Khiếu nại, tố cáo còn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp, nhất là nơi có nhiều dự án thu hồi đất

Sáng 9/12, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày báo cáo tóm tắt kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội năm 2025.

Chủ nhiệm Dương Thanh Bình cho biết, trong năm 2025, tình hình công dân gửi đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đến các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội có chiều hướng giảm nhẹ so với năm 2024. Tuy nhiên, số đoàn đông người đến nơi tiếp công dân của các đoàn đại biểu Quốc hội tăng 62 lượt đoàn so với năm 2024, cho thấy tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp, nhất là ở một số địa phương có nhiều dự án thu hồi đất để phát triển vì mục đích kinh tế, xã hội.

Về kết quả tiếp công dân, trong kỳ báo cáo, các cơ quan đã tiếp 4.992 lượt người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về 4.473 vụ việc và có 293 lượt đoàn đông người, giảm 135 vụ việc nhưng tăng 59 đoàn đông người so với năm 2024.

Qua tiếp công dân, các cơ quan đã ban hành 634 văn bản chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết; hướng dẫn bằng văn bản đối với 244 đơn; trực tiếp giải thích, thuyết phục, vận động 3.244 lượt công dân chấp hành các bản án, kết luận, quyết định giải quyết của cơ quan có thẩm quyền.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư của công dân gửi đến Quốc hội năm 2025

Về kết quả tiếp nhận, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến, các cơ nhận được tổng số 30.305 đơn thư của công dân gửi đến, giảm 1.907 đơn so với năm 2024. Qua nghiên cứu 6.256 đơn đủ điều kiện xử lý, các cơ quan đã chuyển 3.369 đơn đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết; ban hành văn bản hướng dẫn, trả lời công dân đối với 1.450 đơn; tiếp tục nghiên cứu 1.010 đơn.

Trên cơ sở nghiên cứu nội dung đơn thư của công dân gửi đến và kết quả giải quyết, trả lời của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, các cơ quan của Quốc hội đã thực hiện đôn đốc, theo dõi và giám sát việc giải quyết đối với 260 vụ việc.

Chủ nhiệm Dương Thanh Bình cho biết, theo các báo cáo của Chính phủ, TAND tối cao, Viện KSND tối cao, các cơ quan đã nhận được 595 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân do các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chuyển đến. Đến nay, các cơ quan đã xem xét, giải quyết và trả lời được 343 vụ việc, đang tiếp tục giải quyết đối với 252 vụ việc.

Kết quả, các bộ, ngành và UBND các cấp nhận được 339 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do đại biểu Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội chuyển đến. Đến nay các cơ quan đã giải quyết, trả lời được 159 vụ việc (đạt tỷ lệ 46,9%); còn 180 vụ việc đang tiếp tục được xem xét, giải quyết.

TAND các cấp nhận được 148 vụ việc do các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội và Thường trực tiếp công dân của Quốc hội chuyển đến. Đến nay, TAND các cấp đã giải quyết, trả lời được 119 vụ việc (đạt tỷ lệ 80,4%); đang tiếp tục nghiên cứu giải quyết đối với 29 vụ việc.

Viện KSND các cấp đã nhận được 108 vụ việc do các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội và Thường trực tiếp công dân của Quốc hội chuyển đến chuyển đến. Đến nay, Viện KSND các cấp đã giải quyết, trả lời theo thẩm quyền được 65 vụ việc; đang tiếp tục nghiên cứu giải quyết đối với 43 vụ việc.

Về việc rà soát, giải quyết dứt điểm các khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, đông người, Chính phủ đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ và các cơ quan chức năng ở Trung ương và địa phương thực hiện có hiệu quả việc rà soát, giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, nhất là việc tổ chức, thực hiện kết luận của Tổng Bí thư về giải quyết dứt điểm 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Đến nay, sau 90 ngày tập trung nguồn lực để rà soát, các cơ quan đã kiểm tra, rà soát xong 203 vụ việc, có 7 vụ việc công dân đã, đang khởi kiện ra toà án và hiện chỉ còn 16 vụ việc có khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật cần được các cơ quan chức năng nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ để giải quyết dứt điểm trong thời gian tới.

Về việc giải quyết đối với 210 vụ việc cụ thể chưa được giải quyết, trả lời tại các báo cáo kỳ trước. Đến nay, các cơ quan đã giải quyết, trả lời được 82 vụ việc, 50 vụ việc đang được giải quyết; 78 vụ việc Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chưa nhận được thông tin kết quả giải quyết.

Về giải quyết đối với 124 vụ việc đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị tại các báo cáo dân nguyện hằng tháng năm 2025, đến nay các cơ quan có thẩm quyền đã giải quyết, trả lời 75 vụ việc; đang giải quyết 19 vụ việc; còn 30 vụ việc Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chưa nhận được thông tin tiến độ, kết quả giải quyết.

Chủ nhiệm Dương Thanh Bình nhấn mạnh, để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới; đảm bảo cho việc tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, các cơ quan, địa phương cần tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ việc phức tạp, kéo dài; nâng cao hơn nữa chất lượng công tác tham mưu để hạn chế việc chuyển đơn không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết hoặc chuyển đơn đối với vụ việc đã được giải quyết hết thẩm quyền, đúng quy định pháp luật.

Đồng thời tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính trong việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Cùng với đó, cần sớm sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện quy định của pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Đối với những vụ việc chưa được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng công dân vẫn còn tiếp khiếu, tiếp tố bức xúc; vụ việc được dư luận xã hội quan tâm, các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội cần chủ động, phối hợp với các cơ quan có liên quan để giám sát và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết dứt điểm.