Đừng để “giấy phép lồng giấy phép” khi quản lý kinh doanh vàng

Góp ý vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị xem xét lại một số điểm tại Điều 11a của dự thảo quy định điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng.

Cụ thể, về quy định phải có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng, theo VCCI, việc yêu cầu doanh nghiệp sản xuất vàng miếng phải có thêm giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng là chưa hợp lý, bởi đây là hai loại hình hoạt động khác nhau. Sản xuất là hoạt động trong khâu đầu của chuỗi cung ứng, còn mua bán là hoạt động thương mại.

"Việc gộp hai loại giấy phép vào một yêu cầu làm phát sinh hiện tượng “giấy phép lồng trong giấy phép”, gây tăng chi phí tuân thủ và thời gian làm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp", VCCI nhận định.

Đề xuất bỏ điều kiện kinh doanh đối với vàng trang sức, mỹ nghệ.

Về quy định điều kiện vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng trở lên với doanh nghiệp, VCCI đặt vấn đề rằng không rõ tại sao quy định yêu cầu ngưỡng 1.000 tỷ đồng với hoạt động này?

Theo phản ánh của doanh nghiệp, quy định này là quá chặt, là rào cản quá lớn, sẽ loại bỏ phần lớn doanh nghiệp khỏi khả năng tham gia thị trường. Việc này có thể dẫn đến tình trạng chỉ có một số ít doanh nghiệp có thể tham gia thị trường, làm hạn chế tính cạnh tranh, không đa dạng hóa được nguồn cung, từ đó ảnh hưởng đến quyền lợi và sự lựa chọn của người dân. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc lại các quy định này.

Cũng theo VCCI, dự thảo Nghị định hiện nay vẫn tiếp tục duy trì các điều kiện kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh vàng trang sức, thủ công mỹ nghệ. Việc duy trì điều kiện kinh doanh này là chưa phù hợp, cần được rà soát và điều chỉnh.

Nguyên nhân được VCCI đưa ra là do không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư. Theo đó, Luật Đầu tư quy định chỉ những ngành nghề có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội hoặc sức khỏe cộng đồng mới bị áp đặt điều kiện kinh doanh. Trong khi đó, vàng trang sức, thủ công mỹ nghệ là loại hàng hóa tiêu dùng thông thường, không ảnh hưởng đến các lợi ích công cộng ở mức độ cần thiết để áp dụng hạn chế.

Đồng thời, các điều kiện kinh doanh hiện hành đối với vàng trang sức, thủ công mỹ nghệ chủ yếu liên quan đến cơ sở vật chất, trang thiết bị – tương tự như các loại hình kinh doanh hàng hóa thông thường khác. Các yêu cầu này không gắn với mục tiêu bảo vệ lợi ích công cộng hoặc ngăn ngừa rủi ro đặc thù, do đó không đủ căn cứ để duy trì là ngành nghề có điều kiện.

Mặt khác, việc tiếp tục duy trì các điều kiện kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh vàng trang sức, thủ công mỹ nghệ cũng chưa phù hợp với chủ trương cải cách hành chính.

Theo đó, việc tiếp tục quy định điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực này đi ngược lại tinh thần của Nghị quyết số 68/NQ-TW về cải cách thủ tục hành chính, yêu cầu giảm thiểu sự can thiệp hành chính, loại bỏ rào cản và cơ chế “xin – cho” trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Đồng thời, quy định này cũng chưa thực sự phù hợp, bổ trợ cho định hướng “khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước để từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác, xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao” mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã kết luận tại cuộc họp với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương ngày 28/5/2025. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định này.

Cùng quan điểm, góp ý vào dự thảo, đối với vàng trang sức, mỹ nghệ, Bộ Công thương đề nghị không quản lý đối tượng này như đối với vàng miếng theo hướng kinh doanh có điều kiện thông qua bãi bỏ các điều kiện mang tính “tiền kiểm” như hiện hành.

Theo Bộ Công thương, việc quản lý bằng điều kiện sẽ hạn chế sáng tạo của những doanh nghiệp, thương nhân, thợ thủ công lành nghề, nhà sáng tạo nghệ thuật. Dự thảo Nghị định chỉ cần quy định trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ theo hướng truy xuất được nguồn gốc, xuất xứ của vàng nguyên liệu; hóa đơn, chứng từ; thanh toán qua hệ thống ngân hàng; phòng chống rửa tiền...

Theo đó, cơ quan quản lý Nhà nước chỉ cần ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn của vàng trang sức, vàng mỹ nghệ để thực hiện quản lý các sản phẩm nói trên; phù hợp với tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.