Đề thi Văn THPT 2025 - Minh chứng cho sự đổi mới giáo dục thực chất

Tinh thần “thoát ly văn mẫu”

Đây là chia sẻ của Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Anh, giáo viên luyện thi Ngữ văn tại Công ty TNHH Giáo dục và Truyền thông Minh Anh, Hà Nội.

Kết thúc môn thi đầu tiên của kỳ thi THPT Quốc gia 2025, chia sẻ với phóng viên Báo Tuổi trẻ Thủ đô, cô Ngọc Anh cho rằng đề thi Ngữ văn năm nay mang đến cảm giác “quen mà lạ”. Quen là vì cấu trúc đề không gây bất ngờ – đúng định hướng mà Bộ GD&ĐT cũng như nhiều tỉnh, thành đã minh họa từ trước.

"Tuy nhiên, điểm lạ và thú vị chính là ngữ liệu. Đúng với tiêu chí không sử dụng văn bản trong sách giáo khoa, đề thi năm nay trích dẫn tác phẩm "Những vùng trời khác nhau" của Nguyễn Minh Châu. Cấu trúc đề thi chặt chẽ cũng giúp việc trả lời câu hỏi đọc hiểu trở thành nền tảng vững chắc để học sinh chuyển sang phần viết. Tinh thần không còn học tủ, học vẹt, chú trọng phương pháp làm bài trong Giáo dục phổ thông mới cũng được thể hiện sắc/rõ nét" - Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Anh nói.

Cô Ngọc Anh nhận định, đề thi thoát ly khỏi lối học tủ, học thuộc lòng các tác phẩm đã được phân tích mẫu.

“Điều khiến tôi tâm đắc nhất là tinh thần thoát ly văn mẫu của đề thi năm nay. Đề yêu cầu học sinh thực sự hiểu và cảm thụ văn học, có khả năng tư duy độc lập, lập luận rõ ràng – những năng lực cốt lõi mà giáo dục hiện đại hướng tới. Đặc biệt, tính tích hợp nội dung được thể hiện rõ ràng: từ phần đọc hiểu cho đến hai câu viết đều xoay quanh chủ đề lòng yêu nước – một giá trị xuyên suốt chương trình, không chỉ riêng lớp 12”, cô nói.

Thạc sĩ Ngọc Anh đánh giá cao đề thi năm nay đầy hơi thở thời đại

Khác với các năm trước, đề thi năm nay hưởng ứng đúng tinh thần của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (chương trình mới) khi các câu hỏi đi theo hệ thống thể loại.

Đề thi không chỉ cập nhật tính thời sự khi gợi mở đến bối cảnh sáp nhập tỉnh, thành – một chủ đề nóng hổi, mà còn bám rất sát tinh thần dân tộc, truyền thống bảo vệ Tổ quốc. Việc đưa ra câu hỏi nghị luận xã hội với từ khóa “Vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc” là một lựa chọn “đắt giá”, vừa khơi gợi cảm xúc, vừa đòi hỏi chiều sâu tư tưởng.

Theo đánh giá chuyên môn từ phía cô Ngọc Anh, đề thi năm nay có cấu trúc hợp lý, rõ ràng. “Ngay từ phần đọc hiểu, học sinh đã được phân hóa năng lực qua từng câu. Để làm tốt hai câu viết, các em không chỉ cần kỹ năng ngôn ngữ mà còn phải có vốn sống, góc nhìn riêng và cảm xúc chân thành,” Thạc sĩ Ngọc Anh nhấn mạnh.

Cô Ngọc Anh cũng thẳng thắn chia sẻ: “Trước kỳ thi, đã có rất nhiều dự đoán xoay quanh các chủ đề như công dân toàn cầu, AI… Nhưng đề thi năm nay lại chọn một hướng đi khác – bất ngờ nhưng rất thuyết phục. Đây là một đề thi xứng đáng với mong đợi của xã hội về một nền giáo dục đổi mới thực chất.

Dự đoán về phổ điểm môn Văn năm nay, cô Ngọc Anh cho rằng mặt bằng điểm số có thể không biến động nhiều so với các năm trước. Tuy nhiên, với một đề thi giàu cảm hứng như vậy, cô kỳ vọng: “Học sinh sẽ thực sự phát huy được năng lực viết, để mặt bằng điểm Văn có thể tăng nhẹ.”

Thí sinh hào hứng trao đổi về đề thi Ngữ văn năm 2025

Một đề thi xứng đáng với kỳ vọng của xã hội

Chia sẻ với phóng viên, Thạc sĩ Lê Thu Trang, giáo viên Ngữ văn Trường THPT Đào Duy Từ (Thái Nguyên), đánh giá cao câu nghị luận xã hội trong đề thi năm nay và dành nhiều lời khen cho tổng thể đề thi.

Cô khẳng định: “Đề thi Ngữ văn năm nay không chỉ rõ ràng, hợp lý về cấu trúc mà còn giàu cảm xúc và tính nhân văn. Đây là một bước tiến tích cực, cho thấy sự tiếp nối đúng hướng của chương trình giáo dục mới, đồng thời khơi dậy tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và cảm nhận chân thành từ phía học sinh".

Theo cô Trang, đề thi đã mở ra không gian để học sinh thể hiện trải nghiệm sống, cảm xúc cá nhân và năng lực cảm thụ văn học một cách chân thực, sâu sắc.

“Đề Văn năm nay thể hiện rõ tính nhân văn, bắt nhịp tinh thần thời đại mà không cần đến những chủ đề “nóng” hay khẩu hiệu lớn, đề thi đảm bảo tính phân hoá tốt. Đặc biệt, các điểm đổi mới đều mang tính thực chất, góp phần định hình lại cách dạy – học môn Văn theo hướng hiện đại, linh hoạt và gần gũi với đời sống.

Câu nghị luận văn học mở và sáng tạo hơn khi không đòi hỏi học sinh phải thuộc bài, việc này giúp phân loại rõ ràng giữa học sinh học “vẹt” và học sinh có tư duy độc lập, có trải nghiệm sống và năng lực lập luận. Đồng thời, khuyến khích các em phân tích, cảm thụ từ góc nhìn cá nhân trên nền tảng hiểu biết văn học và văn hoá,” cô giáo trẻ nhấn mạnh.

Thạc sĩ Lê Thu Trang

Cũng theo cô, trong bối cảnh xã hội nhiều thay đổi, khi người trẻ ngày càng xa rời quê hương để sống và học tập nơi đô thị hoặc quốc tế, đề thi như một lời gợi nhắc nhẹ nhàng nhưng sâu lắng về gốc rễ và bản sắc cá nhân, đây là một cách bắt nhịp thời đại bằng chiều sâu văn hóa và cảm xúc.

Dựa trên độ khó và khả năng phân hoá của đề thi, cô Lê Thu Trang dự đoán: “Phổ điểm trung bình môn Ngữ văn năm nay sẽ dao động trong khoảng 6,0 đến 6,5 điểm. Để đạt điểm cao hơn, học sinh cần có tư duy phân tích sâu, khả năng cảm thụ văn học tốt và kỹ năng diễn đạt chặt chẽ".