Cán bộ có biến động tài sản trên 1 tỷ đồng/năm sẽ phải kê khai bổ sung

Sáng 4/11, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.

Trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết những nội dung cơ bản của dự án luật bao gồm: Hoàn thiện các chính sách về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng gồm: Đánh giá về công tác phòng chống tham nhũng, cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập, kê khai và xác minh tài sản thu nhập.

Đồng thời, hoàn thiện các chính sách về phát hiện tham nhũng gồm: Thẩm quyền của các cơ quan thanh tra trong thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, tiếp nhận và xử lý phản ánh tố cáo về hành vi tham nhũng. Hoàn thiện chính sách về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản thu nhập để phòng ngừa tham nhũng.

Dự thảo Lluật sửa đổi, hoàn thiện 17/96 điều của Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018.

Về kiểm soát tài sản thu nhập, dự thảo luật sửa đổi hoàn thiện quy định cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập, bảo đảm phân định rõ về thẩm quyền, đồng bộ phù hợp với các quy định của Đảng tại Quyết định 56 của Bộ Chính trị và Quy định 296 của Ban Chấp hành Trung ương.

Theo đó, các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập gồm: Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên; Thanh tra Chính phủ; TAND tối cao, Viện KSND tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội, cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội; bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.

Đồng thời quy định tăng giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng, tăng giá trị tài sản thu nhập phải kê khai bổ sung khi có biến động tăng trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng cho phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội và giá cả hiện tăng nhiều so với năm 2018.

Về đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng: Sửa đổi hoàn thiện quy định đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng; trong đó giao cơ quan ngang bộ, UBND tỉnh, thành phố đánh giá theo các tiêu chí Chính phủ quy định nhằm đảm bảo tính chủ động và tính chịu trách nhiệm.

Về chuyển đổi số trong công tác phòng chống tham nhũng: Sửa đổi hoàn thiện quy định về ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý nhằm thể chế hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Về thẩm quyền thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng: Sửa đổi hoàn thiện quy định về thẩm quyền thanh tra vụ việc tham nhũng của các cơ quan thanh tra cho phù hợp với tổ chức bộ máy cơ quan thanh tra sau khi sắp xếp.

Về xử lý phản ánh tố cáo về tham nhũng: Sửa đổi hoàn thiện quy định về giải quyết phản ánh tố cáo về tham nhũng nhằm đảm bảo việc tiếp nhận, phân loại, xử lý phản ánh, tố cáo về hành vi tham nhũng được hiệu quả.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra.

Về những nội dung khác: Dự thảo luật quy định về báo cáo công tác phòng chống tham nhũng về phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản thu nhập trong doanh nghiệp Nhà nước.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến Ủy ban tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án luật như Chính phủ trình.

Đối với một số chủ trương của Đảng chưa được thể chế hóa và một số hạn chế, bất cập trong công tác phòng, chống tham nhũng chưa đề xuất được giải pháp khắc phục trong lần sửa đổi này như: việc xử lý tài sản kê khai không trung thực, tài sản tăng thêm không giải trình được nguồn gốc; việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.... đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu để đề xuất khi sửa đổi toàn diện Luật Phòng, chống tham nhũng.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát dự thảo luật để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng; trường hợp chưa thể quy định cụ thể ngay trong luật thì có thể quy định mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Về cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập đối với đảng viên công tác tại các cấp ủy, cơ quan tham mưu giúp việc của Đảng, đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành với quy định sửa đổi khoản 1 Điều 30 của Luật Phòng, chống tham nhũng theo hướng giao Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên kiểm soát tài sản, thu nhập của đảng viên là cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý và đảng viên chuyên trách công tác đảng hoặc có vị trí việc làm ở các cơ quan tham mưu giúp việc, cấp ủy theo quy định của Đảng; đồng thời cho rằng, việc bổ sung quy định này là cần thiết để thể chế hóa Quy định số 296-QĐ/TW và Quyết định số 56-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng luật không nên quy định chi tiết chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan Đảng mà việc xác định cơ quan nào của Đảng có thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập của đảng viên thuộc thẩm quyền riêng của Đảng.

Về cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập tại các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban tán thành với quy định của dự thảo luật về thẩm quyền của Văn phòng Quốc hội trong việc kiểm soát tài sản, thu nhập của công chức công tác tại Văn phòng Quốc hội và các đơn vị chuyên môn trực thuộc Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.

Đối với thẩm quyền của Ủy ban Công tác đại biểu “kiểm soát tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai thuộc thẩm quyền quản lý của mình, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này”, Ủy ban cho rằng quy định này của dự thảo Luật chưa phù hợp với quy định về phân cấp quản lý cán bộ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời trùng lặp với thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập của Văn phòng Quốc hội. Do đó, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, chỉnh lý quy định này.

Về phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập trong các doanh nghiệp Nhà nước, dự thảo luật sửa đổi khoản 3 Điều 217 của Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14, theo đó mở rộng phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập trong các doanh nghiệp Nhà nước theo Luật Phòng, chống tham nhũng hiện hành từ “doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ” thành “doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết”.

Đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành việc mở rộng này nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng trong các doanh nghiệp Nhà nước, tránh bỏ lọt một nhóm đối tượng do Nhà nước giao tham gia, quản lý điều hành doanh nghiệp, tài sản nhà nước nhưng lại không có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập; đồng thời phù hợp với xu hướng cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước.

Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Chính phủ hướng dẫn cụ thể về việc kê khai tài sản, thu nhập đối với trường hợp người có nghĩa vụ kê khai là người nước ngoài (nếu có) làm việc tại các doanh nghiệp Nhà nước (hoặc loại trừ đối với họ). Một số ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng, vì việc mở rộng phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập trong doanh nghiệp Nhà nước có thể gây quan ngại đối với các nhà đầu tư, khó khả thi trong kiểm soát tài sản của người nước ngoài và các đối tượng kê khai thuộc khu vực ngoài Nhà nước.

Về tài sản, thu nhập phải kê khai và biến động tài sản phải kê khai bổ sung, Ủy ban cơ bản tán thành việc điều chỉnh nâng mức kê khai giá trị tài sản, thu nhập từ 50 triệu lên 150 triệu đồng đối với kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác tại điểm b khoản 1 Điều 35 và nâng mức biến động trong năm phải kê khai từ 300 triệu lên 01 tỷ đồng tại khoản 2 Điều 36 để phù hợp với thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội, tập trung vào kiểm soát việc kê khai tài sản có giá trị lớn, giảm thủ tục hành chính không cần thiết. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị không quy định cứng các mức tiền trong luật mà giao Chính phủ quy định cụ thể để linh hoạt điều chỉnh theo từng giai đoạn.