Việt Nam vào top 15 cường quốc thương mại toàn cầu

Chiều 19/12, Bộ Công thương tổ chức Hội nghị tổng kết công tác ngành Công thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và phát biểu chỉ đạo.

Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng cho biết, trong nhiệm kỳ vừa qua, ngành công thương đã phát huy vai trò cơ quan quản lý nhà nước chủ lực về công nghiệp và thương mại trong cả 2 nhiệm vụ chính là hoàn thiện thể chế, chính sách và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và trên cả 3 lĩnh vực chủ đạo là sản xuất công nghiệp, năng lượng, mở rộng xuất khẩu và phát triển thị trường trong nước.

Các cân đối lớn của nền kinh tế, đặc biệt là an ninh năng lượng và cung cầu các mặt hàng thiết yếu, được bảo đảm trong suốt giai đoạn 2021 - 2025. Nhiều dự án nguồn và lưới điện trọng điểm được triển khai, trong đó có các công trình truyền tải 500kV và 220kV. Đến hết năm 2025, hệ thống điện Việt Nam đạt quy mô khoảng 90.000MW, đứng đầu Đông Nam Á và nằm trong nhóm 20 hệ thống điện lớn nhất thế giới.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại hội nghị.

Hoạt động xuất nhập khẩu giai đoạn 2021 - 2025 ghi nhận sự bứt phá mạnh mẽ, trở thành trụ cột tăng trưởng quan trọng. Xuất khẩu tăng trưởng bình quân khoảng 10,8%/năm, vượt xa kế hoạch đề ra; cán cân thương mại duy trì xuất siêu liên tục. Riêng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 920 tỷ USD, đưa Việt Nam vào nhóm 15 quốc gia có quy mô thương mại lớn nhất thế giới, tiếp tục khẳng định vai trò của thương mại trong ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao vị thế quốc gia.

Sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh mẽ, với chỉ số sản xuất công nghiệp ước tăng 9,5% trong năm 2025, mức tăng cao nhất kể từ sau đại dịch COVID-19. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng trưởng 10,6%, tiếp tục là động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng đã tập trung tháo gỡ, giải quyết các tồn đọng về năng lượng, bất cập quản lý trong kinh doanh xăng dầu, điện, đa cấp, các vụ án tham nhũng, lãng phí, đặc biệt là cơ bản tháo gỡ, xử lý xong 12 dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương (dư nợ hơn 63.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế hàng chục nghìn tỷ…) từng là "gánh nặng" của nền kinh tế, đến nay, nhiều dự án hoạt động có lãi.

Ngoài ra, công tác xúc tiến thương mại được đổi mới mạnh mẽ, góp phần nâng tầm thương hiệu quốc gia. Giá trị Thương hiệu Quốc gia Việt Nam năm 2025 đạt 519,6 tỷ USD, tiếp tục duy trì thứ hạng cao trên thế giới. Cùng với đó, cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền được triển khai quyết liệt, gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước.

Quang cảnh hội nghị.

Năm 2026, ngành Công thương xác định quyết tâm cao nhất ngay từ đầu năm, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra, tạo nền tảng vững chắc cho cả giai đoạn mới, tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.

Trong đó, ngành Công thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất công nghiệp, tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường cho các ngành công nghiệp chủ lực, phấn đấu nâng chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng trên 10% trong năm 2026.

Đồng thời đẩy mạnh phát triển thương mại, bao gồm cả thương mại trong nước và thương mại quốc tế, phấn đấu tăng kim ngạch xuất khẩu trên 8% và duy trì xuất siêu bền vững, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng khoảng 10 - 11%, dự kiến quy mô thị trường thương mại điện tử có thể đạt khoảng 37 tỷ USD trong năm 2026, tăng khoảng 20%.

Cùng với đó là bảo đảm các cân đối lớn về năng lượng, xăng dầu, lương thực...; nâng cao năng lực dự trữ và điều tiết cung cầu, không để xảy ra thiếu hụt, gián đoạn thị trường kể cả trong tình huống thiên tai, biến động bất thường.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đánh giá, năm 2025 và cả giai đoạn 2021 - 2025, mặc dù phải đối mặt với vô vàn khó khăn, thách thức, trong đó có những khó khăn chưa từng có như sự bùng phát của đại dịch COVID-19; diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình khu vực, thế giới; cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt đã tác động trực tiếp đến nền kinh tế nước ta.

Trong bối cảnh chung đó, ngành Công thương, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên và trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ động, linh hoạt triển khai thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp được giao, nỗ lực phấn đấu, đạt được nhiều kết quả tích cực, toàn diện trên các mặt công tác, đóng góp quan trọng, tích cực vào sự phát triển của ngành, của kinh tế đất nước.

Năm 2026 và nhiệm kỳ 2026 - 2030 là thời kỳ có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của đất nước nói chung, ngành Công thương nói riêng, bởi đây là năm diễn ra Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bầu cử Đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, đồng thời là giai đoạn 5 năm cuối để phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100 năm lần thứ nhất, kỷ niệm thành lập Đảng, tạo nền tảng vững chắc cho đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Để kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác, hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ được giao, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các đơn vị trực thuộc, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành tiếp tục quán triệt sâu sắc, kịp thời tham mưu với cấp có thẩm quyền thể chế hóa các quan điểm, chủ trương, nghị quyết của Đảng về phát triển kinh tế - xã hội và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đồng thời đổi mới tư duy và đẩy mạnh cơ cấu lại ngành công nghiệp, thương mại theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh. Lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh làm động lực chính; khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân và mô hình hợp tác công tư, coi đó là động lực quan trọng để phát triển mạnh mẽ kinh tế đất nước.

Chú trọng đầu tư nâng cấp, phát triển toàn diện chuỗi sản xuất và cung ứng nhằm tăng tính tự lực, tự cường của nền kinh tế, củng cố vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tham gia sâu vào các khâu sản xuất của tập đoàn lớn, doanh nghiệp FDI; tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc nguồn cung bên ngoài. Kết nối chặt chẽ doanh nghiệp FDI về chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.

Cùng đó là tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế với ưu tiên là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; chủ động khai thác hiệu quả các cơ hội từ quan hệ đối ngoại với các nước lớn để đón đầu làn sóng dịch chuyển đầu tư vào ngành công nghiệp trọng điểm.

Bên cạnh đó, cần tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, tạo động lực quan trọng cho phát triển lực lượng sản xuất và hoàn thiện quan hệ sản xuất trong thời kỳ mới; đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt cải cách thủ tục hành chính và cải cách công vụ; tăng cường cung cấp dịch vụ công trực tuyến, triển khai cơ chế một cửa liên thông quốc gia ngay từ năm đầu nhiệm kỳ mới.