Khắc phục tình trạng “nhiều đoàn cùng kiểm tra một doanh nghiệp”

Thảo luận tại tổ chiều 5/11, quan tâm đến quy định về công tác thanh tra, kiểm tra thuế trong dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) nêu thực tế hiện nay tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo giữa các cơ quan Trung ương và địa phương vẫn còn xảy ra, gây áp lực và phiền hà cho doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị bổ sung một khoản mới vào Điều 10 và quy định rõ việc thanh tra, kiểm tra thuế phải bảo đảm nguyên tắc không chồng chéo giữa các cơ quan, đơn vị; trong vòng 12 tháng kể từ ngày ban hành kết luận thanh tra, kiểm tra, không được kiểm tra lại cùng nội dung, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự”.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị).

Đồng thời, tại Điều 11 về phân cấp thẩm quyền kiểm tra, ông đề nghị cần sửa Khoản 2 theo hướng: “Trường hợp cơ quan thuế trung ương trực tiếp kiểm tra tại địa phương phải có văn bản ủy quyền, nêu rõ phạm vi, thời hạn và thông báo cho cơ quan thuế địa phương phối hợp, tránh kiểm tra trùng lặp”.

Đại biểu đoàn Quảng Trị cho rằng, hai nội dung này sẽ góp phần quan trọng trong việc khắc phục tình trạng “nhiều đoàn cùng kiểm tra một doanh nghiệp”, tạo niềm tin và bảo đảm sự ổn định trong môi trường đầu tư, kinh doanh.

Cho ý kiến về trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế (Điều 35), đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị bổ sung khoản mới quy định: “Cơ quan thuế và công chức thuế có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế trong kê khai, nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử và các dịch vụ công trực tuyến; kết quả hỗ trợ là tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác của cơ quan và cán bộ thuế”.

Đồng thời, để thể hiện rõ tinh thần phục vụ, cần rà soát lại các quy định về xử phạt, bảo đảm tính răn đe nhưng không tạo gánh nặng hoặc hình sự hóa quan hệ hành chính – thuế.

Đại biểu Trần Thị Hiền (đoàn Ninh Bình).

Tán thành với quy định về phân nhóm người nộp thuế trong quản lý thuế tại Điều 3 dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), đại biểu Trần Thị Hiền (đoàn Ninh Bình) cho rằng, nếu việc phân nhóm không chính xác, hoặc không rõ ràng có thể ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nhất là với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nếu tiêu chí thiếu minh bạch, không có phân biệt với doanh nghiệp lớn sẽ gây nhiều khó khăn và gánh nặng mới, nhất là về thủ tục.

Vì vậy, tại khoản 3 của Điều 3 giao Bộ Tài chính quy định chi tiết điều này, đại biểu đề nghị sửa đổi theo hướng, Bộ Tài chính rà soát kỹ lưỡng để quy định phân nhóm riêng đối với “doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ”; đồng thời quy định trách nhiệm phải công khai, minh bạch tiêu chí phân nhóm, để doanh nghiệp biết đầy đủ thông tin và thực hiện.

Cùng với việc xếp doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ là một nhóm riêng trong phân nhóm người nộp thuế, đại biểu Hiền đề nghị có các quy định đặc thù với nhóm đối tượng này.

“Nếu doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh tuân thủ tốt 3 năm liên tiếp (không vi phạm), thì được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục miễn kiểm tra tại chỗ hoặc được ưu tiên dịch vụ điện tử; quy định những chính sách riêng có tính chất hỗ trợ kỹ thuật từ cơ quan thuế như hướng dẫn miễn phí, cổng khai thuế đơn giản….”, bà Hiền đề xuất.

Cũng quan tâm đến quy định về phân nhóm người nộp thuế trong quản lý thuế, đại biểu Trần Quang Minh (đoàn Quảng Trị) cho biết, khoản 3 Điều 3 dự thảo luật quy định “Bộ Tài chính quy định chi tiết Điều này”. Tuy nhiên, việc cụ thể hóa quy định trong luật phải do Chính phủ thực hiện để đảm bảo tính pháp lý cao hơn, gắn với nguyên tắc công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan; cũng như đảm bảo phạm vi giám sát của Quốc hội. Vì vậy, đại biểu đề nghị cân nhắc xem xét điều chỉnh lại thẩm quyền cụ thể hóa quy định này từ Bộ Tài chính sang Chính phủ.

Bên cạnh đó, dự thảo chưa thể hiện rõ cơ chế phản hồi của người nộp thuế. Nếu xảy ra tình trạng khi người nộp thuế thấy bản thân được phân nhóm không đúng thì họ không biết kiến nghị, phản hồi ở đâu?

Vì vậy, cần bổ sung cơ chế tiếp nhận kiến nghị, phản ánh để đảm bảo siết chặt trách nhiệm giải trình của cơ quan thuế trong việc minh chứng nghĩa vụ thuế, trả lời và tiếp thu phản ánh, kiến nghị của người nộp thuế; tránh việc lợi dụng, lạm dụng quyền hạn trong thi hành công vụ; luật giao Chính phủ quy định chi tiết quy trình này.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung cơ chế ưu tiên khi người nộp thuế hợp tác, tuân thủ đúng quy định như giảm tần suất kiểm tra tại trụ sở, được ưu tiên giải quyết nhanh các thủ tục hoàn thuế, miễn giảm thuế, được cơ quan thuế chỉ định một đầu mối liên lạc riêng để hỗ trợ, giải đáp vướng mắc... để khuyến khích việc tuân thủ pháp luật của người nộp thuế nhằm đổi lại quyền lợi chính đáng về thuế.