làng Sình... Hoàng Anh đã gặp gỡ và trò chuyện, học hỏi từ các nghệ nhân kỳ cựu trong nghề vẽ tranh truyền thống như nghệ nhân Lê Đình Nghiên (tranh Hàng Trống), nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế (tranh Đông Hồ)... nhằm hiểu tường tận quy trình vẽ tranh và ý nghĩa ẩn trong từng đường nét truyền thống.

Qua đó, chị Nguyễn Hoàng Anh đã nghiên cứu và cho ra đời những tác phẩm tranh dân gian được thể hiện bằng phương pháp họa kim sa đầy kỳ công và sáng tạo.

Founder HỌA GẤM Nguyễn Hoàng Anh

Founder Nguyễn Hoàng Anh chia sẻ: “Dự án “Họa linh sắc Việt” ra đời với tôn chỉ bảo tồn “màu sắc” của nghệ thuật truyền thống Việt Nam. “Họa linh sắc Việt” có ý nghĩa cụ thể là “vẽ tâm linh và bản sắc người Việt”. Bởi tín ngưỡng tâm linh Việt Nam là một phần không thể thiếu trong dòng chảy lịch sử hàng nghìn năm của đất nước. HỌA GẤM mong muốn thông qua dự án sẽ một phần giúp công chúng định hình những nét đẹp về văn hóa mà chúng tôi đã thể hiện trên nền chất liệu mới. Từ đó đưa vẻ đẹp của tâm linh, lịch sử và văn hóa Việt Nam lên những tầm cao mới, tạo nên những góc nhìn mới về nghệ thuật truyền thống”.

Triển lãm "Họa linh sắc Việt" mở cửa đón khách miễn phí từ 13- 17/12/2023 tại đền Phù Ủng (số 25, Lý Quốc Sư, Hà Nội.