Hội tụ nhân tài và lan tỏa trí tuệ, văn hóa Việt Nam

Sáng 23/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ kỷ niệm 30 năm thành lập và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Đại học Quốc gia TP HCM.

Phát biểu tại sự kiện, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc; hướng tới 2 mục tiêu chiến lược 100 năm: phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Để thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược đó, chúng ta cần tập trung đẩy mạnh thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, bảo đảm duy trì mức tăng trưởng cao hai con số, bền vững, liên tục trong 2 thập kỷ tới. Trong đó, xác định rõ những yếu tố then chốt, có ý nghĩa quyết định, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững.

Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tập trung nghiên cứu, hoàn thiện các cơ chế, chính sách và ưu tiên dành nguồn lực cho đào tạo nhân lực chất lượng cao - một trong 3 đột phá chiến lược, vừa có vai trò đặc biệt quan trọng, mang tính quyết định đến việc thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nhất là về tăng năng suất lao động, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại buổi lễ.

Đặc biệt, đây cũng là một yếu tố cấu thành quan trọng tạo nên môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn, tăng cường thu hút đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Trong đó, gần đây nhất, Trung ương đã ban hành Kết luận số 91-KL/TW về tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; xác định rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, trong đó có "Xây dựng cơ chế, chính sách đột phá và đầu tư nguồn lực tương xứng để phát triển các đại học quốc gia… ngang tầm các nước tiên tiến, có đủ năng lực, điều kiện để giữ vai trò nòng cốt trong đào tạo và nghiên cứu khoa học".

Đặc biệt, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024, trong đó xác định rõ quan điểm: "Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới".

Để thực hiện thành công những mục tiêu trên, hệ thống giáo dục đại học nói chung và Đại học Quốc gia TP HCM nói riêng đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nhất là góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài, phát triển phẩm chất, năng lực tự học, tự làm giàu tri thức, sáng tạo của người học và thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, góp phần tạo sự chuyển biến về chất cho nền kinh tế, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững.

Thủ tướng hoan nghênh, đánh giá cao và cơ bản nhất trí với tầm nhìn phát triển Đại học Quốc gia TPHCM trở thành hệ thống đại học nghiên cứu trong tốp đầu Châu Á, nơi hội tụ nhân tài và lan tỏa trí tuệ, văn hóa Việt Nam với 3 giá trị cốt lõi: Xuất sắc, tiên phong, chính trực trong đào tạo, nghiên cứu; Trách nhiệm, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động; Gắn kết, phục vụ cộng đồng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng Đại học Quốc gia TP HCM.

Thời gian tới, để đạt được tầm nhìn nêu trên và mục tiêu "phát triển Đại học Quốc gia TP HCM theo hướng trọng tâm, trọng điểm đạt trình độ tiên tiến, thuộc nhóm hàng đầu Châu Á" theo Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đông Nam bộ, các Quy hoạch vùng Đông Nam bộ và cả nước, Thủ tướng đề nghị tập trung thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm.

Theo đó, đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng đề nghị tập trung tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ Kết luận 91 của Bộ Chính trị, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Tiếp tục quan tâm, chăm lo sự nghiệp giáo dục đào tạo với phương châm "Lấy học sinh, sinh viên làm trung tâm, chủ thể - Thầy cô giáo là động lực - Nhà trường làm bệ đỡ - Gia đình là điểm tựa - Xã hội là nền tảng".

Đồng thời đẩy mạnh tự chủ gắn với nâng cao chất lượng đào tạo đại học theo hướng thực chất, đi vào chiều sâu, gắn với trách nhiệm giải trình, bảo đảm công khai, minh bạch; tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, quy định pháp luật và ưu tiên đầu tư nâng cao tiềm lực, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học theo hướng tạo thuận lợi, tháo gỡ các nút thắt, rào cản, tính đến đặc thù về độ trễ và rủi ro trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo.

Có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích thương mại hoá kết quả nghiên cứu và hợp tác nghiên cứu, triển khai giữa các cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu, nhà nghiên cứu với doanh nghiệp; ưu tiên phân bổ chi ngân sách Nhà nước cho sự nghiệp khoa học công nghệ tương xứng với năng lực và kết quả hoạt động khoa học công nghệ của các cơ sở giáo dục đại học.

Với Đại học Quốc gia TP HCM, Thủ tướng đề nghị nỗ lực phấn đấu để thực hiện thành công mục tiêu: đến năm 2030 thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Châu Á.

Thủ tướng nhấn mạnh, Đại học Quốc gia TP HCM có đủ tự tin, bản lĩnh, điều kiện để phát triển, để tiến nhanh, bền vững; cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực, tự cường, không trông chờ, ỷ lại, chủ động, tích cực đề xuất các cơ chế, chính sách, đóng góp cao nhất, hiệu quả nhất cho sự nghiệp giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, bảo vệ, xây dựng đất nước và hội nhập quốc tế.

Theo đó, cần tập trung xây dựng và vận hành mô hình quản trị đại học trên nền tảng số, đảm bảo tự chủ đại học, phát huy sức mạnh hệ thống đại học đa ngành, đa lĩnh vực; phát triển thành một hệ sinh thái giáo dục - khoa học - công nghệ - quản lý hàng đầu Việt Nam. Phát huy vai trò là một trụ cột quan trọng, tiên phong triển khai thực hiện Kết luận số 91 của Trung ương, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, các nghị quyết khác có liên quan trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ.

Cùng đó là đẩy mạnh tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng tài năng xuất sắc, học sinh giỏi, sinh viên, học viên chương trình tài năng các ngành khoa học cơ bản, quan tâm hơn nữa thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản. Đến năm 2030, đào tạo 1.800 cử nhân, 500 thạc sĩ, tiến sĩ ngành thiết kế vi mạch; đào tạo chuyển đổi, cấp chứng chỉ cho khoảng 15.000 cử nhân nhóm ngành công nghệ vi mạch bán dẫn; đào tạo 20.000 cử nhân, 2.300 thạc sĩ, tiến sĩ nhóm ngành công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo; đào tạo 1.600 cử nhân, 600 thạc sĩ, tiến sĩ nhóm ngành công nghệ sinh học.

Bên cạnh đó, Đại học Quốc gia TP HCM cần chú trọng thu hút, trọng dụng và phát triển đội ngũ nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học đầu ngành, nhà khoa học trẻ xuất sắc, trong đó có các nhà khoa học từ nước ngoài. Tập trung xây dựng, triển khai chương trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực: Công nghệ bán dẫn, sinh học, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo thuộc nhóm hàng đầu Châu Á.

Đặc biệt, trên cơ sở các giá trị cốt lõi, Thủ tướng đề nghị Đại học Quốc gia TP HCM thực hiện 3 "tiên phong xuất sắc":

Thứ nhất, tiên phong xuất sắc trong đổi mới tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận giải quyết các vấn đề thực tiễn đang đặt ra trên tinh thần nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn, coi trọng thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán.

Thứ hai, tiên phong xuất sắc trong đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, các ngành mới nổi trong kỷ nguyên thông minh.

Thứ ba, tiên phong xuất sắc trong giữ gìn, phát huy bản sắc, giá trị cốt lõi để góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài theo chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Đối với các thầy, cô giáo Đại học Quốc gia TP HCM, Thủ tướng đề nghị mỗi thầy giáo, mỗi cô giáo hãy là tấm gương sáng về rèn đức - luyện tài, yêu nghề - yêu người; không ngừng rèn luyện, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn; năng động, sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, có cách tiếp cận mới trong dạy và học; để mỗi tiết học thực sự bổ ích và lý thú, để mỗi ngày học thực sự là ngày vui.

Đối với các cháu học sinh, sinh viên, Thủ tướng đề nghị phát huy thật tốt vai trò là trung tâm, là chủ thể, là những chủ nhân tương lai của đất nước; luôn nuôi dưỡng ý chí vươn lên, hoài bão, ước mơ, khát vọng cống hiến, trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội, đóng góp cho đất nước.

Thủ tướng khẳng định, hành trình 30 năm xây dựng và phát triển của Đại học Quốc gia TP HCM vừa qua là hành trình của sự kế thừa, kiên trì và liên tục đổi mới sáng tạo; là những đóng góp đầy tâm huyết của nhiều thế hệ lãnh đạo, các thầy cô giáo, cán bộ, viên chức và học sinh, sinh viên cho sự phát triển vững vàng của Đại học Quốc gia TP HCM.