Quy hoạch điện VIII: Nhu cầu vốn rất lớn nhưng chưa có cơ chế thu hút đầu tư

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có văn bản góp ý cho dự thảo kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Trong văn bản góp ý, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, kế hoạch cần làm rõ được các mục tiêu, định hướng, danh mục công trình dự án, phân kỳ đầu tư, cân đối nguồn vốn, các giải pháp huy động nguồn lực và triển khai thực hiện.

Trong đó, về kế hoạch huy động vốn, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, do nhu cầu vốn đầu tư cho thực hiện Quy hoạch điện VIII là rất lớn, cần có sự tham gia của mọi thành phần kinh tế và đa dạng hoá các nguồn vốn, trong đó có sự hỗ trợ của các tổ chức tài chính nước ngoài.

Tuy nhiên, dự thảo kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII của Bộ Công thương hiện chưa đề xuất được các cơ chế, chính sách để thu hút huy động các nguồn vốn đầu tư, trong đó có nguồn vốn xanh từ các tổ chức tài chính nước ngoài nhằm thúc đẩy việc xây dựng, thực hiện các dự án điện sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng xanh.

Ảnh minh họa.

Dự thảo cũng chưa đề xuất được cơ chế lựa chọn chủ đầu tư các dự án điện vừa đảm bảo tiến độ của quy hoạch vừa đảm bảo nguyên tắc thị trường, cơ chế thu hút đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải trên cơ sở bảo đảm quốc phòng, an ninh… nhằm khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển ngành điện.

Theo dự thảo kế hoạch, huy động vốn giai đoạn 2021 - 2030 ước tính tổng vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 134,7 tỷ USD. Trong đó, đầu tư cho nguồn điện khoảng 119,8 tỷ USD (trung bình 12,0 tỷ USD/năm), lưới điện truyền tài khoảng 14,9 tỷ USD (trung bình 1,5 tỷ USD/năm).

Trong giai đoạn 2031 - 2050 ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 399,2 - 523,1 tỷ USD, trong đó đầu tư cho nguồn điện khoảng 364,4 - 511,2 tỷ USD (trung bình 18,2 - 24,2 tỷ USD/năm), lưới điện truyền tải khoảng 34,8 - 38,6 tỷ USD (trung bình 1,7 - 1,9 tỷ USD/năm).

Mặt khác, trước thực trạng triển khai quy hoạch điện giai đoạn trước còn xảy ra nhiều dự án chậm tiến độ kéo dài ngay ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư nhưng chưa có phương án xử lý, có tình trạng được giao dự án lại không triển khai, chậm triển khai, không có khả năng triển khai nhưng không bị thu hồi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Bộ Công thương nghiên cứu bổ sung nội dung này vào giải pháp và tổ chức thực hiện trong kế hoạch để giải quyết tình trạng trên.

Với việc phát triển nguồn điện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Bộ Công thương rà soát lại các dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt quyết định đầu tư và tình hình thực tế triển khai để xác định tiến độ phù hợp, vận hành giai đoạn 2021 - 2025 hoặc 2026 - 2030.

Đối với điện gió ngoài khơi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Bộ Công thương cần sớm tiếp tục nghiên cứu cụ thể hoá danh mục dự án và địa điểm cụ thể.

Với các nguồn điện mặt trời tập trung theo các địa phương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị rà soát quy mô công suất của các dự án theo địa phương để đảm bảo các yêu cầu tại Quy hoạch điện VIII, tránh phát sinh những tranh chấp pháp lý.