Phân cấp, ủy quyền quản lý di sản cho cấp xã

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) gồm 7 chương, 54 điều; sửa đổi, bổ sung các quy định để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tập trung vào 4 nhóm vấn đề.

Trình bày Tờ trình tóm tắt của Chính phủ về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, quan điểm sửa đổi luật là thể chế hoá các quan điểm chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã).

Đồng thời phân định rõ thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp; tinh gọn tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính từ trung ương đến cấp xã; xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân trên địa bàn.

Tiếp tục đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa cơ quan nhà nước ở Trung ương với địa phương; giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với chính quyền địa phương cấp xã theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” để phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền địa phương các cấp, nhằm khơi thông mọi nguồn lực để địa phương phát triển.

Theo đại biểu Bùi Hoài Sơn (Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội) góp ý Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Trần Huấn

Thảo luận và góp ý dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Bùi Hoài Sơn (Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội) cho rằng một nội dung có ý nghĩa thiết thực, gắn bó mật thiết với cộng đồng – đó là việc hoàn thiện cơ chế quản lý di sản văn hóa ở cấp xã trong Dự thảo Luật.

Ông Sơn cho rằng, Việt Nam là quốc gia có nền văn hóa lâu đời, với hàng trăm nghìn di tích, lễ hội và tri thức bản địa tồn tại hàng thế kỷ ở cấp làng xã. Di sản không chỉ là dấu ấn của lịch sử, mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, là nguồn lực nội sinh cho phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch.

Song, thực tế cho thấy cấp xã – nơi trực tiếp gìn giữ và phát huy các giá trị di sản – lại đang gặp nhiều khó khăn do khuôn khổ pháp lý còn chưa rõ ràng, phân cấp chưa cụ thể, nguồn lực còn hạn chế.

Vì vậy, để cấp xã chủ động hơn trong việc bảo tồn và phát huy di sản tại chỗ, chuyên gia này đề xuất, thứ nhất, cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện đi kèm với Luật, trong đó quy định cụ thể về phân cấp, ủy quyền quản lý di sản cho cấp xã – đặc biệt là những di sản đã được công nhận cấp tỉnh, cấp quốc gia trở xuống.

Đặc biệt là tăng cường tập huấn, đào tạo cán bộ văn hóa xã về chuyên môn bảo tồn, kỹ năng lập hồ sơ di sản và cách huy động nguồn lực xã hội hóa. Đồng thời có cơ chế hỗ trợ các xã khó khăn tiếp cận Quỹ bảo tồn di sản; khuyến khích các xã xây dựng quy chế cộng đồng trong quản lý di sản – lấy người dân làm trung tâm, để việc bảo tồn không chỉ mang tính hình thức mà thực sự là hành động gìn giữ ký ức và bản sắc của cộng đồng.