Kinh nghiệm từ ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị công ở Bắc Âu

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công

Ngày 18/3, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, phối hợp với Đại sứ quán 4 nước Bắc Âu (Thuỵ Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy) tổ chức Toạ đàm thường niên lần thứ 8 chia sẻ kinh nghiệm phát triển với chủ đề “Lãnh đạo và quản trị công hiệu quả, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Kinh nghiệm Bắc Âu và Việt Nam”.

Việt Nam đang ở một giai đoạn phát triển quan trọng, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Tô Lâm, đã nhấn mạnh yêu cầu cấp bách về cải cách hành chính toàn diện, loại bỏ sự chồng chéo trong chức năng của các cơ quan, nâng cao năng lực lãnh đạo và đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công.

Việc đổi mới sẽ giúp nền hành chính công Việt Nam đáp ứng tốt hơn nhu cầu và kỳ vọng của người dân, qua đó củng cố niềm tin và trách nhiệm giải trình trong quản trị nhà nước. Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị vừa qua đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực quan trọng để phát triển bứt phá đất nước trong kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Nhấn mạnh ý nghĩa của sự hợp tác này, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, PGS, TS Dương Trung Ý khẳng định: "Kinh nghiệm lãnh đạo và quản trị quốc gia chú trọng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và quản trị hiệu quả nhằm phát triển bền vững xã hội của mô hình Bắc Âu là rất hữu ích đối với Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là việc triển khai thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, góp phần thúc đẩy sự phát triển bứt phá của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Các chuyên gia trao đổi tại tọa đàm

Các quốc gia Bắc Âu từ lâu đã được công nhận trên toàn cầu với hệ thống quản trị hiệu quả và có tính thích ứng cao, mang lại những bài học giá trị về đổi mới, minh bạch và xây dựng niềm tin công chúng.

Thụy Điển, với hệ thống quản trị phi tập trung, là hình mẫu về tính toàn diện và đổi mới, đặc biệt là trong chuyển đổi số và hợp tác liên ngành. "Quản trị hiệu quả nhất khi mang tính bao trùm, đổi mới và lấy người dân làm trung tâm," Đại sứ Thụy Điển Johan Ndisi nhấn mạnh. "Mô hình phi tập trung của chúng tôi, kết hợp với cam kết mạnh mẽ về chuyển đổi số, bình đẳng giới và cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đã chứng minh rằng sự lãnh đạo dựa trên hợp tác và khả năng thích ứng có thể tạo ra những thay đổi sâu rộng. Việc chia sẻ những kinh nghiệm này sẽ giúp tất cả chúng ta cùng tiến xa hơn trong việc nâng cao chất lượng hành chính công trên phạm vi toàn cầu".

Thúc đẩy sự tham gia của người dân

Trong nhiều năm liền, Đan Mạch giữ vị trí hàng đầu thế giới về Chính phủ điện tử. Thành công của Đan Mạch cho thấy chuyển đổi số không chỉ giúp tăng cường sức mạnh cộng đồng dân cư, nâng cao hiệu quả dịch vụ công, mà còn tăng cường lòng tin vào thể chế và thúc đẩy sự tham gia của công dân. Các công cụ số cũng giúp chia sẻ dữ liệu tốt hơn, hỗ trợ ra quyết định hiệu quả, giúp chính phủ giải quyết hiệu quả những thách thức xã hội và duy trì phát triển bền vững.

Theo Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam Nicolai Prytz, ngay cả sau 25 năm ứng dụng công nghệ vào quản trị công, Đan Mạch vẫn không ngừng cải tiến và hoàn thiện hệ thống này. Và một trong những thách thức lớn nhất chính là tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ.

Toàn cảnh tọa đàm với chủ đề “Lãnh đạo và quản trị công hiệu quả, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Kinh nghiệm Bắc Âu và Việt Nam”.

Cụ thể, những giải pháp tiên tiến hôm nay có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời khi những đổi mới liên tục xuất hiện. Nhiều sai sót trong quá trình số hóa không xuất phát từ con người mà từ sự thay đổi quá nhanh của công nghệ, khiến một số quy trình hành chính công không theo kịp và trở nên lạc hậu.

“Mặc dù chuyển đổi số trong quản trị công là một thách thức lớn, đòi hỏi nguồn lực đầu tư đáng kể, nhưng những lợi ích lâu dài mà nó mang lại vượt xa những khó khăn ban đầu. Chính vì thế, chúng tôi vẫn kiên định theo đuổi con đường này. Đây cũng là lý do các quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam, có thể học hỏi và gặt hái nhiều giá trị từ những sáng kiến tương tự”, Đại sứ Nicolai Prytz khẳng định.

Phần Lan là quốc gia đi đầu trong việc đảm bảo tính minh bạch, độ tin cậy và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, qua đó xây dựng một hệ thống quản trị bền vững, lấy người dân làm trung tâm. "Một trong những nền tảng quan trọng là sự tin tưởng sâu sắc mà công dân đặt vào các cơ quan của chính phủ Phần Lan," Đại sứ Phần Lan Keijo Norvanto khẳng định. "Qua nhiều thế hệ, chúng tôi đã kiến tạo môi trường mà ở đó công dân tin tưởng chính phủ sẽ hành động vì lợi ích tốt nhất cho người dân—minh bạch, đạo đức và có trách nhiệm. Sự tin tưởng này không hiển nhiên mà có; nó được bồi đắp thông qua sự lãnh đạo nhất quán, có trách nhiệm và niềm tin rằng mọi quyết định đều được đưa ra với sự liêm chính và tính bao trùm. Nền tảng về sự tin tưởng này cũng tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi cảm thấy an tâm, lấy đó làm cảm hứng đổi mới sáng tạo và cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng hơn."

Mô hình quản trị của Na Uy tập trung vào việc cân bằng giữa chính quyền trung ương và địa phương, đồng thời khuyến khích sự tham gia của người dân nhằm kiến tạo các hệ thống quản trị toàn diện và thích ứng hơn. "Quản trị tốt được xây dựng trên niềm tin, sự minh bạch và sự tham gia của công dân," Đại sứ Na Uy Bà Hilde Solbakken nhấn mạnh. "Chúng tôi đã chứng kiến giá trị to lớn của việc huy động sự tham gia của người dân vào việc tạo ra các cơ chế quản trị linh hoạt hơn. Thông qua việc trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ ý tưởng, chúng ta có thể cùng nhau hướng tới một nền hành chính công hiệu quả và có trách nhiệm hơn."

Theo ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC), một số công nghệ đã được ứng dụng trong hoạt động quản trị công của Việt Nam và ngày càng có nhiều cán bộ, công chức cũng ứng dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) vào công việc hàng ngày, minh chứng cho sự chuyển đổi số mạnh mẽ trong khu vực hành chính công.

Và để nâng cao hơn nữa hiệu quả quản trị công tại Việt Nam trong thời gian tới, ông Thịnh nhấn mạnh bên cạnh công nghệ và các giải pháp số hóa, một yếu tố then chốt không thể thiếu chính là sự thấu cảm với người dân.

“Chúng ta có thể chưa sở hữu những công nghệ tiên tiến nhất, nhưng khi đặt sự thấu cảm với người dân làm trọng tâm, chắc chắn sẽ tìm ra những giải pháp phù hợp để cải cách bộ máy, điều chỉnh chính sách và nâng cao hiệu quả quản trị công”, ông Thịnh khẳng định.