Thị trường trái phiếu doanh nghiệp bắt đầu có dấu hiệu tích cực

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu phục hồi

Theo báo cáo quý I/2023 của Công ty Chứng khoán VNDirect, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu phục hồi sau khi Nghị định số 08/2023/NĐ-CP được Chính phủ ban hành.

Cụ thể, trong quý đầu năm 2023, có 14 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt hơn 28.335 tỷ đồng, tăng 59% so với quý cuối năm ngoái. Trong đó, có 11 đợt phát hành riêng lẻ với giá trị phát hành là 24.435 tỷ đồng, chiếm 86,2% tổng giá trị phát hành.

Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán VNDirect, sau khi Nghị định 08 được ban hành, hoạt động phát hành riêng lẻ bắt đầu có sự phục hồi khi có 9 trên tổng 11 đợt phát hành riêng lẻ trong quý I/2023 được phát trong khoảng thời gian này. Tổng giá trị phát hành của 9 đợt phát hành này chiếm hơn 97% tổng giá trị phát hành riêng lẻ trong quý I/2023.

Mặc dù vậy, điểm gợn là các đợt phát hành riêng lẻ lớn trong quý I/2023 đều là của của các doanh nghiệp ít có tên tuổi, thông tin về các doanh nghiệp này cũng rất hạn chế, thậm chí có doanh nghiệp tính tới thời điểm phát hành chỉ có thời gian thành lập chưa đến một năm. Có thể những đợt phát hành này chỉ mang tính cục bộ, có thể mục đích phát hành chỉ là để cơ cấu lại nợ nội bộ của một hay một vài tổ chức lớn.

Ảnh minh họa.

Trong khi phát hành có dấu hiệu tích cực thì hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn bắt đầu chững lại trong quý I/2023. Theo đó, tổng giá trị mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn trong quý I/2023 đạt 23.730 tỷ đồng, tăng 29,3% so với cùng kỳ, tuy nhiên giảm hơn 73% so với quý IV/2022.

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, trong bối cảnh thanh khoản thị trường bất động sản đóng băng, tín dụng bị thắt chặt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền của các doanh nghiệp trong thời gian qua, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản. Đây có thể là nguyên nhân khiến hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn chững lại trong quý I/2023.

Áp lực đáo hạn tiếp tục gia tăng

Năm 2023, Công ty Chứng khoán VNDirect ước tính giá trị đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp vào khoảng 232,6 nghìn tỷ đồng (tăng 51,6% so với cùng kỳ). Trong quý II/2023, khoảng hơn 70,9 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sẽ đáo hạn (tăng 127% so với quý I/2023). Như vậy, có thể thấy áp lực đáo hạn sẽ bắt đầu tăng mạnh trong quý II/2023.

Trong đó, bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm gần 39,9% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý II/2023, đứng thứ 2 là nhóm tài chính ngân hàng với tỷ lệ chiếm 37,1% tổng giá trị đáo hạn.

Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng, trong quý II/2023 hoạt động phát hành có thể tiếp tục cải thiện, tuy nhiên để thị trường phục hồi bền vững cần có thêm nhiều giải pháp đồng bộ khác.

Nguồn: Công ty Chứng khoán VNDirect.

Với một số quy định nới lỏng cho hoạt động phát hành của Nghị định 08, Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng, trong thời gian tới có thể sẽ vẫn có những đợt phát hành riêng lẻ với mục đích cơ cấu nợ nội bộ giống như những đợt phát hành của một số doanh nghiệp thực hiện cuối tháng 3 vừa qua.

Tuy nhiên, để thị trường có thể phục hồi bền vững, Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng cần phải có thêm những giải pháp đồng bộ khác để khôi phục lại niềm tin của nhà đầu tư và giải quyết được vấn đề mất thanh khoản như hiện nay của thị trường.

Thứ nhất, cần thêm nhiều giải pháp quyết liệt hơn từ doanh nghiệp để củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Các doanh nghiệp bất động sản cũng phải nỗ lực tái cơ cấu, tái cấu trúc sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, đồng thời có biện pháp xử lý hàng tồn kho nhằm thu tiền về để giải quyết những khó khăn hiện tại về dòng tiền.

Thứ hai, cơ quan quản lý cần có phương án đẩy nhanh giải quyết các thủ tục pháp lý cho các dự án bất động sản.

Thứ ba, các cơ quan quản lý cần xem xét nới lỏng các điều kiện để cho phép các định chế tài chính lớn bao gồm các ngân hàng có thể tham gia sâu hơn vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp với vai trò tạo thanh khoản trên thị trường, đồng thời cho phép các ngân hàng phát triển các hình thức bảo lãnh thanh toán để dần khôi phục niềm tin cho nhà đầu tư.

Thứ tư, tương tự như bài học từ việc xử lý khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp tại các nước khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, việc hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng, để giải quyết vấn đề thanh khoản ngắn hạn là rất quan trọng.

Vì vậy, Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng thị trường vẫn đang chờ đợi những tín hiệu tích cực hơn từ các nhóm giải pháp này.