EVN kiến nghị gỡ loạt vướng mắc cho điện mặt trời mái nhà

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa tiếp tục có văn bản đề nghị Bộ Công thương hướng dẫn, giải quyết vướng mắc đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Theo EVN, đầu tiên là việc phân biệt dự án điện mặt trời mái nhà, điện mặt trời nối lưới.

Vướng mắc lớn hiện nay là định nghĩa về công trình xây dựng và cơ sở để xác định là loại hình điện mặt trời mái nhà: trường hợp các công trình xây dựng dân dụng, nhà xưởng có sẵn (trụ sở, nhà máy, trường học, trung tâm thương mại, khu công nghiệp…) thì đảm bảo quy định ở Quyết định 13/2020/QĐ-TTg.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều dự án điện mặt trời có công suất dưới 1MW thực hiện theo mô hình trang trại nông nghiệp thì cơ sở để xác định có phải là điện mặt trời mái nhà chưa rõ ràng và chưa có hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan chức năng.

Đồng thời, việc xác định “tấm pin quang điện lắp đặt trên mái nhà” theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg cũng gặp khó khăn do hình thức “mái nhà” rất đa dạng về hình thức tấm mái (mái tôn, mái nhựa, tấm lấy sáng, bạt nilon, lưới hoặc bản thân tấm pin thay thế mái nhà…), cách thức lợp mái (trên/dưới xà gồ…) trong khi các quy định để xác định thế nào là mái nhà chưa cụ thể.

EVN kiến nghị gỡ loạt vướng mắc cho điện mặt trời mái nhà.

Nhiều dự án lắp đặt trên khung giá đỡ nằm trên đất vườn, đất nông nghiệp theo mô hình kinh tế trang trại, có mục đích chính là để sản xuất điện mặt trời nhằm hưởng giá bán điện dành cho điện mặt trời mái nhà. Một số công trình dùng chính tấm pin làm mái che và lắp đặt cách nhau một khoảng hở để lấy ánh sáng cho phù hợp với vật nuôi, cây trồng bên dưới, sau đó có lắp bổ sung các tấm lợp bên dưới xà gồ để được công nhận là điện mặt trời mái nhà.

EVN cho rằng, do các hướng dẫn để xác định là dự án điện mặt trời mái nhà chưa rõ ràng như trên, các Tổng công ty Điện lực/Công ty Điện lực rất khó khăn trong việc xác định để áp dụng đúng giá mua bán điện theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg.

Cũng theo EVN, thực tế có một số hệ thống điện mặt trời mái nhà được đầu tư theo cụm có tổng công suất trên 01MW (mỗi dự án < 01 MW) tại cùng một địa điểm (trên cùng một mảnh đất hoặc mái nhà khu công nghiệp) của một chủ đầu tư và đấu nối tại một điểm hoặc nhiều điểm. EVN đặt vấn đề trường hợp này có được xem là điện mặt trời mái nhà để ký hợp đồng mua bán điện với chủ đầu tư không và có cần giấy phép hoạt động điện lực không?

EVN cũng đặt ra vấn đề về việc trường hợp một chủ đầu tư có nhu cầu mua lại cụm hệ thống điện mặt trời mái nhà nằm liền kề nhau trên cùng mảnh đất, có tổng công suất trên 01MW. Vậy sau khi chuyển nhượng, chủ đầu tư có phải bổ sung giấy phép hoạt động điện lực không?

Bên cạnh đó, đối với trường hợp chủ đầu tư tận dụng mái nhà của văn phòng làm việc, nhà điều hành, nhà bếp, nhà nghỉ, nhà để xe của nhân viên, nhà xưởng, nhà kho chứa vật liệu,… trong khuôn viên dự án điện mặt trời, nhà máy thủy điện, nhiệt điện để đầu tư năng lượng mặt trời mái nhà và đề nghị lắp công tơ riêng, ký hợp đồng mua điện cho các phần lắp thêm như hệ thống điện mặt trời mái nhà. Trường hợp này có được thực hiện mua bán điện riêng không?

Trong văn bản gửi Bộ Công thương, EVN cũng cho biết, hiện có các quy định khác nhau của các địa phương về quản lý thuế, hóa đơn với các đối tượng không phải doanh nghiệp (hộ dân, công sở, trường học…); về quản lý xây dựng, đất đai… cũng gây lúng túng cho các công ty điện lực khi thực hiện các hướng dẫn về điện mặt trời mái nhà.

Về vướng mặt kỹ thuật, theo EVN, Thông tư 39/2015/TT-BCT và Thông tư 30/2019/TT-BCT chỉ quy định yêu cầu kỹ thuật đối với nhà máy điện mặt trời đấu nối lưới điện trung áp trở lên và hệ thống điện mặt trời đấu nối lưới điện hạ áp, chưa có quy định yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà đấu nối lưới điện trung áp. Nếu các hệ thống điện mặt trời mái nhà đấu nối lưới điện trung áp phải áp dụng yêu cầu kỹ thuật đối với nhà máy điện mặt trời đấu nối vào lưới điện trung áp trở lên theo các Thông tư nêu trên thì sẽ không khả thi và rất khó khăn cho chủ đầu tư.

Đồng thời, tiêu chuẩn kỹ thuật về điện mặt trời mái nhà hiện nay chưa có quy định của cơ quan quản lý nhà nước về tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các vật tư thiết bị của hệ thống điện mặt trời để đảm bảo hiệu suất, chất lượng điện năng cũng như quy chuẩn về an toàn cho công trình xây dựng, phòng chống cháy nổ cho hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bên cạnh đó, EVN cũng cho biết hiện cũng chưa có quy định cụ thể về lắp đặt thiết bị đóng cắt, thiết bị bảo vệ, nối đất, chống sét cho công trình, điều khoản giám sát, ngừng/giảm công suất phát của dự án điện mặt trời mái nhà theo lệnh của chỉ huy điều độ trong trường hợp sự cố hoặc quá tải lưới điện.

Trước các vướng mắc trên, EVN kiến nghị Bộ Công thương xem xét, hướng dẫn các tiêu chí xác định cụ thể để phân biệt giữa hệ thống điện mặt trời mái nhà và hệ thống điện mặt trời nối lưới, tạo điều kiện thuận lợi trong việc xác định giá mua bán điện đối với các hệ thống điện mặt trời theo đúng Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

EVN cũng đề xuất các hệ thống điện mặt trời công suất đến 01MW, đấu nối vào cấp điện áp dưới 35 kV, có các tấm pin mặt trời lắp trên hệ thống khung giá đỡ (có mái hoặc không có mái), lắp đặt một phần trên mái nhà, một phần trên đất; các hệ thống điện mặt trời lắp trên mái nhà xưởng trong khu công nghiệp vừa mua điện của EVN để sử dụng vừa bán điện lên lưới của EVN qua máy biến áp 110 kV được ghi nhận là điện mặt trời mái nhà để khuyến khích tất cả các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển điện mặt trời mái nhà và EVN sẽ thực hiện ký hợp đồng, thanh toán tiền mua điện cho các chủ đầu tư theo Quyết định 13/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, EVN cũng đề xuất đối với mô hình trang trại nông nghiệp kết hợp điện mặt trời với công suất ≤ 01 MW thì được công nhận là điện mặt trời mái nhà. Đối với các trường hợp trang trại nông nghiệp có lắp đặt điện mặt trời với tổng công suất > 01 MW, đề nghị Bộ Công thương hướng dẫn thủ tục, trình tự thực hiện lắp đặt, thoả thuận đấu nối, nghiệm thu an toàn, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường ...

Ngoài ra, EVN cũng kiến nghị Bộ Công thương cho phép Tổng Công ty điện lực/Công ty điện lực chỉ thỏa thuận đấu nối và ký hợp đồng mua bán điện đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà mà không gây quá tải trạm biến áp 110 kV khu vực; bổ sung quy định yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà đấu nối lưới điện trung áp trong các Thông tư 39/2015/TT-BCT và Thông tư 30/2019/TT-BCT cho phù hợp với thực tế, đảm bảo khả thi cho các chủ đầu tư...