Đề xuất mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện tại TP HCM, Hà Nội

Chiều 11/10, tiếp tục chương trình phiên họp toàn thể lần thứ 3, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã thẩm tra dự án Luật Báo chí (sửa đổi).

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Luật Báo chí (sửa đổi) là dự án luật quan trọng, Thường trực Ủy ban đã chuẩn bị gần 3 năm qua, tiến hành khảo sát tại các địa phương, đơn vị có liên quan; tổ chức nhiều cuộc xin ý kiến tương đối kỹ lưỡng...

Nhìn chung đến nay, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tương đối thống nhất với cơ quan chủ trì soạn thảo về các nội dung dự thảo luật. Tuy vậy, vẫn còn một số nội dung trong dự thảo luật cần tiếp tục nghiên cứu.

Trong đó có ý kiến đề xuất hình thức tập đoàn báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện với mô hình cơ quan báo chí là đơn vị sự nghiệp công, có thể thành lập doanh nghiệp. Đồng thời, đã có lúc bàn về tổ hợp báo chí. Tuy nhiên, hiện dự thảo luật quy định theo hướng cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Dự thảo quy định cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; được có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: Media Quốc hội.

Việc hoạt động cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện phải phù hợp với Quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Người đứng đầu cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (tổng giám đốc) có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện về quản lý tài sản, tài chính đối với trường hợp Nhà nước giao tài sản; cơ quan báo chí trực thuộc được giao quản lý tài sản, tài chính như đại diện sở hữu vốn Nhà nước.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, chữ "chủ lực" được đề cập trong một số văn bản, có sự đồng thuận cao và cần xác định các cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện để có cơ chế đặc thù riêng.

Theo ông Vinh, hiện có 6 cơ quan báo chí được xác định chủ lực ở Trung ương xây dựng theo hướng đa phương tiện gồm: Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân dân, Báo Quân đội Nhân dân, Báo Công an Nhân dân.

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cũng giao cho Chính phủ quy định chi tiết về các cơ quan chủ lực. Như vậy, tiêu chí nếu có và xác định cơ quan nào là chủ lực sẽ thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Ông Vinh nêu vấn đề, khi thảo luận một số ý kiến đề nghị nên bổ sung xem một số báo địa phương như Báo Hànộimới, Sài Gòn Giải Phóng hay tập hợp các báo của 2 đô thị lớn là Hà Nội, TP HCM, có thể xây dựng cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện ở đó không?

Về cơ quan báo chí địa phương, ông Nguyễn Đắc Vinh Vinh cho biết trước đây trong luật không có, nhưng trong dự thảo luật đã bổ sung. Theo ông, cơ quan báo chí địa phương do địa phương quản lý nhưng có báo hoạt động trên địa bàn và báo hoạt động rộng hơn, trên cả nước.

Do đó, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội qua thảo luận đã thống nhất nguyên tắc về quản lý báo chí địa phương thuộc địa phương, nhưng tôn chỉ mục đích hoạt động trên phạm vi cả nước và hoạt động theo Luật Báo chí.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển.

Nói thêm về mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ đề nghị cần làm rõ mô hình này có khác với tòa soạn đa phương tiện không.

Đồng thời, ông Hạ cũng đặt vấn đề, ngoài 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện được Nhà nước ấn định, thì với các cơ quan khác có điều kiện năng lực phát triển thành cơ quan đa phương tiện thì sẽ như thế nào.

"Có ý kiến còn đề xuất hình thức tập đoàn nhằm mở rộng hơn, tăng cường điều kiện, giải quyết các vấn đề tài chính để hoạt động tốt hơn cho báo chí. Nội dung này cũng cần làm rõ hơn trong dự án luật", ông Hạ đề nghị.

Giải trình các vấn đề trên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình cho hay, để tạo điều kiện cho báo chí phát triển, cơ quan chủ trì soạn thảo đã có dự trù nội dung về mô hình tập đoàn báo chí và trong phát biểu của một số lãnh đạo cấp cao có nêu về tập đoàn báo chí.

Theo ông Bình, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu rất kỹ mô hình báo chí ở các nước, đặc biệt là Trung Quốc. Tuy nhiên, quá trình khi rà soát, trình Thường trực Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy nên thực hiện theo Quyết định 362 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ, đã nêu tên cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Ông Lê Hải Bình cũng cho biết, sau khi dự án Luật Báo chí (sửa đổi) được thông qua và đi vào triển khai sẽ tiếp tục đúc rút và khi đã chín sẽ trình cấp có thẩm quyền để có thể đề xuất mô hình tập đoàn báo chí.

Trước đó, chiều 8/10, tại phiên họp thứ 50, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe tờ trình dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) và cho ý kiến vào dự thảo luật này.

Phát biểu tại phiên họp hôm đó, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, một trong những điểm mới của dự thảo luật là bổ sung quy định về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Theo Quyết định 362/QĐ-TTg, có 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung nguyên tắc về tiêu chí xác định các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, về cơ chế đặc thù tài chính tại dự thảo.

“Có ý kiến cho rằng, ngoài 6 cơ quan báo chí trên, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương, hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, thương hiệu từ lâu, đã có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.

Đồng ý chủ trương về thành lập cơ quan báo chí chủ lực, tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thành Tùng đề nghị hồ sơ dự thảo luật cần tiếp tục thuyết minh và làm rõ hơn việc thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, để bảo đảm phù hợp với chủ trương chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền về nội dung thành lập các tập đoàn báo chí, tổ hợp xuất bản như đã đề cập tại tờ trình của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị làm rõ hơn về cơ chế tài chính đặc thù đối với cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, để đảm bảo phù hợp với thẩm quyền Chính phủ sau này có thể quy định chi tiết như được giao tại khoản 6 Điều 16 của dự thảo luật.

Cũng cho ý kiến vào nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng nhấn mạnh thêm yếu tố trách nhiệm của cơ quan báo chí chủ quản được xác định là cơ quan báo chí chủ quản.

Theo bà Hải, nếu giao một cơ quan báo chí trực thuộc làm cơ quan chủ lực, thì cơ quan chủ quản phải thực sự đầu tư, hỗ trợ về nhân lực, tài chính và hạ tầng kỹ thuật để tờ báo đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ chính trị, không thể chỉ “đặt danh nghĩa mà không đầu tư tương xứng”.