Đề nghị giao quyền cho Chủ tịch UBND cấp xã điều động, thuyên chuyển giáo viên

Tại phiên họp thứ 51, chiều tối 5/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Theo tờ trình dự thảo Nghị quyết cho biết, mục đích ban hành Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ và hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đột phá được nêu tại Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị; tạo hành lang pháp lý đặc thù, vượt trội để Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt ngay từ năm 2026.

Đồng thời tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn lớn về thể chế, nhân lực, tài chính và quản trị, khơi thông và huy động hiệu quả mọi nguồn lực, tạo động lực và không gian phát triển mới cho toàn ngành giáo dục; thúc đẩy tự chủ đại học thực chất, nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững đất nước.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, dự thảo nghị quyết đã thể chế hóa cơ bản đầy đủ tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, phù hợp với Hiến pháp, không có nội dung phân biệt về đối xử về giới, bảo đảm tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị tiếp tục rà soát để tránh trùng lặp với cơ chế, chính sách đã thể chế hóa tại các dự thảo luật trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo đang trình quốc hội tại kỳ họp thứ 10 và không quy định lại nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Để bảo đảm tính khả thi của chính sách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung đánh giá tác động về nguồn lực từ ngân sách Nhà nước, nghiên cứu đề xuất cơ chế chính sách đặc thù thu hút nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục và đào tạo.

Về quản lý và phát triển nhân lực ngành giáo dục Điều 3, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành việc phân cấp, giao thẩm quyền cho giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển, biệt phái nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên công lập trên địa bàn nhằm tạo cơ chế giải quyết vấn đề thừa thiếu giáo viên cục bộ tại địa phương.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ chế giao quyền cho Chủ tịch UBND cấp xã được điều động, thuyên chuyển nhà giáo trong phạm vi địa bàn quản lý, phân cấp ủy quyền cho cơ sở giáo dục thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhà giáo, nhân viên trường học nếu đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định.

Về chương trình nội dung và chính sách phát triển giáo dục Điều 4, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhận thấy nội dung của điều luật chưa thống nhất với tên điều, có sự trùng lặp giữa các khoản, chưa rõ chính sách vượt trội, có nội dung chưa thuyết minh rõ sự cần thiết, đề nghị rà soát chỉnh lý cho phù hợp. Đồng thời nghiên cứu quy định lộ trình thực hiện phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo, nhân viên trường học bảo đảm khả thi; bổ sung nội dung thí điểm thực hiện mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai sử dụng trong nhà trường.

Về chuyển đổi số phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục và đào tạo Điều 5, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng nội dung quy định còn chung chung, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể hơn về nâng cao năng lực số, bố trí đủ nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất hạ tầng công nghệ phục vụ chuyển đổi số phổ cập và ứng dụng công nghệ trong quản lý tổ chức hoạt động giáo dục và đào tạo.

Về hội nhập quốc tế trong giáo dục đào tạo Điều 6, Thường trực Ủy ban nhận thấy quy định tại điều này có nội dung đã được quy định ở pháp luật có liên quan đã đủ căn cứ pháp lý để triển khai, có nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ, có nội dung đã được thể chế hóa trong các dự thảo luật thuộc lĩnh vực giáo dục đang được trình Quốc hội. Vì vậy đề nghị cân nhắc quy định phù hợp.

Về tài chính và ưu đãi đầu tư cho giáo dục và đào tạo Điều 7, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhận thấy ngân sách Nhà nước đã ưu tiên đầu tư cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo, đề nghị chỉ quy định những nội dung chính sách đặc thù chưa được pháp luật quy định.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng đề nghị nghiên cứu thể chế hóa cơ chế vượt trội nhằm khuyến khích thu hút và phát huy hiệu quả nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục và đào tạo. Ngoài ra, cần nghiên cứu cơ chế đặc thù để bổ sung nguồn vốn, mở rộng chính sách hỗ trợ tài chính tín dụng ưu đãi cho người học.

Cho phép cơ sở giáo dục đại học tự chủ được quyết định chính sách đãi ngộ chi trả nguồn tài chính ngoài ngân sách nhà nước đối với giảng viên, nhà khoa học. Ngoài ra nghiên cứu bổ sung chính sách ưu tiên dành trụ sở cơ quan Nhà nước dôi dư sau sắp xếp cho các cơ sở giáo dục, bổ sung cơ chế đặc thù trong đầu tư trọng tâm, trọng điểm cho một số cơ sở giáo dục đại học đạt chuẩn quốc tế, mở rộng chính sách tín dụng ưu đãi cho các dự án đầu tư trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.