Tương lai kỹ thuật số của Nhật Bản phụ thuộc vào nữ giới

Năm 2020, Nhật Bản có 1,25 triệu kỹ sư CNTT, bao gồm lập trình viên và kỹ sư hệ thống, tăng 25% so với năm 2015.

Theo Hiệp hội Công nghiệp Dịch vụ CNTT Nhật Bản, tỷ lệ phụ nữ trong ngành vào năm 2021 đạt 22%, tăng từ 15% vào năm 2011. Điều này đặt Nhật Bản vào tình trạng tương tự như Mỹ, trong cùng thời kỳ, tỷ lệ phụ nữ trong lĩnh vực CNTT đã giảm 4 điểm xuống còn 22% và Châu Âu ở mức 19%, tăng 2 điểm.

Tuy nhiên, tỷ lệ phụ nữ tại nước này làm việc trong lĩnh vực CNTT đã tăng mạnh kể từ năm 2016, đồng thời với sự phổ biến của dịch vụ đám mây, phân tích dữ liệu lớn và các công nghệ khác.

Tỷ lệ phụ nữ là chuyên gia CNTT tại Nhật Bản đang có xu hướng tăng lên (Ảnh: Nikkei)

Chị Karin Umehara, lập trình viên 27 tuổi, đã gia nhập nhà phát triển phần mềm kế toán Freee vào tháng 4 năm ngoái, cho biết: “Dù tốc độ còn chậm nhưng giờ tôi có thể viết mã code để tạo ra các chương trình mà ưa thích”.

Trước khi gia nhập Freee, kỹ sư Umehara làm việc trong bộ phận tiếp thị của một công ty phần mềm khác. Cô quyết định thay đổi công việc vì muốn phát triển các chương trình của riêng mình. Sau khi nghỉ việc 3 tháng ở công ty cũ, cô học lập trình trực tuyến mỗi ngày.

Theo Bộ Kinh tế Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, nhu cầu về kỹ sư CNTT bắt đầu tăng cao từ năm 2018. Báo cáo chuyển đổi kỹ thuật số năm 2018 công bố, Chính phủ nước này đã kêu gọi các doanh nghiệp tăng cường nỗ lực đào tạo thêm nhiều kỹ sư CNTT. Báo cáo cũng vẽ ra một tương lai ảm đạm của ngành CNTT, các hệ thống máy tính cũ và những yếu tố khác sẽ gây thiệt hại kinh tế hàng năm lên tới 12.000 tỷ yên (84,6 tỷ USD) sau năm 2025.

Theo nhà cung cấp dịch vụ nhân sự Recruit, số lượng phụ nữ chuyển từ các ngành khác để trở thành chuyên gia CNTT đã tăng 11 lần trong thập kỷ qua tại Nhật Bản. Ngày càng có nhiều phụ nữ tại xứ sở măt trời mọc chọn làm việc trong lĩnh vực CNTT vì chênh lệch lương giữa nam và nữ thấp hơn so với các lĩnh vực khác.

Năm 2022, trung bình, một nữ nhân viên CNTT kiếm được 83 yên so với 100 yên mà đồng nghiệp nam kiếm được. Theo một cuộc khảo sát của Bộ Lao động Nhật Bản, con số này là khá cao so với mức tương ứng 71 yen ở ngành tài chính và bảo hiểm, 79 yen trong lĩnh vực sản xuất.

Phụ nữ chiếm 22% tổng số kỹ sư CNTT, tăng 7 điểm % so với một thập kỷ trước đó, đưa Nhật Bản ngang hàng với Mỹ và Châu Âu (Ảnh: Getty)

Ngoài ra, nữ giới ở vị trí quản lý còn được trả lương cao hơn nam giới trong lĩnh vực CNTT. “Trong ngành CNTT, lương của người lao động phản ánh tốt hơn khả năng của họ so với các lĩnh vực khác”, Ông Sadayo Hirata, Phó Giáo sư tại Viện Công nghệ Shibaura ở Tokyo, cho biết.

Phụ nữ làm việc trong lĩnh vực CNTT cũng được tạo điều kiện tốt hơn. Theo Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản, 74% công ty CNTT cho phép nhân viên làm việc từ xa trong năm tài chính 2022, cao nhất trong số các ngành công nghiệp chính. Nhiều doanh nghiệp trong ngành cung cấp nơi làm việc linh hoạt, giúp nhân viên nuôi dạy con cái trong khi làm việc.

Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn bị gắn mác kỹ thuật số lạc hậu. Năm 2022, nước này xếp thứ 29 trong số 63 nền kinh tế về khả năng cạnh tranh kỹ thuật số toàn cầu. Chỉ số này là mức thấp nhất kể từ khi trường kinh doanh tại Thụy Sĩ - IMD bắt đầu tổng hợp bảng xếp hạng hàng năm vào năm 2017.

Đây là lý do tại sao Nhật Bản cần đưa nhiều chuyên gia nữ có tay nghề cao hơn vào lĩnh vực CNTT. Bởi đó là chìa khóa để nâng cao khả năng cạnh tranh kỹ thuật số.

Tuy nhiên, hệ thống giáo dục của đất nước mặt trời mọc đang là trở ngại lớn. Trên thực tế, nhiều trường cao đẳng nữ ở Nhật Bản không cung cấp các khóa học về CNTT.

Theo một cuộc khảo sát của cơ quan nhân sự Human Resocia ở Tokyo, năm ngoái, nữ giới chiếm 9% số sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành CNTT ở Nhật Bản so với 28% ở Hàn Quốc và khoảng 20% ở Mỹ và Châu Âu.

Văn hóa kinh doanh của Nhật Bản cũng là một vấn đề. Ở Mỹ và Châu Âu, hầu hết mọi người đều trở thành kỹ sư CNTT sau khi học chuyên ngành này ở trường đại học. Tại Nhật Bản, nhiều công ty cung cấp chương trình đào tạo tại chỗ để biến những người không chuyên thành kỹ sư CNTT. Kết quả, nhiều kỹ sư ở Nhật Bản thiếu kỹ năng về khoa học dữ liệu và các lĩnh vực tiên tiến khác.

Để đảm bảo nguồn cung nhân sự lành nghề, Chính phủ Nhật Bản đã phải vào cuộc cải tổ hệ thống giáo dục để có thể đào tạo ra ngày càng nhiều chuyên gia CNTT giỏi hơn.

Nhật Bản thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng Các cuộc khảo sát ở khu vực kinh tế tư nhân cho thấy tình trạng thiếu lao động ở Nhật Bản sẽ nghiêm trọng hơn ...

Nhật Bản đối mặt với một thực tế: Quốc gia của những người già Vào một buổi sáng thứ Bảy u ám ở Iwase, một khu cảng yên tĩnh bên bờ Vịnh Toyama trên hòn đảo lớn nhất Nhật ...

Chuyện lạ: Dịch vụ xin nghỉ việc hộ ở Nhật Bản Nếu gặp khó khăn, hãy tìm đến taishoku daiko – “đại lý xin nghỉ việc hộ”. Hàng chục dịch vụ như vậy đã mọc lên ...