Tây Thiên: Giữ gìn di sản, nâng tầm điểm đến

Khu di tích danh thắng Tây Thiên nằm trên địa bàn xã Đại Đình là một quần thể di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh. Nơi đây được coi là một trong những nơi phát tích của Phật giáo Việt Nam và là nơi thờ tự chính Quốc Mẫu Tây Thiên, một trong hai vị Quốc Mẫu được sắc phong từ thời Hùng Vương dựng nước, có công giúp Vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi, thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa, giữ lửa trong buổi bình minh của dân tộc. Chính sự giao thoa giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo cùng quần thể di tích lịch sử, văn hóa bao gồm hệ thống đền, chùa đã tạo nên nét độc đáo riêng của Tây Thiên, thu hút đông đảo du khách thập phương về chiêm bái. Năm 2015, Tây Thiên được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Lê hội Tây Thiên được tổ chức hàng năm thu hút hàng nghìn lượt người dân, du khách

Dù không phải dịp lễ chính của Lễ hội Tây Thiên nhưng thời điểm này các di tích ở Khu danh thắng Tây Thiên vẫn có rất đông người dân, du khách tới tham quan, chiêm bái. Dưới sự hướng dẫn của Ban quản lý khu danh thắng, nhân dân và du khách đều ý thức chấp hành, tuân thủ các quy định khi vào hành lễ.

Chị Nguyễn Thúy Nga, du khách tới từ Hà Nội cho biết: “Dịp hè này gia đình tôi đi nghỉ dưỡng tại Tam Đảo và không thể bỏ lỡ cơ hội tới Tây Thiên tham quan, chiêm bái, cầu an. Tôi thấy công tác quản lý ở Khu di tích được thực hiện rất tốt, không còn cảnh chen lấn đặt lễ hay rải tiền lẻ không đúng quy định…”.

Một góc Khu di tích danh thắng Tây Thiên nhìn từ trên cao

Từ ngày 1/7, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Ban Quản lý khu danh thắng Tây Thiên thực hiện sáp nhập, chuyển chức năng nhiệm vụ về Trung tâm VH-TT xã Đại Đình. Song song với việc sắp xếp, kiện toàn bộ máy, UBND xã Đại Đình đã tập trung chỉ đạo để duy trì và nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

Dịch vụ cáp treo tại Tây Thiên giúp nâng tầm trải nghiệm của du khách

Đồng chí Nguyễn Minh Tuân, Phó Chủ tịch UBND xã Đại Đình cho biết: “Tháng 7/2025, Khu di tích danh thắng Tây Thiên đón hơn 11.000 lượt du khách tới tham quan, chiêm bái. Tây Thiên không chỉ là niềm tự hào của người dân Đại Đình mà còn là nguồn lực to lớn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Ngay sau khi tiếp nhận nhiệm vụ, UBND xã Đại Đình đã khẩn trương chỉ đạo kiện toàn tổ chức bộ máy của Trung tâm VH-TT, phân công rõ trách nhiệm cho từng cán bộ, nhân viên; yêu cầu đội ngũ cán bộ phát huy tinh thần trách nhiệm, phối hợp với các cấp, ngành chức năng thực hiện tốt công tác quản lý khu di tích danh thắng Tây Thiên. Đồng thời ban hành các phương án, kế hoạch cụ thể nhằm duy trì hoạt động thường xuyên, đảm bảo mọi công tác quản lý được vận hành thông suốt, hiệu quả…”

Người dân, du khách tới tham quan, chiêm bái.

Chia sẻ thêm về công tác quản lý, đồng chí Trịnh Hồng Cương, Giám đốc Trung tâm VH-TT xã Đại Đình cho biết: “Trung tâm phân công cán bộ duy trì trực ở mỗi đền phối hợp với lực lượng thủ từ, chấp tác của nhà đền để bao sái đồ thờ tự, đón tiếp khách, ghi nhận công đức công khai, minh bạch. Bên cạnh đó, Trung tâm phối hợp chặt chẽ với Công an xã, và các lực lượng chức năng để kiểm soát tình hình, xử lý kịp thời các hiện tượng ăn xin, cò mồi, lừa đảo, móc túi; tăng cường tuyên truyền trên loa phát thanh và phương tiện thông tin đại chúng để du khách cảnh giác.

Đồng thời, xây dựng các phương án đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai, mưa bão; chỉ đạo lực lượng lao động vệ sinh môi trường thực hiện tốt công tác quét dọn, thu gom, xử lý rác thải, duy tu bảo trì hệ thống đèn điện chiếu sáng và chăm sóc, cắt tỉa cây xanh, trồng bổ sung cây hoa định kỳ… đảm bảo cảnh quan môi trường luôn xanh, sạch, đẹp”.

Dịch vụ xe điện tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên

Bên cạnh những kết quả tích cực, công tác quản lý tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên hiện vẫn gặp một số khó khăn, trở ngại do cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ quản lý còn thiếu, chưa đồng bộ; một số hộ dân sinh sống đan xen trong vùng quy hoạch chưa được di dời. Khu di tích cũng chưa hoàn thành cắm mốc giới, khoanh vùng bảo vệ, dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, thực hiện chỉ đạo của UBND xã, Trung tâm VH-TT xã Đại Đình sẽ phối hợp với các ngành chức năng thực hiện kiểm kê, lập hồ sơ quản lý danh mục di vật, cổ vật tại các đền trong Khu danh thắng Tây Thiên; duy trì việc trực di tích tại các đền, đón tiếp và hướng dẫn khách hành lễ, ghi nhận công đức đúng quy định. Tăng cường các giải pháp đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy, phòng chống thiên tai, mưa bão tại các di tích; rà soát hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn biển nội quy trong khu Trung tâm văn hóa lễ hội Tây Thiên và trên địa bàn xã đảm bảo cập nhật đúng các thông tin về địa giới hành chính; làm tốt công tác an ninh trật tự và vệ sinh môi trường, xây dựng.

Lễ hội Tây Thiên

Bên cạnh đó, Trung tâm tăng cường giám sát, chỉ đạo các đơn vị cung cấp các dịch vụ công ích trong khu vực duy trì công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, thu gom và xử lý rác thải, không để rác thải vứt bừa bãi tồn đọng gây ô nhiễm môi trường; thực hiện công tác quản lý, bảo trì, cắt tỉa, chăm sóc, vận hành khu công viên cây xanh, cảnh quan tại các điểm di tích, hệ thống chiếu sáng và các công trình thuộc hạ tầng kỹ thuật đảm có hiệu quả. Đồng thời. đề xuất UBND xã Đại Đình báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành liên quan thực hiện nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích lịch sử – Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Tây Thiên (theo Quyết định số 1734/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ).

Với sự chủ động, quyết tâm của chính quyền xã Đại Đình và sự phối hợp của các ngành, Khu di tích danh thắng Tây Thiên đang từng bước đổi mới công tác quản lý theo hướng chuyên nghiệp, bài bản hơn, đảm bảo gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa - lịch sử, đáp ứng nhu cầu tham quan, chiêm bái của du khách trong nước và quốc tế, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.