Chi phí lao động rẻ giúp Việt Nam có lợi thế thu hút “đại bàng”

Trong báo cáo mới đây, Savills Việt Nam cho biết, Việt Nam đã được biết đến nhiều hơn nhờ việc đã ngăn chặn đại dịch Covid-19 một cách quyết đoán và nhanh chóng, đồng thời tránh được sự suy thoái kéo dài.

Theo nhóm nghiên cứu của Savills Việt Nam, sự phát triển của tầng lớp trung lưu, khu vực tư nhân năng động và môi trường kinh doanh ổn định đã đưa Việt Nam vào một vị trí tốt để phục hồi sau đại dịch.

Hơn nữa, nhờ có những động thái sớm và nhanh chóng trong việc phòng chống dịch đã giúp rút ngắn khoảng thời gian cách ly và tạo điều kiện cho các nhà sản xuất có thể bắt đầu lại hoạt động sản xuất sớm hơn các nước khác trong khu vực Đông Nam Á.

Trong dài hạn, các hiệp định thương mại song phương và đa phương sẽ nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, đồng thời tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp thông qua việc chuyển giao công nghệ và tri thức từ các ngành có giá trị cao hơn.

Việt Nam có điều kiện thuận lợi về cả cơ sở vật chất và chi phí lao động

Theo đánh giá của Savills Việt Nam, những ảnh hưởng của đại dịch và các chính sách thuế quan của Mỹ khiến nhiều nhà sản xuất đa quốc gia có trụ sở tại Trung Quốc di dời đến Việt Nam. Trong đợt bùng phát đại dịch Covid-19 đầu tiên, các hoạt động sản xuất ở Trung Quốc bị ngưng trệ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chuỗi cung ứng, điều này đã thúc đẩy nhu cầu đa dạng hóa hoạt động sản xuất tại nhiều quốc gia của các nhà sản xuất.

“Việt Nam đã trở thành một điểm đến thay thế cho các cơ sở sản xuất này do có những điều kiện thuận lợi về cả cơ sở vật chất và chi phí lao động. Các công ty đa quốc gia sản xuất các sản phẩm có giá trị cao như đồ điện tử, với áp lực trong việc cắt giảm chi phí, sẽ có xu hướng dịch sản xuất sang Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác. Điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của các chuỗi cung ứng địa phương”, Savills Việt Nam đánh giá.

Cũng theo Savills Việt Nam, lạm phát tiền lương có xu hướng tăng sau khi khủng hoảng toàn cầu giảm bớt. Chi phí lao động ở Trung Quốc đã cao gấp ba lần so với Việt Nam, việc này sẽ thúc đẩy các nhà sản xuất đa quốc gia xem xét chuyển đến các quốc gia Đông Nam Á, nơi có chi phí lao động thấp hơn.

Trong đợt bùng phát dịch đầu tiên, một số nhà sản xuất đa quốc gia đã thông báo kế hoạch mở rộng, di chuyển sản xuất đến Việt Nam. Điển hình như các nhà cung cấp linh kiện và lắp ráp cho Apple là Pegatron và Foxconn từ Đài Loan; Sharp, Nintendo và Komatsu từ Nhật Bản; và Lenovo từ Hồng Kông.

Được biết, 15 doanh nghiệp này bao gồm 9 doanh nghiệp vừa và nhỏ và 6 doanh nghiệp lớn, trong đó phần lớn là các doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế, chất bán dẫn, điện thoại di động và linh kiện; và máy điều hòa không khí. JETRO khẳng định sự dịch chuyển này được khuyến khích để cải thiện hiệu quả của chuỗi cung ứng, lấp đầy khoảng trống do ảnh hưởng của đại dịch, đồng thời tăng cường quan hệ kinh tế và công nghiệp với các nước ASEAN.

Nói về những lợi thế thu hút dòng vốn đầu tư của Việt Nam, nhóm nghiên cứu của Savills cho biết, tại Việt Nam, dù mức lương nhân công ngành sản xuất tăng từ 237 USD/tháng trong năm 2018 lên 252 USD/tháng thì đây vẫn là một con số tương đối thấp so với các nước trong khu vực, so với Trung Quốc là 968 USD/tháng, Malaysia là 766 USD/tháng. Trong khi chi phí nhân công không thúc đẩy sự tăng trưởng công nghiệp bền vững, nhưng nó vẫn là yếu tố quan trọng đối với các ngành có giá trị thấp như dệt may và đồ nội thất.

Bên cạnh đó, vào tháng 1/2020, theo Nghị định Chính phủ 90/2019/NĐ-CP, mức lương tối thiểu vùng sẽ tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù mức lương tăng mạnh, tuy nhiên vẫn ở mức thấp so với các nước Châu Á khác.

Ngoài ra, theo Savills, Việt Nam là một trong những nước có chính sách thuế cạnh tranh nhất Châu Á. Các công ty có thể hưởng lợi từ các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn thuế nhập khẩu tài sản cố định; và miễn tiền thuê đất. Các ưu đãi đáng chú ý bao gồm miễn 20% thuế thu nhập doanh nghiệp trong hai năm đầu tiên và giảm 50% trong bốn năm tiếp theo.

Hơn nữa, các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp được áp dụng cho các ngành công nghiệp được Chính phủ ưu tiên, chẳng hạn như Công nghiệp 4.0 hoặc các ngành hỗ trợ sản xuất công nghệ cao; cũng như những dự án tại các đặc khu kinh tế (SEZ) hoặc tại các vùng kinh tế - xã hội còn khó khăn; và các dự án quy mô lớn đáp ứng các yêu cầu tối thiểu của Chính phủ về tổng vốn đầu tư, doanh thu và số lượng lao động.

Các dự án đáp ứng một trong các điều kiện nêu trên có thể được hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức 10% trong 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm; và giảm thuế 50% trong 9 năm tiếp theo.

Cùng với đó, theo "Khảo sát Chi phí Xây dựng năm 2019" của Turner & Townsend, Việt Nam cũng là một trong những thị trường có chi phí xây dựng công nghiệp cạnh tranh nhất. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, chi phí xây dựng trung bình các nhà xưởng và nhà kho cơ bản là 352 USD/m2; các nhà máy và trung tâm phân phối lớn là 412 USD/m2 ; và các nhà máy công nghệ cao là 618 USD/m2 .